Сәяси идеология

Сәяси идеология - билгеле бер этик идеаллар, принциплар, тәгълиматлар, мифлар яки билгеле бер иҗтимагый хәрәкәт, институт, иҗтимагый сыйныф яки зур төркем символлары, алар җәмгыятьнең ничек структураланырга тиешлеген аңлаталар һәм билгеле бер социаль тәртипнең кайбер сәяси һәм мәдәни проектларын тәкъдим итәләр.

Сәяси идеология күбесенчә сәяси хакимиятне бүлү сорауларына һәм аны нинди максатта кулланырга кирәклегенә карый. Кайбер партияләр билгеле бер идеологиягә бик ачык иярәләр, икенчеләре төрле идеология төркемнәреннән алынган төрле карашларга ия булырга мөмкин, ләкин алар берсенә дә иярмиләр. Идеологиянең популярлыгы өлешчә әхлакый хакимияткә бәйле.

Сәяси идеологияләрнең ике юнәлеше бар:

Методлар: бу максатка ирешү өчен иң кулай вариант. Идеология - идеялар җыелмасы. Гадәттә, һәр идеология нинди хакимият формасы иң яхшысы (мәсәлән, демократия, автократия һ.б.) һәм нинди икътисадый система яхшырак (мәсәлән, капитализм, социализм һ.б.) турында билгеле идеялардан тора. Кайвакыт идеологияне дә, аның төп идеяларын да ачыклау өчен бер үк сүз кулланыла. Мәсәлән, "социализм" икътисадый системага, яисә ул икътисадый системаны яклаучы идеологиягә карый ала. Идеологияләр шулай ук ​​үзләрен политик спектрдагы позицияләре белән таныйлар (сул, үзәк яки уң кебек), гәрчә бу бүленеш капма-каршы. Ниһаять, идеологияләрне политик стратегияләрдән (мәсәлән, популизм) һәм партия төзеп була торган аерым позицияләрдән аерырга кирәк (мәсәлән, Европа интеграциясенә каршы яки марихуананы легальләштерү). Кешеләрнең һәм политик элита фикерләрен белдерә.

Сәяси идеологияләр исемлеге

Анархизм. мәҗбүри контроль һәм кешенең кеше өстендә көче. Анархистлар үзидарәне яклыйлар, ягъни мөстәкыйль рәвештә үз тормышларын һәм эш урыннарында, яшәгән урыннарында һәм башкалар белән идарә итүче гражданнарның җыелышлар системасы. Анархист җәмгыять - андый җыелышларның ирекле конфедерациясе.

Анархо-коммунизм (анархист коммунизм, шулай ук либератор яки ирекле коммунизм) (грек теленнән - туры мәгънәдә "хуҗасыз", латин комнисы - "уртак") - анархизм һәм коммунизм юнәлешләренең берсе, аның максаты - анархия булдыру ( - көчсез җәмгыять - иерархия һәм көчләү булмау мәгънәсендә, Махновист анархо-коммунистлары сүзләрендә "паразитлар катламы", монда кешеләрнең үзидарәсе, профсоюзлары һәм үзара ярдәм максималь ала. үсеш.

Анархо-синдикализм (борыңгы грек теленнән - анархия; - саклаучы, уртак; француз синдикаты - профсоюз, союз) - Пьер-Джозеф Прудхон һәм Михаил Александрович Бакунин тудырган анархизм юнәлеше. Анархо-синдикализм идеяга нигезләнә, эшчеләрнең революцион оешмалары, үзара ярдәм итү һәм коллектив үзидарә принципларына нигезләнеп, яңа, чынлап та гадел җәмгыять төзүгә өлеш кертә алалар һәм булыша алалар.

Анархо-феминизм (анарча-феминизм, анархик феминизм) - анархизм һәм феминизм синтезы. Феминист анархистлар барлык хөкүмәтләргә, барлык төр иерархияләргә һәм лидерларга каршы. Анархо-феминизм патриархияне булган дәүләт системасының төп чагылышы һәм җәмгыятьнең төп проблемасы дип саный. Анархо-феминистлар патриархиягә каршы көрәш класс көрәшенең һәм анархистларның дәүләткә һәм капитализмга каршы көрәшенең иң мөһим компоненты дип саныйлар. Анархо-феминистлар әйтүенчә, хатын-кызлар үз тормышларын контрольдә тота алырлык альтернатив система булдыру өчен, хатын-кызларның революцион потенциалына нигезләнеп, туры эш кирәк.

Мутуализм (француз mutuellisme, мутуелдан - "үзара, уртак") - икътисадый теориядә һәм иҗтимагый-сәяси фәлсәфәдә анархист юнәлеш, XIX гасырның беренче яртысында, аеруча Пьер-Джозеф Прудхон әсәрләрендә. Икътисадый яктан гына, үзара бәйләнеш бюрократия, идарә итү һәм табышның капиталистик логикасы булмаган партнерлыкны аңлата. Моннан тыш, финанс-икътисади гипотеза буларак, үзара бәйләнеш - бер үк салым йөге белән, һәр катнашучы шундый йөкне күтәрергә әзер, башкаларга файда китерәчәк.

Христиан анархизмы кешенең кеше өстеннән хакимлеген аклау, эксплуатация, көч куллану, шулай ук кешеләр арасында бу күренешләрне җиңү теләге белән берләшә. Христиан анархистлары азатлык аның рухи нигезен Гайсә Мәсих тәгълиматларында алган дип саныйлар. Христиан анархистлары төрле христиан конфессияләренә керергә мөмкин (католик, православие, протестантларның берсе) яки берәүгә дә кагылмаска мөмкин.

Анархо-примитивизм (аббр. Анприм) - цивилизациянең килеп чыгышын һәм казанышларын анархист тәнкыйтьләү. Примитивистлар бәхәсләшәләр, аудан һәм җыелудан авыл хуҗалыгына күчү социаль катламга, мәҗбүр итүгә һәм читләшүгә китерде. Алар индустриализация аша цивилизацияне ташлау, хезмәт бүлеген һәм специализацияне бетерү, зур технологияләрне кире кагу тарафдарлары.

Акратия (грекча - кире кагу префиксы +, - көч) - бу немец социологы Франц Оппенхаймерның "Демократия теориясе" әсәрендә уйлап чыгарылган һәм политик класс җәмгыятен юкка чыгаруны аңлата торган термин. Доминантлык беркайчан да "икътисадый эксплуатациянең хокукый формасы" булмаганлыктан, акратия "барлык икътисади эксплуатациядән азат ителгән җәмгыять идеалына" нигезләнгән. Сәяси класс җәмгыятен бетерү аның икътисади җиңүен күздә тота. Оппенгеймер "киләчәктә дәүләтнең урыны үзидарә җитәкчелегендәге ирекле җәмгыять алырга тиеш" дип саный.

Индивидуалист анархизм - анархизмның бер тармагы, ул төркемгә, җәмгыятькә, традицияләргә һәм идеологик системалар кебек тышкы детерминантларга өстенлек бирә. Гадәттә социаль анархизм белән капма-каршы булса да, индивидуалист та, социаль анархизм да бер-берсенә йогынты ясады. Кайбер анархо-капиталистлар анархо-капитализмның индивидуалист анархист традициянең бер өлеше, икенчеләре ризалашмыйлар һәм индивидуалистик анархизмның социалистик хәрәкәтнең өлеше һәм либератор социалистик традициянең өлеше булуын раслыйлар.

Монархизм - иҗтимагый-сәяси хәрәкәт, аның максаты - монархияне булдыру, саклау яки торгызу. Монархик оешмалар дөньяның күп илләрендә бар. Дөньядагы иң зур монархистлар ассоциациясе - Халыкара монархист конференциясе.

Коммунизм (латин комнисыннан "уртак") - теоретик социаль-икътисадый система, ул социаль тигезлекне тәэмин итүче җитештерү чараларына халык милкенә нигезләнгән. Шулай ук, "коммунизм" еш кына сул тараф идеологиясе дип атала, ул коммунистик җәмгыять төзү максатын игълан итә. Бу контекстта төрле мәктәпләр һәм хәрәкәтләр берләшә, алар арасында марксизм, социаль анархизм (анархо-коммунизм), һәм аларга якын сәяси идеологияләр бар.

Социализм (Латин социалисыннан - "җәмәгать") - сәяси, социаль һәм икътисадый фәлсәфә һәм идеология, ул социаль гаделлекне тормышка ашыруга юнәлтелгән, аңа ирешү, башка нәрсәләр белән беррәттән, җитештерү чараларына дәүләт милке аша булырга тиеш.

Классик марксизм Карл Маркс һәм Фридрих Энгельс тарафыннан эшләнгән икътисади, фәлсәфи һәм социологик теорияләрне аңлата, марксизмның соңрак үсешеннән аермалы буларак, аеруча ленинизм һәм марксизм-ленинизм.

Христиан коммунизмы - сәяси хәрәкәт, христиан диненә нигезләнгән дини коммунизм төре; политик һәм теологик теория, аңа нигезләнеп коммунизм нигезләре Гайсә Мәсих тарафыннан күрсәтелгән, идеал дөнья структурасы буларак аның тәгълиматын вәгазьләгән. Христиан коммунизмы дип аталган беркемнең дә бер датасын атамавына карамастан, бу хәрәкәтнең күп шәкертләре аның тамырлары беренче христианнар заманында башланган һәм Изге Рәсүлләр китабында тасвирланган. Моннан чыгып, христиан коммунистлары әйтүенчә, Рәсүлләр христиан диненең генә түгел, ә христиан коммунизмының да вәгазьчеләре булган.

Джуче - Төньяк Корея милли коммунистик дәүләт идеологиясе, Ким Ир Сун (1948 - 1994 елларда ил лидеры) "импортланган марксизмга" каршы авырлык буларак эшләнгән. Тарихчылар әйтүенчә, Джуче үсешенең төп сәбәбе - Ким Ир Сунның КХДРның бәйсезлеген Сталинизм һәм Маоизм тәэсиреннән ассызыклау, шулай ук аның шәхси көче һәм варисларының көче өчен идеологик нигез бирү теләге. . КХДР Конституциясе Джучиның дәүләт сәясәтендә алдынгы ролен яклый, аны "кешегә нигезләнгән дөнья карашы һәм халыкның бәйсезлеген тормышка ашыруга юнәлтелгән революцион идеялар" дип билгели.

Еврокоммунизм (кайвакыт Көнбатыш, либераль яки демократик коммунизм) - XX гасырның икенче яртысында формалашкан, Көнбатыш Европада берничә коммунистик партия эшчәнлеге өчен политика һәм теоретик нигез, КПСС җитәкчелеген тәнкыйтьләү белән характерланган. дөнья коммунистик хәрәкәтендә һәм парламент көрәшенә басым. Еврокоммунизм вәкилләре шулай ук пролетариат диктатурасы төшенчәсен һәм социализм совет моделен кабул иткән илләрдә гражданлык һәм политик хокуклар һәм ирекләр булмауны тәнкыйтьләделәр. Шул ук вакытта, Еврокоммунизм марксизмга тугрылык игълан итте, ләкин марксизм-ленинизмга түгел, һәм үзен рәсми рәвештә демократик социализм яки социаль демократия белән танытмады, гәрчә ул марксизмның берничә идеологик позициясен кире какса да.

Экососиализм (экологик социализм) - ул табигатькә зыян китерә торган икътисади үсеш модельләрен ташласак кына, социаль гадел җәмгыять (Социализмны кара) төзеп була торган төшенчә.

Экофашизм - радикаль эколог принцибы, тоталитар режим аша тормыш сакланырга тиеш. Терминның пижоратив характерына карамастан, кайбер төркемнәр аны ачыктан-ачык кулландылар

Консерватизм (Латин консервасыннан - мин саклыйм) - традицион кыйммәтләргә һәм заказларга, иҗтимагый һәм дини тәгълиматларга идеологик тугрылык. Төп максат - җәмгыять традицияләрен, аның институтларын, этика, этика һәм икътисади курсның әхлагын саклау.

Идеологик коммунитаризм - XX гасыр ахыры радикал-центр идеологиясе, башта фәлсәфи коммунитаризмның хәзерге аңлатмаларына нигезләнеп, әхлакый консерватизмны һәм сул-либераль икътисадый политиканы берләштереп, көчле гражданлык җәмгыяте өчен омтылыш, аның нигезе җирле җәмгыятьләр. һәм шәхесләр түгел, ә иҗтимагый оешмалар.

Экологизм (шулай ук экологик активлык, эко-активлык, экология, экологизм яки экологизм) - әйләнә-тирә мохитне һәм табигатьне кеше эшчәнлегенең тискәре йогынтысыннан саклау чараларын көчәйтүгә, һәм яшәү урынын юк итүдән саклауга юнәлтелгән экологик социаль хәрәкәт.

Либерализм (латин либералисыннан "ирекле") - фәлсәфи һәм иҗтимагый-сәяси хәрәкәт, ул кеше хокукларының һәм ирекләренең тотрыклылыгын игълан итә. Либерализм һәр кешенең хокукларын һәм иреген иң югары бәя дип игълан итә һәм аларны социаль-икътисадый тәртип нигезе итеп куя. Либерализм - кеше рухының дин, традиция, дәүләт һ.б. чикләүләреннән, һәм шәхес һәм җәмгыять азатлыгына юнәлтелгән социаль реформалар теләге.

Георгизм (инглиз грузизмы, шулай ук геоизм) - Генри Джордж нигез салган икътисадый һәм фәлсәфи тәгълимат, ул барлыкка китергән әйберләргә ия, ләкин барлык табигый әйберләр, һәм бөтен җир өстендә, бөтен кешелеккә тигез. Георгизм фәлсәфәсе, гадәттә, бөтен салым җыелмасын җирдән файдалануга бер салым белән алыштыру идеясе белән бәйле.

Минархизм (инглиз минархизмы; латин минимусыннан - иң кечкенә + башка грек beginningρχη - башы, көче) - вәкаләтләре кирәкле минимумга кадәр киметелгән, анда яшәүче һәр гражданинның яки кешенең иреген һәм мөлкәтен саклау белән чикләнгән дәүләт моделе. дәүләт территориясе, тышкы һәм эчке агрессорлардан. Минархизм, анархо-капитализм белән бергә, либеритар политик фәлсәфәнең ике тармагының берсе. Шулай ук кайвакыт "Дәүләт - төнге сакчы" дип атала.

Ямиакиямизм - расизм, яшьлек һәм башка халыкларның геноцидын хөкем итүдән баш тарту, үлем һәм фаҗигаләрне мыскыллау, шулай ук җәмгыятьтә тискәре көчләргә ярдәм итү идеологиясенә нигезләнгән идеология. Бу идеология кайбер "расалар" яки "яшь төркемнәре" өстенрәк һәм башкаларга өстенлек итәргә хокуклы, һәм җәмгыять тискәре дип саный торган кайбер гамәлләр чыннан да кыйммәтле яки көлке дигән ышанудан килә.

Фашизм. консерватив авторитар яки тоталитар милитаристик ультрационализм, һәм шулай ук бу идеологиягә һәм хәрәкәткә туры килгән хакимият формасы, җәмгыятьне һәм икътисадны катгый җайга салучы диктатор режим.

Милли социализм (немец: Nationalsozialismus), нацизм дип танылган, 1919-1945 елларда немец тоталитар, экстремист, уңчы, расист һәм антимитик идеология һәм хәрәкәт; фашизм формасы; волкише эчендә политик этник милләтчелекнең экстремаль формасы. "Арян расасы" идеясын, аның биологик һәм мәдәни өстенлеген берләштерә, алар "түбән", раса антимитизм ("Семит расасы" - яһүдләр - антипод һәм төп дошман булып санала) "Арян"), "дөнья яһүдләре" конспирация теориясе, Германия милләтенең төп дошманы Славофобия, "Арян" (Германия милли) социализмы, анти-коммунизм, анти-либерализм, анти -Демократия

Страссеризм (немец: Strasserismus яки Straßerismus) - нацизм юнәлеше, анти-капитализмны, анти-глобализмны, махсус "немец" социализмын, Европа һәм милли яңарыш өчен пан-Европа милләтчелеген яклый. Идеология аның исемен Григор һәм Отто фамилияләреннән алган, бу тенденцияне тудырган ике абый.

Милләтчелек - идеология һәм сәясәт юнәлеше, аның төп принцибы - социаль бердәмлекнең иң югары формасы буларак милләтнең кыйммәте турында тезис, дәүләт формалаштыру процессында аның өстенлеге. Сәяси хәрәкәт буларак, милләтчелек билгеле бер халыкның яшәү территориясен үз эченә алган һәм аның мәнфәгатьләрен яклаучы дәүләт булдырырга омтыла

Милли большевизм - консерватив революцион Эрнст Никиш тарафыннан эшләнгән политик тәгълимат. Милли большевиклар, марксистлар кебек, немец эшче сыйныфын эксплуатациядән азат итәчәк һәм ярышны башкалардан өстенрәк куячак социаль революция якладылар, ләкин алар социаль революцияне милли революция белән бергә тормышка ашырырга мөмкин дип саныйлар. Милли большевизм "өченче юл" дип аталган вариант иде, ул идеология иде, ул коммунизмга да, капитализмга да каршы иде.

Тешизм - популяр гаделлеккә һәм максималь эффективлыкка нигезләнгән идеология, тормышның төрле өлкәләрендә югары параметрларга ирешү максаты белән, социаль-икътисадый, политик һәм башка мөнәсәбәтләрдә гаделлеккә һәм эффективлыкка аеруча игътибар итүче концепция, күздә тоткан концепция. бер глобаль дәүләт. Бу идеология гражданнарның һәм тулаем җәмгыятьнең тормыш сыйфатын яхшырту өчен тормышның барлык өлкәләрендә, шул исәптән политик тормышта, алдынгы технологияләр куллануны тәкъдим итә. Мондый идеологиянең төп максаты - цивилизацияне иң эффектив үсеш юлы белән алып бару, ул, ясалма интеллект ярдәмендә ирешеләчәк, халык һәм гомумән җәмгыять үсеше өчен шартлар тудырачак, анда һәр граждан үзләренә ирешә ала. максатлар һәм потенциал. Идея тормышның барлык өлкәләрендә мөмкинлек тигезлеген, гаделлекне һәм максималь эффективлыкны тәэмин итүне максат итеп куя. Идеология өзлексез киңәю аркасында планеталарның чиксез киңәюен аңлата (планеталарны терраформацияләү яки территорияләрне азат итү.). Идеология шулай ук җәмгыятьнең күп өлкәләренә контрольне үз эченә ала, һәрбер гражданның хокукларын һәм ирекләрен, җәмгыятьтә абсолют тәртипне саклау өчен. Бу режимның демократик булмаган табигатенә карамастан, режим җәмгыятьтә максималь гаделлекне, тәртипне тәэмин итә, шулай ук әхлак һәм технологик алгарышны һәр гражданин тормышында беренче урынга куя.

Теократия (борыңгы грек теленнән θεός "Алла" + κράτος "көч") - бер кешедә дөньяви һәм рухи көч

Ислам социализмы - төрле мөселман галимнәре һәм сәясәтчеләре уйлап чыгарган термин. Мөселман социалистлары Коръән һәм Мөхәммәд пәйгамбәр тәгълиматлары социаль гаделлек, ирек һәм социаль тигезлек принципларына туры килә дип саныйлар.

Ислам либерализмы (Евро-Ислам) (гарәпчә: ٱلْإِسْلَامُ ٱلْأُورُوبِّيُّ al-'islyamu l-'urubbiyu) - либераль Ислам, яки Европа культурасы белән тулган Ислам. Россия һәм БДБ илләрендә "Ислам либерализмы" термины "мәгърифәтле Ислам" термины белән билгеләнә. Либераль мөселманнар иманның ритуал компонентын (намаз уку, хиҗаб киеп һ.б.) әхлакый һәм мистик яктан аералар, һәм беренчесенә зур әһәмият бирмиләр. Либераль Исламның башы Төркиядә Кемал Ататүрк чорында суфичылык, дини либерализм, Европа пантеизмы һәм хәтта материализм нигезендә барлыкка килгән дип санала.

Буддист социализмы - буддизмга социалистик төс бирергә, яки киресенчә, социализмга буддистларга төс бирергә, ягъни буддизм белән социализмны берләштерергә омтылган социаль фикер юнәлеше. Бу карашларны яклаучылар буддизм белән социализм арасындагы уртаклыкны күрәләр, чөнки икесе дә аның чын сәбәпләрен ачыклап һәм бу сәбәпләрне практик бетереп газапларны туктатырга омтылалар. Буддистлар рухи, һәм социалистларны - кешеләрнең сәяси аңын үзгәртүгә булышалар, кешеләр арасында эгоизмны һәм читләшүне җиңәр өчен.

Ведик социализм ("Ведас" һәм "социализм" сүзләреннән) - хәзерге Индуизм һәм Индуизм политикасында иҗтимагый-сәяси тәгълимат, Хиндутваның кайбер вәкилләре тәкъдим иткән һәм Индуизмда реформа хәрәкәтләре.

Христиан Демократиясе (Христиан Демократлары) - чиркәүдән автоном сәяси хәрәкәт, ул христиан принципларын үтәгәндә социаль-икътисади проблемаларны чишүне яклый.

Нократия (борыңгы грек νοῦς "акыл" + κράτος "көч") - сәяси структура яки җәмгыятьнең иҗтимагый системасы, ул "кеше акылының өстенлегенә нигезләнгән", ofирнең носферасын идеялар нигезендә формалашуда. академик Владимир Вернадский һәм Франция фәлсәфәчесе Пьер Тилхард де Чардин.

Бернштейнизм - социаль демократиядәге хәрәкәт, аның нигез салучысы Э. Бернштейн булган, ул марксизмның төп принципларының ревизиясен ("ревизия", димәк, ревизионизм термины) игълан иткән. Бирелгән сәбәп аларның үзгәргән шартларга туры килмәве. Бернштейнизм - реформа, прогрессивизм һәм эволюцион социализмның бер төре, ул социаль революцияне кире кагуга, дәүләтнең демократик институтларын кулланып эшчеләр хокуклары өчен көрәшүгә юнәлтелгән.

Социалистик сионизм (Хезмәт сионизмы) - сионистлар арасында сул идеологик хәрәкәт, алар яһүд дәүләте икътисады социализм принципларына нигезләнергә тиеш дип саныйлар. Ул барлыкка килгәннән алып 1970-нче еллар ахырына кадәр өстенлек иткән. Сионизмның "алдан әйтүчеләре һәм нигез салучылары", Муса Гесс һәм Теодор Герцл, бу юнәлештә шартлы рәвештә кертелергә мөмкин.

Синдикализм - икътисадый системаның бер төре, социализм формасы, капитализмны гипотетик алыштыру. Бу концепция буенча, эшчеләр, тармаклар һәм оешмалар конфедерацияләргә яки синдикатларга системалаштырылырга тиеш. Аның тарафдарлары әйтүенчә, бу икътисадый оешма системасы, анда сәнәгать хуҗалар белән идарә итә

Гандиизм - Махатма Ганди тарафыннан эшләнгән иҗтимагый-сәяси һәм дини-фәлсәфи тәгълимат, ул Indianиндстанның милли азатлык хәрәкәте идеологиясенә әверелде. Гандиизм 1919 елның 13 апрелендә Британия хакимияте боерыгы белән очрашуны атканнан соң INC рәсми идеологиясенә әверелде. Гандизмның үзәк идеясы - ахимса идеалы, тере затларга зыян китермәүдә һәм абсолют көч кулланмауда.

Толстойизм - XIX гасыр ахырында һәм ХХ йөз башында Россиядә дини һәм этик иҗтимагый хәрәкәт. Ул 1880-нче елларда Лев Толстойның дини һәм фәлсәфи тәгълиматлары тәэсирендә барлыкка килгән. Толстойизм нигезләре Толстой үзенең "Конфессия", "Минем иманым нинди?", "Тормышта", "Христиан доктринасы" һ.б. әсәрләрендә күрсәтелгән. Ияртүчеләр Толстояннар.

Hoxhaism (Альб. Хокшайзми) - Албан политик теориясе һәм практикасы, 60-нчы елларның икенче яртысында һәм 20-нче гасыр башында Энвер Хокшаның Сталинизм идеяларын (һәм өлешчә Maoism) үсеше буларак формалашкан һәм тормышка ашырылган. 1990 елга кадәр Албания Халык Социалистик Республикасы. СССРда һәм Көнчыгыш блок илләрендә ул хакимияттәге коммунистик партияләр һәм дәүләт куркынычсызлык органнары тарафыннан эзәрлекләнде (маоизмнан аермалы буларак, ачык һәм җәмәгать тәнкыйте булмаса да), ләкин Германиядә һәм өченче дөнья илләрендә билгеле популярлык казанды. эшли (һәм берничә илдә эшли). Хокшист оешмалары әле бик аз.

Maoism (Кытай: 毛泽东 思想, pinyin Máo Zédōng Sīxiǎng) - Мао edзедунның идеологик күрсәтмәләр системасына нигезләнгән политик теория һәм практика. 1976-нчы елда үлеменә кадәр CCP һәм Кытай Халык Республикасының рәсми идеологиясе буларак кабул ителде; "Ден Сяопин теориясе" һәм angзян Земинның "өч вәкиллек идеясы" белән беррәттән, ул әле дә Кытай Коммунистик партиясе идеологиясенең нигезен тәшкил итә. Хәзерге Кытайда, Мао edзедунның идеологик мирасыннан, "яңа демократия" төшенчәсе иң күп кулланыла, катнаш икътисадның булуын раслый - "Кытай характеристикалары булган социализм".

Джамахирия (гарәпчә: جماهيرية - "халыкның торышы") - беренче өлештә Муаммар Каддафиның Өченче Дөнья Теориясендә күрсәтелгән монархия һәм республикадан аерылып торган социаль (кайбер белгечләр дәүләт) структурасы. яшел китап.

Троцкийизм - Л. Д. Троцкийның политик доктринасы, ул марксизм кысаларында үсеш алган. Төп яңалыклар - даими революция теориясе, деформацияләнгән эшчеләр дәүләте теориясе, пролетар Бонапартизм теориясе, Л. Д. Троцкий һәм Сул оппозициянең башка лидерлары әсәрләрендә сурәтләнгән коммунистик партияләрнең күчеш программасы - - 1930-нчы еллар һәм Халыкара сул оппозиция вәкилләре һәм дүртенче халыкара.

Какистократия - ахмаклар белән идарә итүче җәмгыять. Societyәмгыятьнең иң квалификацияле әгъзалары сайлана һәм җаваплы итеп урнаштырыла.

Плутократия - байларның политик өстенлеге, анда дәүләт хакимияте эшче сыйныфның бай элитасы мәнфәгатьләренә хезмәт итә, эшче халык өчен тулы хокук юк.

Либертарианизм (инглиз либертарианизмы; Латин либертасыннан - "ирек") - төп принцип буларак ирекне яклаучы политик фәлсәфәләр һәм хәрәкәтләр җыелмасы. Либертарианизм сайлау иреген, ирекле берләшүне һәм аерым хөкем итүне ассызыклап, сәяси ирекне һәм автономияне максимальләштерергә омтыла. Алар хакимият хакимиятенә скептик караш белән уртаклашалар, ләкин булган икътисадый һәм политик системаларга каршы торулары белән аерылып торалар. Төрле либеритар фикер мәктәпләре дәүләт һәм шәхси хакимиятнең легаль функцияләре турында төрле карашлар тәкъдим итәләр, еш кына мәҗбүри социаль институтларны чикләргә яки таркатырга чакыралар.

Социаль либерализм (социаль либерализм) - либерализмның бер төре, ул классик либерализмнан аермалы буларак, икътисадны җайга салуны һәм икътисадый процессларга интервенцияне яклый. Сәяси спектрдагы сул-либераллар (сул либераллар) гадәттә социаль демократиянең уң ягында.

Милли либерализм - уң либерализмның бер төре, ул миграция, гражданлык, халыкара мөнәсәбәтләр һәм сәүдә мәсьәләләрендә милләтче позициядә тора. Милли либерализмның төп принциплары XIX гасырда, консерватив либераллар монархистларны Европа сәяси тормышында алыштырган вакытта барлыкка килгән. Милли либерализм гражданлык милләтчелеге һәм милли демократия төре дип каралырга мөмкин, анда, кагыйдә буларак, уң либерализм уртача анти-консерватив милләтчелек белән кушылган.

Базар социализмы - социализмның бер төре; дәүләт планлаштыру органнарын (планлаштырылган икътисадны кара) һәм дәүләт капитализмын яки дәүләт-монополия капитализмын берләштергән икътисадый система, яки аның турында теория: икътисад эшләве өчен көндәшлек базары.

Исламизм (гарәпчә: الإسلام السياسي - политик ислам) - дини һәм политик идеология һәм практик эшчәнлек, мөселман халкы булган җәмгыять һәм дәүләт эчендә каршылыклар, шулай ук дәүләтләр арасындагы мөнәсәбәтләр булачак шартлар тудыруга юнәлтелгән. шәригать нормалары нигезендә чишелде.

Пан-Исламизм (Борынгы Грек табаны - "барысы" һәм гарәпчә إسلام - "Ислам") - түбәндәге идеяларга нигезләнгән дини һәм политик идеология: бөтен дөнья мөселманнарының рухи бердәмлеге турында, социаль, милли яки дәүләт булуына карамастан; һәм иң югары рухи баш (хәлифә) хакимлеге астында аларның политик берләшүе кирәклеге турында.

Титоизм (Серб-Хорватия Титозам / Титозам, Сербия, Черног һәм Македония Титозам, Босния һәм Хорватия Титозам, Словения Титоизем) - ugгославия лидеры Йосип Броз Тито исеме белән аталган коммунистик идеология. Бу термин Тито белән Сталин арасындагы каршылыклар нәтиҗәсендә FPRYда барлыкка килгән билгеле идеологияне аңлата. Бу бүленү 1948 елда ugгославия Коммунистлар партиясе Мәгълүмати бюро резолюциясен кире кагуда күрсәтелде. Башта бу термин Титоның политик оппонентлары, беренче чиратта, Сталин яклы коммунистлар тарафыннан тискәре ысул белән кулланылган. Хәзерге элеккеге ugгославия республикаларында Титоизм тоталитаризм төре буларак карала.

Агоризм (Борынгы Грек теленнән άγορά - "Базар, базар") - Самуэль Эдуард Конкин III нигез салган һәм Дж. Нил Шулман катнашында эшләнгән политик фәлсәфә. Агоризмның төп максаты - ирекле базар җәмгыятенә ирешү, анда кешеләр арасындагы барлык мөнәсәбәтләр ирекле алмашуга нигезләнгән. Бу термин грек сүзенең агора сүзеннән килә, ул борыңгы Грек шәһәр-дәүләтләрендә очрашу мәйданын һәм базарны аңлата. Идеологик яктан, бу фәлсәфә базар анархизмының революцион төрен күрсәтә. Дж. Шулман "контр-экономика" идеясын һәм С.Конкинның либератор фәлсәфәсен берләштерде, ул "кара базар" мөнәсәбәтләрен яклый, дәүләткә салым түләүләрен бойкотлый. Агористлар бәхәсләшәләр, бу мөнәсәбәт шәхси милекне һәм дәүләттән азатлыкны якларга гына түгел, ә шәхси инициативаның дәүләтне юк итү өчен көчле булуына китерәчәк.

Волонтеризм (инглиз теленнән ирекле - ирекле) - политик позиция, аңа нигезләнеп кеше берләшмәсенең барлык формалары мөмкин кадәр ирекле булырга тиеш. Нәтиҗәдә, волонтерлык агрессив булмаган принципка хас булган теләсә нинди агрессив көч куллануга яки көчләүгә каршы. Бу контекстта "инициатива" волонтерларның үз-үзләрен яклавына каршы түгел дигәнне аңлата. Волонтеризм - базар анархизмының бер төре.

Куер анархизм - анархизмга нигезләнгән һәм "социаль революция", иерархияне бетерү һәм секс һәм җенес нигезендә дискриминациягә каршы сәяси идеология, LGBT кешеләрен дә кертеп. Квер анархизмы XX гасырның икенче яртысында гей азатлык хәрәкәтендә катнашкан анархистлар арасында барлыкка килгән, алар анархизмны гетеросексуаллар һәм LGBT кешеләре арасында гармония юлы итеп күргәннәр.

Критархия, критократия (борынгы грек κριτής [kritēs] "судья" + ἀρχή [arkhē] яки κράτος [kratos] "power") - суд көченә нигезләнгән социаль система (еврей שופטים [шофтим]).

Антинатализм (Борынгы Грек теленнән “ντί - "каршы", Латинча nātālis - "туу") - фәлсәфи һәм этик позицияләр, алар яңа тормышның барлыкка килүенә тискәре бәя бирәләр һәм кайбер очраклар төркемнәрендә репродукцияне этик булмаган дип саныйлар. очраклар ") Антинатализм төшенчәсен фәлсәфи һәм этик позицияләр спектры буларак демографиядәге антинатализм төшенчәсеннән аерырга кирәк (шул ук сүз күп халык проблемаларын практик чишү турында) һәм бала тудыру сәясәте. Антинатализм шулай ук баласызлыкны шәхси сайлаудан аерылырга тиеш (аеруча кайбер экологик инициативаларда).

Евразия - башта идеологик һәм идеологик хәрәкәт, аннары 1920-1930 елларда Россия эмиграциясе арасында барлыкка килгән иҗтимагый-сәяси хәрәкәт, аның өчен үзәк - Россия-Евразиянең тарихиософик һәм мәдәни төшенчәсе, элементларны берләштергән үзенчәлекле цивилизация. Көнчыгыш һәм Көнбатыш, бәйсез географик һәм тарихи дөнья Европа белән Азия арасында урнашкан, ләкин геосәяси һәм мәдәни яктан аерылып тора.

Фузионизм - Америка политикасында фузионизм - фәлсәфи һәм политик комбинация яки традиционист һәм социаль консерватизмның политик һәм икътисадый уң либертарианизм белән "кушылуы". Бу фәлсәфә Фрэнк Мейер белән тыгыз бәйләнгән.

Интернационализм, доктрина буларак, интернационализмнан аерылып тора, халыкара фашист практикасының максаты булган этник төркемгә карата, аның культурасын биологизацияләүгә һәм башка этник төркемнәр белән тискәре чагыштыруга кагылышлы тыюлар юкка чыгарыла. Халыкара нацист практикалары билгеле бер этник төркемне хокук бозуга юнәлтелгән чараларны үз эченә ала, аны башка этник һәм иҗтимагый төркемнәргә хурлыклы, буйсындырылган хәлгә куеп.