Джэймз Прэскат Джоўль

Джэймз Прэскат Джоўль
	Джэймз Прэскат Джоўль
	James Prescott Joule
Дата нараджэньня	24 сьнежня 1818[…]
Месца нараджэньня	Солфард;
Дата сьмерці	11 кастрычніка 1889[…] (70 гадоў)
Месца сьмерці	Сэйл[d], Трафард[d], Вялікі Манчэстэр, Вялікабрытанія;
Месца пахаваньня	Бруклэндс[d];
Месца вучобы	Манчэстэрскі ўнівэрсытэт[d];
Занятак	фізык
Навуковая сфэра	хімік[d] і фізыка
Вядомы як	ягоным імем названая адзінка энэргіі, адкрывальнік закону Джоўля—Ленца
Сябра ў	Лёнданскае каралеўскае таварыства, Амэрыканская акадэмія мастацтваў і навук[d], Нацыянальная акадэмія навук ЗША, Manchester Literary and Philosophical Society[d] і Турынская акадэмія навук[d]
Бацька	Бэнджамін Джоўль[d]
Маці	Эліс Прэскат[d]
Узнагароды	Каралеўскі мэдаль[d] (1852) сябра Лёнданскага каралеўскага таварыства[d] мэдаль Альбэрта[d] (1880) сябра Амэрыканскай акадэміі мастацтваў і навук[d]
	Джэймз Прэскат Джоўль у Вікісховішчы

Джэймз Прэ́скат Джоўль (па-ангельску: James Prescott Joule; 24 сьнежня 1818, Сэлфорд, Ланкашыр, Ангельшчына — 11 кастрычніка 1889, Сэйл, Чэшыр, Ангельшчына) — ангельскі фізык, броварнік. Джоўль вывучаў прыроду цяпла й выявіў ейную сувязь з мэханічнай працай. Гэта прывяло да тэорыі захаваньня энэргіі, што ў сваю чаргу прывяло да распрацоўцы першага закона тэрмадынамікі. У гонар Джоўля была названа адзінка вымярэньня энэргіі — джоўль. Ён працаваў разам з Ўільямам Томсанам (лордам Кельвіным) над абсалютнай шкалой тэмпэратуры, рабіў назіраньні над магнітастрыкцыяй, вынайшаў сувязь паміж токам, які працякае праз праваднік з вызначаным супорам і вылучаным пры гэтым цяплом, якую пазьней назвалі законам Джоўля.

Біяграфія

Да пятнаццаці гадоў Джэймз Джоўль выхоўваўся ў сям’і заможнага бровара; потым працаваў на заводзе, вывучаючы пры гэтым матэматыку, фізыку й хімію пад кіраўніцтвам Джона Дальтона. Першыя працы Джэймза, якія адносяцца да 1838—1840 гадоў, датычацца дасьледаваньня законаў электрамагнэтызму.

Вышукваючы лепшыя спосабы вымярэньня электрычных токаў, Джоўль у 1841 годзе вынайшаў названы ягоным імём закон, які даваў залежнасьць паміж сілай тока й вылучаным гэтым токам у правадніку цяплом (Закон Джоўля—Ленца). Вывучаючы цеплавыя дзеяньні токаў, Джэймз у 1843 годзе прыйшоў да высновы, што існуе прадбачаная Юліюсам Маерам залежнасьць паміж працай і колькасьцю вылучанага ёю цяпла й знайшоў лікавыя адносіны паміж гэтымі велічынямі — мэханічны эквівалент цяпла.

Зьехаўшы ў 1843 годзе ў Манчэстэр, Джоўль дасьледуе тое ж самае пытаньне, а ў 1847 годзе дакладвае аб ім на пасяджэньні Брытанскай асацыяцыі ў Оксфардзе. У 1854 годзе Джэймз прадае пакінуты яму завод бацькі й скупчаецца толькі на навукі. Працуючы ў тым жа напрамку, навукоўца да сваёй сьмерці апублікаваў 97 навуковых працаў, зь якіх каля 20 зроблены разам з Ўільямам Томсанам і Лаянам Плэфэрам. Большасьць зь іх тычацца прыстасаваньня мэханічнай тэорыі цяпла да тэорыі газаў, малекулярнай фізыкі й акустыцы й належаць клясычным працам па фізыцы.

Джэймз Джоўль зьяўляўся чальцом Лёнданскага каралеўскага таварыства й доктарам права Эдынбурскага й Лейдэнскага ўнівэрсытэтаў, двойчы ўзнагароджаны мэдалём Каралеўскага таварыства; у 1878 годзе яму была прызначана ўрадам пажыцьцёвая пэнсія ў 215 фунтаў. У 1872 і 1877 гадох Джоўль быў абраны прэзыдэнтам Брытанскай асацыяцыі па распаўсюджваньні навуковых ведаў.

Крыніцы

^ ^а ^б James Prescott Joule // Encyclopædia Britannica (анг.)
^ ^а ^б James Prescott Joule // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
^ ^а ^б James Prescott Joule // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
^ ^а ^б ^в www.accademiadellescienze.it (італ.)
^ ^а ^б Pas L. v. Genealogics (анг.) — 2003.

Вонкавыя спасылкі

Джэймз Прэскат Джоўль (рас.)

[_330ba9bbb0e672a6-1] а ^б James Prescott Joule // Encyclopædia Britannica (анг.)

[_f83fda825cb925fb-2] а ^б James Prescott Joule // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)

[_755b726760d606d9-3] а ^б James Prescott Joule // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_bc06658e527dd479-4] а ^б ^в www.accademiadellescienze.it (італ.)

[_dff7324a908e7912-5] а ^б Pas L. v. Genealogics (анг.) — 2003.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]