díol

See also: diol and dìol

Irish

Etymology

From Old Irish dílaid, from díl (“satisfaction, paying, of a debt”), from do·lá (“rejects, remits (a debt)”), from Proto-Celtic *dī-layeti (“throw away”), from Proto-Indo-European *leh₁- (“loosen, release”).

Pronunciation

• IPA^(key): /dʲiːl̪ˠ/, /dʲiːlˠ/
• (Kerry, Cois Fharraige) IPA^(key): /dʲiːl̪ˠ/, [dʲiːə̯l̪ˠ]

Verb

díol (present analytic díolann, future analytic díolfaidh, verbal noun díol, past participle díolta)

1. sell
2. (Munster, Ulster) pay

   Synonym: íoc

   • 1906, E. C. Quiggin, A Dialect of Donegal (overall work in English), Cambridge University Press, § 253, page 91:

     ə Nʹiəl̥ət(ʹ) ʃə

     [dhá ndíolfadh sé]

     if he were to pay

   • 1939, Peig Sayers, “Inghean an Cheannaidhe”, in Marie-Louise Sjoestedt, Description d’un parler irlandais de Kerry (Bibliothèque de l'École des Hautes Études; 270) (overall work in French), Paris: Librairie Honoré Champion, page 196:

     Fan timpall an tighe agus má’s bean mise a dhíolann ní bheidh tusa aon nídh chun deireadh leis an scéal.

     Stay around the house, and if I'm a woman who pays, you won’t be set back in the matter.

Conjugation

conjugation of díol (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	díolaim	díolann tú; díolair†	díolann sé, sí	díolaimid	díolann sibh	díolann siad; díolaid†	a dhíolann; a dhíolas / a ndíolann*	díoltar
	past	dhíol mé; dhíolas	dhíol tú; dhíolais	dhíol sé, sí	dhíolamar; dhíol muid	dhíol sibh; dhíolabhair	dhíol siad; dhíoladar	a dhíol / ar dhíol*	díoladh
	past habitual	dhíolainn / ndíolainn‡‡	dhíoltá / ndíoltᇇ	dhíoladh sé, sí / ndíoladh sé, s퇇	dhíolaimis; dhíoladh muid / ndíolaimis‡‡; ndíoladh muid‡‡	dhíoladh sibh / ndíoladh sibh‡‡	dhíolaidís; dhíoladh siad / ndíolaidís‡‡; ndíoladh siad‡‡	a dhíoladh / a ndíoladh*	dhíoltaí / ndíolta퇇
future		díolfaidh mé; díolfad	díolfaidh tú; díolfair†	díolfaidh sé, sí	díolfaimid; díolfaidh muid	díolfaidh sibh	díolfaidh siad; díolfaid†	a dhíolfaidh; a dhíolfas / a ndíolfaidh*	díolfar
conditional		dhíolfainn / ndíolfainn‡‡	dhíolfá / ndíolfᇇ	dhíolfadh sé, sí / ndíolfadh sé, s퇇	dhíolfaimis; dhíolfadh muid / ndíolfaimis‡‡; ndíolfadh muid‡‡	dhíolfadh sibh / ndíolfadh sibh‡‡	dhíolfaidís; dhíolfadh siad / ndíolfaidís‡‡; ndíolfadh siad‡‡	a dhíolfadh / a ndíolfadh*	dhíolfaí / ndíolfa퇇
subjunctive	present	go ndíola mé; go ndíolad†	go ndíola tú; go ndíolair†	go ndíola sé, sí	go ndíolaimid; go ndíola muid	go ndíola sibh	go ndíola siad; go ndíolaid†	—	go ndíoltar
	past	dá ndíolainn	dá ndíoltá	dá ndíoladh sé, sí	dá ndíolaimis; dá ndíoladh muid	dá ndíoladh sibh	dá ndíolaidís; dá ndíoladh siad	—	dá ndíoltaí
imperative		díolaim	díol	díoladh sé, sí	díolaimis	díolaigí; díolaidh†	díolaidís	—	díoltar
verbal noun		díol
past participle		díolta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Noun

díol m (genitive singular as substantive díola, genitive as verbal noun díolta)

1. verbal noun of díol
2. selling, sale

Declension

As substantive

Declension of díol

Third declension

Bare forms (no plural of this noun) Case Singular Nominative díol Vocative a dhíol Genitive díola Dative díol

Forms with the definite article: Case Singular Nominative an díol Genitive an díola Dative leis an díol don díol

As verbal noun

Declension of díol

Third declension

Bare forms (no plural of this noun) Case Singular Nominative díol Vocative a dhíol Genitive díolta Dative díol

Forms with the definite article: Case Singular Nominative an díol Genitive an díolta Dative leis an díol don díol

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
díol	dhíol	ndíol
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “díol”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN