yapışmak
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish یاپشمق (yapışmak, “to stick, adhere”), from Old Anatolian Turkish [Term?], from Proto-Oghuz [Term?] (compare Azerbaijani yapışmaq (“to stick, adhere”), Turkmen ýapyşmak (“to stick”)), from Proto-Common Turkic (compare Old Turkic [script needed] (yap-, “to glue (tr.)”)/[script needed] (yapış-, “to adhere, stick (intr.)”), Bashkir йәбешеү (yəbeşew, “to stick”), Kazakh жабысу (jabysu, “to cling”), Kyrgyz жабышуу (jabışuu, “to adhere”), Uzbek yopishmoq (“to adhere”), Tuvan чыпшыр (çıpşır, “to stick”), Yakut сыһын (sıhın, “to stick to”) and сибээ (sibee, “to smear”)), from Proto-Turkic *yạpïĺč- (“to glue, stick to”) (compare Chuvash сыпӑҫ (syp̬ăś, “to adhere”)).[1]
Verb
[edit]yapışmak (third-person singular simple present yapışır)
- (intransitive) to stick (to), adhere (to); to cling to
- (intransitive, figuratively) to cling to (someone) like a leech, latch onto (someone) like a leech
Conjugation
[edit]Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | yapışmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | yapışan | ||||||
perfective | yapışmış | |||||||
prospective | yapışacak | |||||||
personal participle | non-prospective | yapıştığım | yapıştığın | yapıştığı | yapıştığımız | yapıştığınız | yapıştıkları | |
prospective | yapışacağım | yapışacağın | yapışacağı | yapışacağımız | yapışacağınız | yapışacakları | ||
verbal noun | yapışma | |||||||
way of doing | yapışış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yapışırım | yapışırsın | yapışır | yapışırız | yapışırsınız | yapışırlar |
imperfective | yapışıyorum | yapışıyorsun | yapışıyor | yapışıyoruz | yapışıyorsunuz | yapışıyorlar | ||
past | perfective | yapıştım | yapıştın | yapıştı | yapıştık | yapıştınız | yapıştılar | |
imperfective | yapışıyordum | yapışıyordun | yapışıyordu | yapışıyorduk | yapışıyordunuz | yapışıyorlardı (or yapışıyordular) | ||
future | yapışacağım | yapışacaksın | yapışacak | yapışacağız | yapışacaksınız | yapışacaklar | ||
inferential | perfective | yapışmışım | yapışmışsın | yapışmış | yapışmışız | yapışmışsınız | yapışmışlar | |
aorist | yapışırmışım | yapışırmışsın | yapışırmış | yapışırmışız | yapışırmışsınız | yapışırlarmış (or yapışırmışlar) | ||
imperfective | yapışıyormuşum | yapışıyormuşsun | yapışıyormuş | yapışıyormuşuz | yapışıyormuşsunuz | yapışıyorlarmış | ||
conditional | simple | yapışsam | yapışsan | yapışsa | yapışsak | yapışsanız | yapışsalar | |
perfective | yapışsaydım | yapışsaydın | yapışsaydı | yapışsaydık | yapışsaydınız | yapışsaydılar | ||
optative | yapışayım | yapışasın | yapışa | yapışalım | yapışasınız | yapışalar | ||
progressive | yapışmaktayım | yapışmaktasın | yapışmakta | yapışmaktayız | yapışmaktasınız | yapışmaktalar | ||
necessitative | yapışmalıyım | yapışmalısın | yapışmalı | yapışmalıyız | yapışmalısınız | yapışmalılar | ||
imperative | yapış | yapışsın | yapışın | yapışsınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yapışır mıyım? | yapışır mısın? | yapışır mı? | yapışır mıyız? | yapışır mısınız? | yapışırlar mı? |
imperfective | yapışıyor muyum? | yapışıyor musun? | yapışıyor mu? | yapışıyor muyuz? | yapışıyor musunuz? | yapışıyorlar mı? | ||
past | perfective | yapıştım mı? | yapıştın mı? | yapıştı mı? | yapıştık mı? | yapıştınız mı? | yapıştılar mı? | |
imperfective | yapışıyor muydum? | yapışıyor muydun? | yapışıyor muydu? | yapışıyor muyduk? | yapışıyor muydunuz? | yapışıyorlar mıydı? | ||
future | yapışacak mıyım? | yapışacak mısın? | yapışacak mı? | yapışacak mıyız? | yapışacak mısınız? | yapışacaklar mı? | ||
inferential | perfective | yapışmış mıyım? | yapışmış mısın? | yapışmış mı? | yapışmış mıyız? | yapışmış mısınız? | yapışmışlar mı? | |
aorist | yapışır mıymışım? | yapışır mıymışsın? | yapışır mıymış? | yapışır mıymışız? | yapışır mıymışsınız? | yapışırlar mıymış? | ||
imperfective | yapışıyor muymuşum? | yapışıyor muymuşsun? | yapışıyor muymuş? | yapışıyor muymuşuz? | yapışıyor muymuşsunuz? | yapışıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | yapışsam mı? | yapışsan mı? | yapışsa mı? | yapışsak mı? | yapışsanız mı? | yapışsalar mı? | |
perfective | yapışsa mıydım? | yapışsa mıydın? | yapışsa mıydı? | yapışsa mıydık? | yapışsa mıydınız? | yapışsalar mıydı? | ||
progressive | yapışmakta mıyım? | yapışmakta mısın? | yapışmakta mı? | yapışmakta mıyız? | yapışmakta mısınız? | yapışmaktalar mı? | ||
necessitative | yapışmalı mıyım? | yapışmalı mısın? | yapışmalı mı? | yapışmalı mıyız? | yapışmalı mısınız? | yapışmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | yapışmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | yapışmayan | ||||||
perfective | yapışmamış | |||||||
prospective | yapışmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | yapışmadığım | yapışmadığın | yapışmadığı | yapışmadığımız | yapışmadığınız | yapışmadıkları | |
prospective | yapışmayacağım | yapışmayacağın | yapışmayacağı | yapışmayacağımız | yapışmayacağınız | yapışmayacakları | ||
verbal noun | yapışmama | |||||||
way of doing | yapışmayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yapışmam | yapışmazsın | yapışmaz | yapışmayız | yapışmazsınız | yapışmazlar |
imperfective | yapışmıyorum | yapışmıyorsun | yapışmıyor | yapışmıyoruz | yapışmıyorsunuz | yapışmıyorlar | ||
past | perfective | yapışmadım | yapışmadın | yapışmadı | yapışmadık | yapışmadınız | yapışmadılar | |
imperfective | yapışmıyordum | yapışmıyordun | yapışmıyordu | yapışmıyorduk | yapışmıyordunuz | yapışmıyorlardı | ||
future | yapışmayacağım | yapışmayacaksın | yapışmayacak | yapışmayacağız | yapışmayacaksınız | yapışmayacaklar | ||
inferential | perfective | yapışmamışım | yapışmamışsın | yapışmamış | yapışmamışız | yapışmamışsınız | yapışmamışlar | |
aorist | yapışmazmışım | yapışmazmışsın | yapışmazmış | yapışmazmışız | yapışmazmışsınız | yapışmazlarmış | ||
imperfective | yapışmıyormuşum | yapışmıyormuşsun | yapışmıyormuş | yapışmıyormuşuz | yapışmıyormuşsunuz | yapışmıyorlarmış | ||
conditional | simple | yapışmasam | yapışmasan | yapışmasa | yapışmasak | yapışmasanız | yapışmasalar | |
perfective | yapışmasaydım | yapışmasaydın | yapışmasaydı | yapışmasaydık | yapışmasaydınız | yapışmasaydılar | ||
optative | yapışmayayım | yapışmayasın | yapışmaya | yapışmayalım | yapışmayasınız | yapışmayalar | ||
progressive | yapışmamaktayım | yapışmamaktasın | yapışmamakta | yapışmamaktayız | yapışmamaktasınız | yapışmamaktalar | ||
necessitative | yapışmamalıyım | yapışmamalısın | yapışmamalı | yapışmamalıyız | yapışmamalısınız | yapışmamalılar | ||
imperative | yapışma | yapışmasın | yapışmayın | yapışmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yapışmaz mıyım? | yapışmaz mısın? | yapışmaz mı? | yapışmaz mıyız? | yapışmaz mısınız? | yapışmazlar mı? |
imperfective | yapışmıyor muyum? | yapışmıyor musun? | yapışmıyor mu? | yapışmıyor muyuz? | yapışmıyor musunuz? | yapışmıyorlar mı? | ||
past | perfective | yapışmadım mı? | yapışmadın mı? | yapışmadı mı? | yapışmadık mı? | yapışmadınız mı? | yapışmadılar mı? | |
imperfective | yapışmıyor muydum? | yapışmıyor muydun? | yapışmıyor muydu? | yapışmıyor muyduk? | yapışmıyor muydunuz? | yapışmıyorlar mıydı? | ||
future | yapışmayacak mıyım? | yapışmayacak mısın? | yapışmayacak mı? | yapışmayacak mıyız? | yapışmayacak mısınız? | yapışmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | yapışmamış mıyım? | yapışmamış mısın? | yapışmamış mı? | yapışmamış mıyız? | yapışmamış mısınız? | yapışmamışlar mı? | |
aorist | yapışmaz mıymışım? | yapışmaz mıymışsın? | yapışmaz mıymış? | yapışmaz mıymışız? | yapışmaz mıymışsınız? | yapışmazlar mıymış? | ||
imperfective | yapışmıyor muymuşum? | yapışmıyor muymuşsun? | yapışmıyor muymuş? | yapışmıyor muymuşuz? | yapışmıyor muymuşsunuz? | yapışmıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | yapışmasam mı? | yapışmasan mı? | yapışmasa mı? | yapışmasak mı? | yapışmasanız mı? | yapışmasalar mı? | |
perfective | yapışmasa mıydım? | yapışmasa mıydın? | yapışmasa mıydı? | yapışmasa mıydık? | yapışmasa mıydınız? | yapışmasalar mıydı? | ||
progressive | yapışmamakta mıyım? | yapışmamakta mısın? | yapışmamakta mı? | yapışmamakta mıyız? | yapışmamakta mısınız? | yapışmamaktalar mı? | ||
necessitative | yapışmamalı mıyım? | yapışmamalı mısın? | yapışmamalı mı? | yapışmamalı mıyız? | yapışmamalı mısınız? | yapışmamalılar mı? |
Derived terms
[edit]- yapışma
- yapışış
- yapışıcı
- yapışık
- yapışkan
- yapış yapış
- yapışılmak
- yapıştırmak
- yapışmamak
- yapışamamak
- yapışabilmek
References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*jạp-ɨĺč-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms derived from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Oghuz
- Turkish terms derived from Proto-Oghuz
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish intransitive verbs
- Turkish verbs with aorist in -V⁴r