dziedzina

See also: dziedziną

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *dědina. By surface analysis, dziad +‎ -ina. First attested in 1105.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /d͡ʑɛd͡ʑina/
• IPA^(key): (15^th CE) /d͡ʑɛd͡ʑina/

Noun

dziedzina f

1. (attested in Greater Poland) possession; land ownership; estate
   • 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[1], Greater Poland, page 2:

     Iacom ne wegnal cobili w Mikolaewø dzedzinø przez yego woley

     [Jakom nie wegnał kobyły w Mikniewę dziedzinę przez jego wolej]

2. (attested in Lesser Poland) land; larger area
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 93, 14:

     Bo ne odpødzy gospodzin luda swego a dzedzini swey ne zostawy (quia non repellet dominus plebem suam et hereditatem suam non derelinquet)

     [Bo nie odpędzi Gospodzin luda swego a dziedziny swej nie zostawi (quia non repellet dominus plebem suam et hereditatem suam non derelinquet)]

3. (attested in Lesser Poland) residents of a village
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[3], Lesser Poland, page 31:

     Gdyby kto zabyth, a nye wiedzano by, kto gy zabyl, tedy o to dzedzina nye ma bycz obwynyona

     [Gdyby kto zabit a nie wiedziano by, kto ji zabił, tedy o to dziedzina nie ma być obwiniona]

4. (attested in Lesser Poland) area of land with a specific area; peasant's farm; measure of land
   • 1875 [1105], Wojciech Kętrzyński, Stanisław Smolka, editors, Codex diplomaticus Monasterii Tynecensis = Kodeks dyplomatyczny klasztoru tynieckiego. Cz. 1, Obejmująca rzeczy od roku 1105 do roku 1399‎^[4], Tyniec, page 2:

     In Sydina quatuor surouice et due taberne, et zamar de vna quaque sartagine et dedina

     [In Sidzina quatuor surowice et due taberne, et zamiar de vna quaque sartagine et dziedzina]

Derived terms

adjective

• dziedzinny

 

Related terms

adverb

• dziedzinnie

 

nouns

• dziad
• dziedzizna

 

verbs

• dziedzić impf

 

Descendants

• Polish: dziedzina
• Silesian: dziedzina

References

• Boryś, Wiesław (2005) “dziedzina”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dziedzina”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Mańczak, Witold (2017) “dziedzina”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dziedzina”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dziedzina”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish dziedzina. Sense 1 is a semantic loan from French domaine, and sense 3 is a semantic loan from English domain. By surface analysis, dziad +‎ -ina.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /d͡ʑɛˈd͡ʑi.na/

• (Middle Polish) IPA^(key): /d͡ʑɛˈd͡ʑi.na/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ina
• Syllabification: dzie‧dzi‧na

Noun

dziedzina f

2. domain (field or sphere of activity, influence or expertise)

   Synonyms: dział, gałąź

4. (literary) domain (geographic area owned or controlled by a single person or organization)
6. (mathematics) domain (group of related items, topics, or subjects)
7. (obsolete) possession; land ownership; estate
8. (obsolete) inheritance from one's grandfather
9. (obsolete) village

   Synonym: wieś

10. (obsolete) croft; farm

    Synonyms: domostwo, obejście, zagroda

Declension

Declension of dziedzina

	singular	plural
nominative	dziedzina	dziedziny
genitive	dziedziny	dziedzin
dative	dziedzinie	dziedzinom
accusative	dziedzinę	dziedziny
instrumental	dziedziną	dziedzinami
locative	dziedzinie	dziedzinach
vocative	dziedzino	dziedziny

Related terms

verb

• dziedziczyć

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dziedzina is one of the most used words in Polish, appearing 49 times in scientific texts, 33 times in news, 87 times in essays, 3 times in fiction, and 4 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 176 times, making it the 327th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• dziedzina in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dziedzina in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dziedzina”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (17.03.2020) “DZIEDZINA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dziedzina”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dziedzina”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dziedzina”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 639
• dziedzina in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish dziedzina. Sense 1 is a semantic loan from Czech dídina. By surface analysis, dziŏd +‎ -ina.

Pronunciation

• IPA^(key): /d͡ʑɛˈd͡ʑi.na/
• Rhymes: -ina
• Syllabification: dzie‧dzi‧na

Noun

dziedzina f

2. (Cieszyn Silesia) village

   Synonym: wieś

   • 2013 March 30, “CO TYDZIYŃ PO NASZYMU: Obezdrzymy dzisio pieknóm dziedzine”, in Gazetacodzienna‎^[5], retrieved 12 October 2024:

     W postrzodku cesty, kiero kludzi łod Cieszyna do Jastrzymbio je tako szumno dziedzina co sie Ze[b]rzidowicami mianuje.

     In the middle of the road that leads from Cieszyn to Jastrzębie is a lovely village called Zebrzydowice.

3. manor, estate, property

   Synonyms: majōntek, statek

4. (law) inheritance, legacy, bequest

   Synonym: erbizna

Declension

Declension of dziedzina

	singular	plural
nominative	dziedzina	dziedziny
genitive	dziedziny	dziedzin
dative	dziedzinie	dziedzinōm
accusative	dziedzinã	dziedziny
instrumental	dziedzinōm	dziedzinami/dziedzinōma
locative	dziedzinie	dziedzinach
vocative	dziedzino	dziedziny

Further reading

• dziedzina in silling.org