Zencan (eyalet)
Bu sayfanın tamamının ya da bir kısmının Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. Bu sayfanın tamamı ya da bir kısmı Türkçe dışındaki bir dilde yazılmıştır. Madde, alakalı dilin okuyucuları için oluşturulmuşsa o dildeki Vikipedi'ye aktarılmalıdır. İlgili değişiklikler gerçekleşmezse maddenin tamamının ya da çevrilmemiş kısımların silinmesi sözkonusu olabilecektir. İlgili çalışmayı yapmak üzere bu sayfadan destek alabilirsiniz |
Zencan eyaleti استان زنجان | |
---|---|
Ülke | İran |
Başkent | Abhar |
İller | 8 |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 21.773 km² |
Nüfus (2005) | |
• Toplam | 970.946 |
• Yoğunluk | 44.6/km² |
Zaman dilimi | UTC+03:30 (ISS) |
Diller | Azerice Farsça Tati |
Zencan Eyaleti (Farsça: استان زنجان Ostān-e Zencān, Azerice: Zəncan, eski adı: Hamse), İran'ın 31 eyaletinden birisidir.
Konum
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülkenin kuzeyinde yer alan eyaletin, kuzeyinde Erdebil ve Doğu Azerbaycan, doğusunda Gilan ve Kazvin, güneyinde Hamedan ve batısında Kürdistan Eyaleti ile Batı Azerbaycan eyaletleri bulunur.
Yönetim merkezi kendi adını taşıyan Zencan şehridir. 21.841 km2'lik bir yüzölçümü vardır.Nüfusu, 971.000 kişidir ve büyük çoğunluğunu Azeriler oluşturur. Zencan şehrinin nüfusu ise 378.000 kişdir. Bundan başka önemli şehirleri Hürrem dere'dir.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Eyaletin ekonomik faaliyetlerinde tarım ilk sıradadır. Başlıca ürünler tahıl, pirinç, mısır, yağlı tohumlar, meyve ve patatesdir. Ayrıca çekirdeksiz üzümü ülke içinde meşhurdur.
Hayvancılık faaliyetlerinde ise en çok tavukçuluk, koyun ve sığır yetiştiriciliği yapılır.
Eyalette çıkarılan madenler krom, kurşun ve bakırdır.
Zencan'da geleneksel el sanatları özellikle bıçak yapımı gelişmiştir. Eski zamanlardan beri kaliteli bıçakları ile tanınan bölgede artık bu zanaat, unutulmaya başlanmıştır. Ayrıca gümüş işleme sanatları da ileri seviyededir. Köylerde ise geleneksel halı dokuma hala insanların geçimini sağlamaktadır.
Zencan, Tahran'ı kuzeybatı bölgelerine bağlayan yollar üzerinde olduğundan gelişmeye açık bir bölgedir. Tahran'ı Tebriz ve Türkiye'ye bağlayan kara yolu ve demiryolu bu eyaletten ve Zencan şehrinden geçer.
Coğrafi yapı ve iklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Zencan, İran topraklarının % 1,34'ini kaplayan 22.164 km2'lik bir alana sahiptir. Zencan içinde ortalama nüfus yoğunluğu 1 km başına 4 kişidir. Eyalet 7 şehristana ayrılmıştır.
Zencan bir yayla iklimine sahiptir. Yükseklerde soğuk bir hava ve karlı kış ayları hakimken, ovaları ise nispeten ılımlı iklime sahiptir. Yazları, hava genellikle sıcaktır. Zencan'da ortalama maksimum sıcaklık 27 °C, ortalama en düşük sıcaklık ise -19 °C'dir. Görülen en düşük sıcaklık -27 °C, en yüksek sıcaklık sıcaklık ise 32 °C'dir. Yıllık yağış miktarı ilkbahar aylarında 72 mm iken bu rakam yaz aylarında 3,6 mm'ye kadar düşer. Nem oranı ortalaması sabah saatlerinde 74% iken, öğle vakitlerinde 43% olarak ölçülmüştür.
Eyaletteki tek akarsu Zencan Nehri'dir.
Toplum
[değiştir | kaynağı değiştir]Eyalet nüfusunun çoğunluğunu Azeriler oluşturur.
Tarihi ve turistik yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sultaniye Kümbedi
- İmamzâde Zeydü’l-Kebir Türbesi
- Zencân Tarihî Çamaşırhanesi
- Tarihî Çelebioğlu Yapıtı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۹۴۱۴/طرح بررسی و سنجش شاخصهای فرهنگ عمومی کشور (شاخصهای غیرثبتی){گزارش}:استان زنجان/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۴۹-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۹۲ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)