Laocoön ve oğulları
| |
| |
| Tür | Mermer heykel |
|---|---|
| Boyutlar | 2,08 cm × 1,63 cm (82 in × 64 in) |
| Konum | Vatikan Müzeleri, Vatikan |
Laocoön ve oğulları heykeli çok ünlü antik bir sanat eseridir. 1506 yılında yapılan kazılar sırasında Roma'da bulunmuş ve Vatikan'da halka açık bir şekilde sergilenmektedir. Şaheser kalitesindeki eserde gerçek hayat ölçülerinde bir grup insan temsil edilmiştir. Eserdeki kişiler Truvalı rahip Laocoön ve oğulları Antiphantes ve Thymbraeus'dur, deniz sürüngenlerinin saldırısına maruz kalmaktadırlar. Batı sanatında bu eserde resmedilen grup, insanoğlunun çektiği acıları çok iyi tarif etmesiyle öne çıkarılır. O dönemler imparator Titus'un sarayında yer alan eser Gaius Plinius Secundus tarafından Rodoslu üç heykeltıraşa atfedilir: Agesander, Athenodoros ve Polydorus. Ancak eserin yapıldığı dönem ve sanatçılar konusunda genel bir uzlaşı bulunmamaktadır. Toprak altından çıkan bir eser için neredeyse mükemmel bir konumda olsa da eserin bazı kısımları eksiktir. Eserin aslı Vatikan Müzeleri'nde görülebilir.
Eserin konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Truvalı rahip Laocoön'un hikâyesi Antik Yunan dönemindeki Truva Savaşı'ndan gelir. Genel kanının aksine bu hikâye Homer tarafından aktarılmaz. Sofokles tarafından yazılmış bir tragedyanın konusudur ancak asıl metin kayıptır. Diğer çağdaş Antik Yunan yazarlarına göre konu değişiklik göstermektedir. Romalı şair Publius Vergilius Maro, Aeneis eserinde olaydan bahseder. Buna göre Poseidon rahibi olan Laocoön ve oğulları aslında içinde düşman askerleri saklayan Truva Atının gerçek durumunu ifşa etmek üzereyken öldürülürler. Sofokles'e göre ise Apollo rahibi olan Laocoön evlenmemesi gerekirken evlendiği için çocukları öldürülür, kendisi de acı çekmesi için öldürülmez. Heykelde yılanlar kurbanlarını hem ısırmakta hem de sıkıştırmaktadır. Bazı anlatılarda en az bir oğlun kaçtığı söylenegelmiştir, heykel de bu olasılığa imkân tanır şekildedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Eserin tarzının MÖ 200 civarında Antik Yunan kültüründeki Pergamon barok etkisinde olduğu düşünülmektedir. Heykel grubu 1506 yılı Şubat ayında Roma'daki Domus Aurea bölgesindeki kazılarda bulunmuş ve dönemin Papası II. Julius tarafından korumaya alınarak sergilenmek üzere işlemler yapılmıştır. 1798 yılında İtalya'nın Fransız Devrim Savaşları sırasında Fransa işgaline uğramasıyla beraber heykel Fransa'ya götürülür. Eser 1800 yılında Louvre'da açılan Napolyon Müzesinde sergilenir. Napolyon Savaşlarının Fransa'nın yenilgisiyle tamamlanmasıyla beraber yağmalanan eserler asıl vatanlarına gönderilmiş, bu eser de 1816 yılı Ocak ayında Roma'ya ulaşmıştır.
Restorasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Heykel bulunduğunda Laocoön'un sağ kolu yoktur, yılanın bazı kısımları ve çocuklarının birer eli kırılmıştır. 1510 yılında Papa'nın izniyle heykeltıraşlar arasında düzenlenen yarışmada kırık parçaların yerine getirilen öneriler ünlü heykeltıraş Raphael tarafından değerlendirilir. Michelangelo'nun öğrencisi Giovanni Antonio Montorsoli tarafından yapılan el günümüze kadar kalmıştır. 1725-27 arasında Agostino Cornacchini oğullardan birisinin elini düzeltir, 1816 yılında Antonio Canova Paris'ten gelen heykel grubunun bakımını yapar. 1980'li yıllarda heykel grubu ayrılarak yeni bulunan kol parçasının eklenmesiyle yeniden bir araya getirilir. Restore edilen eller bu dönemde çıkartılmıştır.
Etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Barok dönem İtalya'sında heykelin büyük etkisi olmuştur. Eserin hacimli kütlesi ve tek parça mermerden yontulmuş olması başta Michelangelo olmak üzere dönemin sanatçılarını derinden etkilemiştir.[1]
Eserin heykel dışındaki sanat alanlarında da etkisi olmuştur. Graffiti olarak yeniden yorumlanan eser edebiyat alanında da yeniden ele alınmıştır. Charles Dickens'ın Bir Noel Şarkısı adlı eserinin sonlarında önde gelen karakter Ebenezer Scrooge kendisini "çoraplı bir Laocoön " olarak gördüğünü söyler.[2] Albert Uderzo'nun yarattığı Galyalı Asteriks'in Maceraları çizgi roman dizisinin Sezar'ın Tacı macerasının 16. sayfasında köle pazarındaki köle Laocoön başta olmak üzere çok sayıda ünlü heykeli canlandırır.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Özellikle sanatçının Ölmekte Olan Köle eserinde bu etkiler görülebilir
- ^ Hızla giyinmeye çalışırken girmiş olduğu duruma istinaden
- ^ Maceranın özeti içinde 1 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 21 Nisan 2016 tarihinde erişilmiştir
