İçeriğe atla

Keşap

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Keşap
İlçe
Giresun'un Türkiye'deki konumu
Giresun'un Türkiye'deki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlGiresun
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamNurullah Cemil Erciyas [1]
 • Belediye başkanıTuncay Muhammet Arışan (Ak Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam221 km²
Rakım50 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam20.616
 • Kır
9,972
 • Şehir
9.400
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu28900
İl alan kodu0454
İl plaka kodu28

Keşap, Giresun ilinin bir ilçesidir.

Sahil kıyısında Giresun'a 10 km uzaklıkta bulunur. Yerli halkın önemli bir bölümü Türkmen Çepnilerden oluşmaktadır.[kaynak belirtilmeli]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Keşap ve çevresinin tarihi milattan önceki dönemlere kadar dayanmaktadır. Keşap'ın tarihini Giresun, Trabzon ve Şebinkarahisar ile birlikte (Vilayeti Çepni) düşünmek gerekir. Keşap ve çevresi MÖ 6. yüzyıllarda Pers İmparatorluğu'nun, MÖ 3. ve 2. yüzyıllarda ise Selevkos Krallığı'nın sınırları içerisinde bulunur.[kaynak belirtilmeli] MÖ 183-68 yıllarında Pontus Krallığı'nın daha sonra Roma İmparatorluğu'nun egemenliğinde kaldı. MS 395'te Roma İmparatorluğu ikiye ayrılınca Doğu Roma, diğer adıyla Bizans İmparatorluğu'nun topraklarında kaldı. Bölge MS 6. yüzyılda Sasanilerin saldırısına uğradı.

Selçuklu ve beylikler döneminde Anadolu'ya gelmeye başlayan öncü Oğuz/Türkmen/Çepniler 1397'de ilk defa Keşap'a gelmişlerdir. Giresun ve Keşap 1397 yılında Bayramlı (Hacıemiroğlu) Beyliği'nin kurucusu Bayram Şah'ın torunu Emiroğlu Süleyman bey tarafından fethedilmiş ve Bayramlı Beyliği topraklarına katılmıştır. 1397'den sonra Keşap'a Oğuzların Çepni boyu etkili olmaya başlar. Bununla birlikte, yöre hâlâ Trabzon İmparatorluğu'na bağlıdır. 1461'de Fatih Sultan Mehmet Trabzon'u fethetmeye giderken burayı Osmanlı topraklı topraklarına kattı.

Coğrafi yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüzölçümü 222 kilometrekareyi bulan Keşap ilçesi, Giresun'a 10 km mesafede sahilde kurulmuştur. Alanı üçgene benzeyen ilçenin güneybatısında Giresun'un merkezi ve Dereli, doğusunda Espiye, güneydoğusunda ise Yağlıdere ilçeleri yer almaktadır. Arazi yapısı tamamen engebelidir. Dağlar ve tepeler arasında derin vadiler bulunur. İlçe Merkez, Karabulduk ve Yolağzı diye üç coğrafi bölgeye ayrılır. En yüksek yerleri geçit köyü, Karadağ, Karatepe, Ocak, Bozarı, Armelit, Sancaklı, Töngel, Topgediği, Demirci, Evliya ve Kabak tepeleridir.

Denize dökülen dereler arasında en önemlileri, Kargın, Dut yalısı, Taflan, Keşiş, Keşap, Torağzı, Kömürlük, Yolağzı, Killik, Değirmenağzı dereleridir.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Keşap'ta yazlar sıcak, kışlar ılık geçmektedir. Her mevsimde yağmur bolca yağ­dığı için yıllık nem oranı ortalama %75'tir. Yağış ve nem; bitkilerin gür olmasında önemli rol oynar. Yemyeşil ve gür bitki örtüsü içinde en çok pay fındık ağaçlarınındır. Bunlar 10.000 hektara yakın yer tutar. Kıyının hakim bitki örtüsü olan fındık ağaçları 700 metre yüksekliğe kadar varlık gösterir. 700 metre yükseklikten sonra ise orman alanları başlamaktadır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Toplam Şehir Kır
1945[4] 26.664 291 26.373
1950[5] 28.222 2.202 26.020
1955[6] 29.296 2.483 26.813
1960[7] 29.583 3.573 26.010
1965[8] 32.094 4.402 27.692
1970[9] 31.478 4.481 26.997
1975[10] 30.891 5.264 25.627
1980[11] 30.658 5.836 24.822
1985[12] 29.889 7.381 22.508
1990[13] 26.504 8.208 18.296
2000[14] 22.468 9.475 12.993
2007[15] 20.244 8.968 11.276
2008[16] 20.847 8.443 12.404
2009[17] 20.628 8.525 12.103
2010[18] 20.831 8.617 12.214
2011[19] 20.386 8.561 11.825
2012[20] 20.505 8.611 11.894
2013[21] 20.292 8.620 11.672
2014[22] 20.180 9.258 10.922
2015[23] 21.066 10.695 10.371
2016[23] 20.286 10.258 10.028
2017[23] 20.947 11.429 9.518
2018[23] 20.616 9.308 11.308
2019[23] 19.630 9.415 10.215
2020[23] 19.372 9.400 9.972

Ekonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomik yapı çoğunlukla fındık tarımına, hayvancılığa, balıkçılık, arıcılık ve ormancılığa dayanır. Fındığın yanı sıra, mısır, sebze, meyve ve çay tarımı da yapılmaktadır. 1992 yılından bu yana bölgede kivi üretimi de yapılmaktadır.

Deniz balıkçılığı yanında son yıllarda alabalık yetiştiriciliği de büyük gelişme göstermiştir. Arıcılık Karabulduk Yöresinde önemli bir gelişme göstermiştir. Karabulduk, Halkalı yöresinde kivi, arıcılık ve kiraz üreticiliği meşhurdur.

Bölgede son yıllarda önemli sanayi tesisleri yapılmıştır. 3 fındık kırma, bir çay, iki parke, bir çorap ve bir un fabrikası bulunmaktadır.

İlçenin tüm köylerinde yol olup bu yolların çoğu stabilizedir. Son yıllarda betonlaşma çalışmaları sürdürülmekte olup eski Armelit yolunun iyileştirme çalışmaları sürdürülmektedir. Halkalı köyü ekonomiye büyük katkı sağlamıştır. Çok zengin olan köy ahalisi çevre köylere de yardıma başlamıştır.

Turizm

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede turizm çok gelişmemiş olmakla birlikte çoğunluğu yerli turistlerin oluşturduğu yayla turizmi yapılmaktadır.

Tarihi ve doğal yapıları arasında, eskiden Rumların yaşadığı Armutdüzü köyündeki 3 Rum Kilisesi, manastır harabeleri, Hüseyin Efendi Türbesi, kemer köprüler ve Karşıyaka Camii önemli yer alır.

Halkalı şahin kayası doğal Türkiye haritası olarak oldukça kültürel bir yapıya sahiptir, Bölgenin en merak edilen doğal Türkiye haritasının ise eski medeniyet ve kahinler tarafından yapıldığı düşünülse 'de dini açıdan bunun Allah'ın vergisi olarak kabul edilmekte olup Atatürk'e bölge halkının büyük sevgi bağı olduğu bilinmektedir.

Keşap İlçesi'nde 1992 ile 2011 yılları arasında gerçekleştirilmiş 14 adet tescil kaydı vardır. Bunlardan iki tanesi tabiat varlığı; 12 tanesi de kültür varlığıdır. Armutdüzü Köyü'ndeki kaya bulunan doğal Türkiye haritası ile Çamlıca Köyü'ndeki travertenler, Keşap'taki korunması gerekli tabiat varlıklarıdır.[24]

Giresun İli, Keşap İlçesi Sınırları İçerisinde Bulunan Şahinkaya Tepesi Potansiyel Doğal Sit Alanının Koruma Statüsünün Değerlendirilmesi Sonucunda, Sınır ve Koordinatları Gösterilen Alanın Kesin Korunacak Hassas Alan Olarak Tescil ve İlan Edilmesi Hakkında Karar (Karar Sayısı: 4398)[25]

Kültür varlıklarından 6 tanesi dini yapı, 5 tanesi su yapısı, 1 tanesi geleneksel konut mimarisidir. Ayrıca ilçe genelinde tescil edilmemiş çok sayıda köprü, çeşme, değirmen, fırın, köy evi gibi kültür varlığı bulunmaktadır. Tescil kaydı bulunmayan üç adet camiye envanterde yer verilmiştir. İlçeye bağlı Yolağzı Beldesi'nin çarşı merkezi, eski dokusunu günümüze kadar kısmen koruyabilmiştir.

Dini Yapılar[24] Konut Mimarisi Su Yapıları
Balıklısu Köyü Camisi

Güney Köyü Camisi

Karşıyaka Mahallesi Eski Camisi

Tepeköy Köyü Camisi

Uğurca Köyü Camisi

Hisarüstü Köyü Mezarlığı

Armut Düzü Köyü Kilise Kalıntısı

Erköy Köyü Kilise Kalıntısı

1 adet konut Çamlıca Köyü Köprüleri

Halkalı Köyü Köprüsü

Karabulduk Köprüsü

Yivdincik Köyü Köprüsü

Armutdüzü Köyü Değirmeni

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Armutdüzü Kilisesi
    Armutdüzü Kilisesi
  • Armutdüzü Kilisesi
    Armutdüzü Kilisesi
  • Armutdüzü Kilisesi
    Armutdüzü Kilisesi
  • Şahin Kayası Geçit Köyünden Görünüm
    Şahin Kayası Geçit Köyünden Görünüm
  • Şahin Kayası Mencilis'ten Görünüm
    Şahin Kayası Mencilis'ten Görünüm
  • Şahin Kayası Geçit Köyünden Görünüm
    Şahin Kayası Geçit Köyünden Görünüm
  • Çamlıca Köyü Traverteni
    Çamlıca Köyü Traverteni

Yaylacılık

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede yaylacılık çok gelişmiş olmakla birlikte bölge halkı yaylaya, hayvan otlatmak için gitmenin yanı sıra temiz dağ havası alarak dinlenmek ve çeşitli yayla şenliklerine katılarak eğlenmek için de gitmektedir.

Önceden yaylaya yürüyerek gidilirken, asfalt yolların yapılması ile artık otomobiller ile gidilebilmektedir.

Mutfak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tipik Karadeniz yemekleri gibi yeşillik ağırlıklı, pancar çorbası, pancar diblesi, pancar sarması, pezük diblesi, pezük kavurması, galdirik kızartması, hobcun, mendek çorbası, sakarca kızartması, merolcan turşusu, merolcan kavurması, sırgan yemeği, mantar kavurması, hamsi kızartması, hamsi buğlaması, hamsi böreği, hamsi tuzlusu, hamsili ekmek, guymak peynir, fetir ekmeği, mısır ekmeği, pekmez yalaşı, hoşran kavurması, fasulye turşusu kavurması, kiraz tuzlusu kavurması, taflan tuzlusu kavurması, çileklik çorbası, sütlü kabak yemeği, ömeç, cırıtta gibi yemekler ağırlıklıdır.[kaynak belirtilmeli]

Örf ve adetler

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe Örf ve Adet bakımından Giresun ili ile benzerlik göstermektedir. Kutsal Ocak yerleri ziyaret edilmekte, adaklar adanmakta ve hastalara şifa dilenmektedir. Cenazelerde talkım verilmekte 7. 40. ve 52. günlerde davet verilerek Kur'an okutulmakta, Hıdırellez, Mayıs 7'si gibi şenlikler düzenlenmektedir.

Ünlü Mican Türküsü bu yörede yaşayan bir halk kahramanı olan Mican için yapılmış ve yüzyıllardır söylenir. Merulcan kavurması, kadayıf, güllaç, balık ve mantar salamurası yöreye özgü yemeklerdir. Ramazan ayında çocuklar dımbılçı denen gruplar halinde maniler eşliğinde evleri ziyaret edip hediyeler toplamaktadır.

Keşap ve yöresinde, il çevresinde olduğu gibi fındık, fındık ezmesi, iğne oyası, şelek-sepet örmeciliği, semercilik, ağaç oymacılığı, el kilim ve halıcılığı, hartama ve tabanca süslemeleri önemli el sanatları arasındadır.

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede bir fen lisesi mevcuttur. Giresun Üniversitesi'ne bağlı iki meslek yüksek okulu bulunmaktadır.

İlçede ayrıca aşağıdaki okullar bulunmaktadır.

  • Anadolu Öğretmen lisesi
  • Türk Telekom Ortaokulu
  • İmam Hatip Lisesi
  • İmam Hatip Ortaokulu
  • Özel Yavuz Lisesi
  • Cumhuriyet İlkokulu
  • Çamlıca İÖO
  • Karabulduk Ortaokulu
  • Atatürk Çok Programlı Lisesi
  • Yolağzı İÖO
  • Küçükgeriş Hüseyin Günaydın İÖO

Giyim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Peştemal, kara lastik, yaşmak, yelek, entari, acem şalı.

Spor

[değiştir | kaynağı değiştir]

Keşap Belediye Spor Kulübü A.Ş.

Köyler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalleler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Bozkurt
  • Fındıklı
  • Karabedir
  • Ortaokul
  • Yoliçi
  • Uğurca

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023. 
  2. ^ "5/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  4. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  8. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  21. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  22. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  23. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Keşap Nüfusu - Giresun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Giresun Keşap Nüfusu". nufusune.com. 
  24. ^ a b "Keşap İlçesindeki Tescilli Yapılar". giresun.ktb.gov.tr. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021. 
  25. ^ "https://www.resmigazete.gov.tr/". 27 Temmuz 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  26. ^ "KEŞAP MAHALLELERİ VE KÖYLERİ GİRESUN". www.nufusune.com. 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Keşap&oldid=34128333" sayfasından alınmıştır