National Airlines'ın 102 sefer sayılı uçuşu
Özet | |
---|---|
Tarih | 29 Nisan 2013 |
Olay türü | Yük kayması nedeniyle kalkıştan kısa bir süre sonra kontrolünü kaybetti ve düştü. |
Bölge | Bagram Hava Üssü, Parvan, Afganistan |
Koordinatlar | 34°57′37″K 069°16′37″D / 34.96028°K 69.27694°D |
Hava taşıtı | |
Kalkış | Châteauroux-Centre "Marcel Dassault" Havalimanı, Châteauroux, Fransa |
Duraklama | Bastion Kampı, Helmend, Afganistan |
Son duraklama | Bagram Hava Üssü, Parvan, Afganistan |
Destinasyon | El-Mektum Uluslararası Havalimanı, Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri |
Yolcu sayısı | 0 |
Mürettebat | 7 |
Ölü sayısı | 7 |
Kurtulanlar | 0 |
Hava taşıtı modeli | Boeing 747-428BCF |
İşletmeci | National Airlines |
IATA sefer No. | N8102 |
ICAO sefer No. | NCR102 |
Sefer sayısı | ISAF 95 Alpha Quebec |
Kuyruk numarası | N949CA |
National Airlines'ın 102 sefer sayılı uçuşu, Afganistan'daki Camp Bastion ile Dubai'deki El-Mektum Havaalanı arasında National Airlines tarafından gerçekleştirilen ve Afganistan'daki Bagram Hava Üssü'nde yakıt ikmali yapılan bir kargo uçuşuydu. 29 Nisan 2013'te, uçuşu işleten Boeing 747-400, Bagram'dan kalktıktan birkaç dakika sonra düştü ve uçaktaki yedi kişinin tamamı öldü.
Müteakip soruşturma, uygun olmayan şekilde sabitlenmiş kargonun kalkış sırasında serbest kaldığı ve kargo ambarının arkasına yuvarlandığı, arka basınç perdesine çarptığı ve arka uçuş kontrol sistemlerini devre dışı bıraktığı sonucuna vardı. Bu olay, uçağı kontrol edilemez hale getirdi ve kaydırılan kargodan denge değişikliğinin neden olduğu bir perdövitesten kurtarmayı imkansız hale getirdi.
Kaza
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaza anında havayolu, bir aydır Camp Bastion ile Dubai arasında çalışıyordu. Kazaya karışan uçak, Bastion Kampı'nda yüklenen ve oradan gelen beş ağır zırhlı araçla yüklüydü ve yakıt ikmali için Bagram Hava Üssü'nde durmuştu. Uçak daha sonra yerel saatle 15:30'da Bagram'ın 03 numaralı pistinden havalandı ve burnu keskin bir şekilde yükseldiğinde 1.200 fit (370 m) tırmanıyordu. Uçak daha sonra perdovites oldu, sağa yattı ve yere çarpmadan hemen önce düzleşti; tüm uçak büyük bir ateş topuna dönüşerek neredeyse yakındaki araçlara zarar verdi. Kaza mahalli, 03 numaralı pistin sonunda, havaalanının çevresi içindeydi. Hepsi ABD vatandaşı olan dördü pilot, ikisi tamirci ve biri yükleme ustası olmak üzere toplam 7 mürettebat öldü. Yerde ise kimse yaralanmadı.
Kaza sırasında Bagram yakınlarında da bir gök gürültülü fırtına vardı ve çarpışmadan yaklaşık 35 dakika önce başlayan bir saat boyunca rüzgar 120° yön değiştirdi. Pist ucunun yakınındaki bir arabanın ön kamerası, kaza kaydetti ve bu kayıtta, uçağın yukarı doğru yalpaladığını, bir perdövitese girdiğini ve ardından asimetrik bir kalkmayı gösteren, sola doğru hafif bir yatıştan hemen sonra keskin bir şekilde yattığı görüldü. Uçak kısa sürede kendini düzeltti ve ardından yere sığ bir açıyla düştü. CNN, anonim olma koşuluyla konuşan bir hükûmet yetkilisinin videonun gerçekliğini doğruladığını belirtti.
Uçak
[değiştir | kaynağı değiştir]Söz konusu uçak, 20 yaşında bir Boeing 747-428BCF, N949CA tescilli, S/N 25630 ve Lori adlı bir uçaktı. 1993 yılında bir kombine uçak olarak üretildi ve Air France'a teslim edildi ve daha sonra National Airlines'a satılmadan önce Air France ile bir kargo uçağı olarak hizmet için modifiye edildi. Kaza anında, uçak Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri Hava Hareketliliği Komutanlığı adına uçuyordu.
Mürettebat
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaptan pilot, 2004'ten beri havayolu için çalışan 34 yaşındaki Brad Hasler idi. 440 saati Boeing 747 ile olmak üzere 6.000 saat uçuş yaptı.
Yardımcı pilot, 2009'dan beri havayolu için çalışan ve 209'u Boeing 747'de olmak üzere 1.100 uçuş saatine sahip olan 33 yaşındaki Jamie Lee Brokaw'dı.
Yardım kaptanı 37 yaşındaki Jeremy Lipka ve yardım birinci subayı 32 yaşındaki Rinku Shumman'dı.
Loadmaster, 2010'dan beri havayolu için çalışan 36 yaşındaki Michael Sheets'ti.
İki tamirci, her ikisi de 51 yaşında olan Gary Stockdale ve Tim Garrett idi.
Kaza Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaza, Yeni Zelanda Savunma Kuvvetleri'nin (NZDF) Afganistan'dan çekilmesini kesintiye uğrattı, çünkü ülke dışına ekipman uçurmak için başka bir National Airlines uçağını kullanmaya sadece saatler kalmıştı. Kazadan sonra, NZDF, hava taşımacılığı gereksinimleri için Ulusal Havayollarını kullanmayı süresiz olarak erteledi.
Lori adı, sekiz yıl sonra N936CA ve eski Global SuperTanker Services uçağı olarak tescil edilen başka bir National Airlines 747'ye transfer edildi.
Soruşturma
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu (NTSB) ve Afganistan Ulaştırma ve Sivil Havacılık Bakanlığı kazayı araştırdı. NTSB, 30 Nisan 2013 tarihli basın açıklamasında, Federal Havacılık İdaresi ve Boeing Şirketi temsilcilerinin de soruşturmada teknik uzmanlık ve yardım sağlayacağını bildirdi.
2 Haziran 2013'te Afganistan Ulaştırma ve Sivil Havacılık Bakanlığı'ndan müfettişler, başlangıç noktası olarak yük kayması hipotezini doğruladı: toplam 80 tonluk beş mayına dayanıklı pusu korumalı aracın (üç Cougar ve iki Oshkosh M-ATV ) kargosu. Uçağa yüklenen ağırlık, düzgün bir şekilde emniyete alınmamıştı. En az bir zırhlı araç gevşeyip geriye doğru yuvarlanmış, uçağın arka bölmesine çarparak hasar vermişti. Bu süreçte önemli hidrolik sistemleri hasar aldı ve yatay stabilizatör bileşenlerine ciddi şekilde zarar verdi - en önemlisi uçağın kuyruğunda bulunan krikoyu kırarak uçağı kontrol edilemez hale getirdi. Bu nedenle uçağın kontrolü, anormal yunuslama dönüşü, perdövites ve ardından yere çarpma ile kaybedildi. Hasar, mürettebatın uçağın kontrolünü yeniden ele geçirmesini imkansız hale getirmişti.
NTSB, bu kazanın olası nedeninin "Ulusal Havayolları'nın özel kargo yüklerini kısıtlamak için yetersiz prosedürleri ve bunun sonucunda loadmaster'ın kargoyu uygunsuz şekilde tutması" olduğunu belirledi. Anahtar tavsiyelerden biri, tüm yük yöneticileri için eğitimin zorunlu kılınmasıydı.
Medya
[değiştir | kaynağı değiştir]Kanada TV dizisi Mayday (ABD'de Air Disasters and Air Emergency ve Birleşik Krallık'ta ve dünyanın geri kalanında Air Crash Investigation olarak da bilinir) 2017'de Uçuş 102'yi 15. sezonun 10. bölümünde "Afgan Kabusu" olarak adlandırdı.