Ertha Pascal-Trouillot
| Ertha Pascal-Trouillot | |
|---|---|
| |
| Haiti Devlet başkanı Vekil | |
| Görev süresi 13 Mart 1990 - 7 Şubat 1991 | |
| Yerine geldiği | Hérard Abraham (Vekil) |
| Yerine gelen | Jean-Bertrand Aristide |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 13 Ağustos 1943 Pétion-Ville, Haiti |
| Partisi | Bağımsız |
| Evlilik(ler) | Ernst Trouillot |
| Bitirdiği okul | Haiti Üniversitesi |
Ertha Pascal-Trouillot, (13 Ağustos 1943)[1] 1990 ve 1991 yılları arasında 11 ay boyunca görev yapmış geçici Haiti Devlet başkanıdır. Haiti Devlet başkanlığı makamı tarihinde göreve gelmiş ilk kadındır.[2]
Çocukluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Ertha Pascal-Trouillot 13 Ağustos 1943'te Petionville'in varlıklı bir dış mahallesinde dünyaya geldi.[1] Babası Thimbles bir demir işçisiydi ve o daha küçük yaştayken öldü. Annesi Louise (doğum adı, Dumornay) ise bir terzi ve nakışçıydı. Pascal-Trouillot on çocuk içinde dokuzuncuydu. 10 yaşındayken Pascal-Trouillot, erkek kardeşlerinden biri ile Lycée François Duvalier'e gitti ve gelecekteki kocası 21 yaşındaki Ernst Trouillot onun akıl hocalığını yaptı.
Üniversite yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Üniversiteye gittiğinde bilim üzerine bir kariyer yapmak istedi fakat onu önce hukuka sonra da siyasete yönlendiren akıl hocasıyla tanıştı.[kaynak belirtilmeli] 1971'de Port-au-Prince'teki École de Droit des Gonaïves'tan hukuk mezunu oldu ve ülkenin ilk kadın avukatı haline geldi.[kaynak belirtilmeli]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ertha Pascal-Trouillot, Haiti Yargıtayı'ndanki ilk kadın yargıç olmadan önce 1975'ten 1988'e kadar federal mahkemelerde bir hakımdi.[kaynak belirtilmeli] Bayan Pascal-Trouillot, 1980'de Duvalier diktatörlüğü sırasında bir alt mahkeme hakimi oldu. Kocası diktatörlerin oradan bir servet ettiği söylenen Ulusal Banka'ya danışmanlık yapmaktaydı. Ancak onlar asla Duvalier'leri desteklemediler.[kaynak belirtilmeli] 13 Mart 1990'da başyargıç olarak görev yapmaktayken ülkenin geçici başkanı haline geldi ve bir genel seçim düzenlemekten sorumlu tutuldu. %67'lik oyla Jean Bertrand Aristide'i başkanlık görevine getiren şiddet içermeyen seçimler onun eseriydi.[kaynak belirtilmeli]
1975 ve 1988 yılları arasında Haiti Yargıtayı'ndanki ilk kadın yargıç haline genele kadar federal mahkemelerde hakimlik yaptı. [daha iyi kaynak gerekli]
Halkın gözünden uzak bir şekilde Ertha Pascal-Trouillot'un ülkenin işlerinin yönetilmesine ve seçimlerin düzenlenmesine yardım eden bir kurulu vardı. Ayrıca ordunun desteğini de almıştı. [kaynak belirtilmeli] Jean Bertrand Aristide zaferinden sonra, darbe suçlamasından tutuklandı.[kaynak belirtilmeli] Ancak Ertha Pascal-Trouillot'un gerçekten darbeye karıştığı asla ispatlanamadı.[kaynak belirtilmeli] ABD'nin müdahalesiyle bir gün içinde serbest bırakıldı. [kaynak belirtilmeli] Daha sonra aktif siyasetteki rolünü bırakarak Haiti'yi terk etti.[kaynak belirtilmeli] Ertha Pascal-Trouillot gözlerden uzak bir şekilde Haiti'ye geri döndüğünde[kaynak belirtilmeli] kendini Haiti'nin tarihini araştırmaya verdi.
Bayan Pascal-Trouillot'ın Geçici Başkan olarak öncelikli görevi onun üzerinde veto hakkı tanınan 19 kişilik bir konsey ile birlikte Haiti'de bir genel seçim düzenlemekti. Konseyi yönetmekle, açık çatışmalardan kaçınmaya çalışmakla ve ayrıca görevinin verdiği sorumlulukları yerine getirmek ve halka hizmet etmekle sorumluydu. Bayan Pascal-Trouillot başkan olarak ilk gününü büyük üç katlı sarı bir evde kabine için 40'tan fazla isimden oluşan bir listeyi çalışarak geçirdi.[kaynak belirtilmeli] Haiti'nin son askeri yöneticisi General Prosper Avril'e karşı protestolardan dolayı bir haftadan fazla bir süredir kapalı olan okulların yeniden açılmasına ilişkin bir yazı hazırladı.[kaynak belirtilmeli] Kısa süre sonra Bayan Pascal-Trouillot tüm Haitili kadınlar adına bu ağır görevi kabul etiğini ilan etti.[kaynak belirtilmeli]
Bu süre boyunca sokaklarda suç işleyip kavga eden sokaklarda bir sürü asker vardı. Bu durum birçok insanın askeriyeden, birbirlerinden ve hükûmetten korkmasına neden oluyordu. Trouillot Haiti'ye diktatörlükten özgür demoktarik seçimlerle yeni bir demokrasiye geçişindeki ilk büyük sınavında yol gösterdi. Ertha Pascal Trouillot, Haitili kızlar ve kadınlar için büyük bir rol model oldu. “L’union Suite”'teki bir makalede ona, ‘‘Pascal-Trouillot'un cesur liderliğinin üzerinden 20 yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen Haiti'nin yeni oluşmuş, kırılgan demokrasisi hala ayakta. Haiti halkı iki darbe, ekonomik çöküntü ve doğal afetler atlattı. Ancak Haiti'nin hem görevlerini yerine getiren hem de iki başarılı iktidar geçişine katılan bir başkanı var. İşte bu Ertha Pascal-Trouillot'yun mirası. Olabildiklerinin en iyisini olmalarında onlara yardımcı oldu ve onlara güçlü olmakta ve hükümette işe başvurma ve liderler haline gelmede cesaret verdi. O hüküm sürdükten sonra birçok kadın senatörler, milletvekilleri, bakanlar ve hatta başkan gibi önemli görevlerde yer almaya başladı.’’ şeklinde yer verildi.
Kişisel hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ertha Pascal-Trouillot, Haita'nın ilk kadın başkanıydı. Güçlü iradesi ve Haiti'yi değiştirmekteki kararlılığı nedeniyle birçok insanın ilgisini çeken 46 yaşında uzun boylu, zarif bir yazar, öğretmen ve Yargıtay yargıcıydı. Halk onu güçlü bir kişilikle birlikte oldukça eğitimli bir kadın olarak tanıdı. Bir batılı diplomat ondan, “Dört yıl önce, önceki diktatör Dr. Duvalier'in çöküşünden sonra Haiti'nin sivil ve ceza kanunlarını gözden geçirmek için bir komisyonda onunla çalışmış birisi olan Karl Auguste 'O çok zeki, güçlü bir kişiliğe sahip olan yönlendirilemez bir kadın' dedi. O diğer seçilmiş başkanlardan çok daha farklıydı çünkü o güçlüydü ve kimseye boyun eğmeme konusunda kararlıydı. O asla bir kukla haline gelmez", şeklinde bahseti.
Bayan Pascal-Trouillot'un kardeşi Alix, Duvalier askerlerinden birisinin attığı kurşun sonucu belden aşağısı felç oldu.[kaynak belirtilmeli] Diğer kardeşi Andre, tutuklandı ve idam edilme tehlikesi altındaydı.[kaynak belirtilmeli] 1986'da Adalet Bakanı Francois Latortue, Bayan Pascal-Trouillot'ı Yargıtay'a atadı. O mahkemede görev yapan ilk kadındı.[kaynak belirtilmeli] Bay La Tordue ondan “Onun Haiti'deki en muhteşem kadın avukatlardan birisi olduğunu biliyordum’’ şeklinde bahsetti.[kaynak belirtilmeli] Bayan Pascal Trouillot oldukça zeki bir kadındı. İnsanalrın ondan beklentilerini aşmıştı ve kendine güvenini kullanarak sarayda hüküm sürdü.[kaynak belirtilmeli] Duvalier'lerin hükümdarlığı sona erdiğinde Haiti'yi tekrar inşa etmekte kararlıydı. Her öğrencinin en önemli aletinin eğitim olduğuna inandığından okulları yeniden açtı.[kaynak belirtilmeli]
Hayatını şekillendiren en büyük güçlerden birisi bir gazeteci, avukat ve öğretmen olan 20 yaşından biraz büyük olan Ernst Trouillot'tu. Daha genç bir kızken sosyal sınıflarından birisinde Bay Trouillot ile tanıştı ve zekasından dolayı Bay Trouillot onu hukuk okuluna gitmesi için cesaret verdi.[kaynak belirtilmeli] Avukatlar barosunun başkanı olarak, onun Adalet Sarayı'nda yemin etmesini izledi ve bayıldı.[kaynak belirtilmeli] Dört aydan kısa bir süre sonra evlendiler.[kaynak belirtilmeli] Bir kızları oldu.[kaynak belirtilmeli] Bay Trouillot üç yıl sonra inme geçirerek hayatını kaybetti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Times. "Woman in the News; Firm Leader For Haitians Ertha Pascal-Trouillot" (İngilizce). 25 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018.
- ^ Skard, Torild (2014) "Ertha Pascal-Trouillot", Women of power - Half a century of female presidents and prime ministers worldwide, Bristol: Policy Press, 978-1-44731-578-0.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Geffrard, R. (2017). Seule Ertha Pascal Trouillot a répondu à l'appel. [online] Le Nouvelliste. Available at: http://lenouvelliste.com/lenouvelliste/article/92490/Seule-Ertha-Pascal-Trouillot-a-repondu-a-lappel27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Accessed 13 Dec. 2017].
- Haiti Observer. (2017). Ertha Pascal-Trouillot - The Haitian Woman President. [online] Available at: http://www.haitiobserver.com/blog/previous-government/ertha-pascal-trouillot-the-haitian-woman-president.html27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Accessed 20 Feb. 2017].
- Pascal-Trouillot, Ertha 1943–." Contemporary Black Biography. . Encyclopedia.com. 13 Dec. 2017 <http://www.encyclopedia.com 28 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>.
- Geffrard, R. (2017). Seule Ertha Pascal Trouillot a répondu à l'appel. [online] Le Nouvelliste. Available at: http://lenouvelliste.com/lenouvelliste/article/92490/Seule-Ertha-Pascal-Trouillot-a-repondu-a-lappel27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [Accessed 13 Dec. 2017].
