| dbo:abstract
|
- Henryk Sławik va ser un polític, activista social i diplomàtic polonès. Durant la Segona Guerra Mundial va salvar la vida de 30.000 refugiats polonesos a Budapest, incloent 5.000 jueus, donant-los passaports falsos polonesos amb la designació que eren catòlics. El 23 d'agost de 1944 va ser executat al camp de concentració de Gusen amb diversos dels seus compatriotes per ordre del Reichsführer-SS Heinrich Himmler. (ca)
- Henryk Sławik (* 1894 in Bad Königsdorff-Jastrzemb, Oberschlesien; † 23. oder 24. August 1944 im KZ Gusen I) war ein polnischer Politiker, Diplomat und Sozialarbeiter, der während des Zweiten Weltkriegs durch Ausstellen falscher polnischer Pässe 5000 ungarische und polnische Juden aus Budapest vor dem Holocaust bewahrte. Henryk Sławik wurde in Timmendorf (poln. Szeroka, Stadtteil von Bad Königsdorff-Jastrzemb) in Oberschlesien als der fünfte Sohn einer armen Familie von Kleinbauern geboren. Seine Mutter schickte ihn aufs Gymnasium. Nach seinem Abschluss meldete sich Sławik freiwillig zur polnischen Armee. Danach ging er zur Polizei und arbeitete bis 1939 als Polizist in Schlesien. Zur selben Zeit war Sławik ein aktives Mitglied des rechten Flügels der Polnischen Sozialistischen Partei. Nach dem deutschen Angriff 1939 trat Sławik einer mobilen Polizeiabteilung bei, die zur Armia Kraków gehörte. Er kämpfte in den Rückzugsgefechten entlang der nördlichen Karpaten. Seine Abteilung wurde der 2. Gebirgskämpfer-Brigade zugeteilt, mit der er die in die Slowakei führenden Gebirgspässe verteidigte. Am 15. September wurde Sławik und seinen Männern befohlen, sich zur neugebildeten Grenze mit Ungarn zurückzuziehen. Am 17. September, nachdem die Sowjetunion Polen den Krieg erklärt hatte, überquerte Sławik die Grenze und wurde als Kriegsgefangener interniert. József Antall Senior, der Vater des späteren ungarischen Premierministers (József Antall Jr.) und im ungarischen Innenministerium verantwortlich für die zivilen Flüchtlinge, entdeckte Sławik in einem der Lager. Dank seiner ausgezeichneten Deutschkenntnisse brachte man Sławik nach Budapest und erlaubte ihm, das „Bürgerkomitee zur Hilfe polnischer Flüchtlinge“ („Komitet Obywatelski ds. Opieki nad Polskimi Uchodźcami“) zu gründen. Zusammen mit József Antall Senior organisierte er Arbeit für die Exilanten, gründete Schulen und Waisenhäuser. Er baute außerdem heimlich eine Organisation auf, deren Ziel es war, den ausgewanderten Polen die Ausreise nach Frankreich oder in den Nahen Osten zu ermöglichen. Diese sollten dort der polnischen Armee beitreten. Sławik war auch ein Abgeordneter des polnischen Exilparlaments. Nachdem die ungarische Regierung die Rassengesetze erlassen hatte und die polnischen Flüchtlinge jüdischer Herkunft von ihren Landsleuten trennte, begann Sławik ihnen falsche Dokumente auszustellen, die ihnen polnische Herkunft und katholischen Glauben bezeugten. Außerdem half er vielen hundert polnischen Juden, zu den jugoslawischen Partisanen zu gelangen. Auf seine Initiative ging die Einrichtung eines Waisenhauses für jüdische Waisen (offizieller Name: Waisenhaus für Kinder polnischer Offiziere) in Vác zurück. Um den Schein zu wahren, wurden die Kinder von katholischen Kirchenführern besucht, wobei der bemerkenswerteste Angelo Rotta war. Nachdem die Deutschen im März 1944 Ungarn besetzt hatten, ging Sławik in den Untergrund und forderte die meisten der unter seinem Kommando stehenden Flüchtlinge auf, Ungarn zu verlassen. Dank einer Abmachung mit dem befehlshabenden Offizier des Lagers für polnische Juden konnten alle Lagerinsassen fliehen und Ungarn verlassen. Auch die jüdischen Kinder aus dem Waisenhaus in Vac wurden evakuiert. Die Deutschen jedoch verhafteten Sławik am 19. März 1944. Trotz brutaler Folter verriet er seine ungarischen Kameraden nicht. Schließlich wurde er in das Konzentrationslager KZ Gusen I gebracht, wo er und einige seiner Helfer auf Befehl des Reichsführers SS am 23. August 1944 gehängt wurden. Seine Ehefrau überlebte das KZ Ravensbrück und fand nach dem Krieg ihre Tochter wieder, die in Ungarn von der Familie Antall versteckt worden war. Henryk Sławiks Grabstätte ist nicht bekannt. Henryk Sławik half schätzungsweise knapp 30.000 polnischen Flüchtlingen in Ungarn. Etwa 5000 von ihnen waren Juden. Nach der Befreiung hielten die kommunistischen Regimes Polens und Ungarns die Erinnerung an seine Heldentaten wach und ehrten ihn. 1977 zeichnete das Yad-Vashem-Institut Sławik postum zusammen mit und mit dem Titel des Gerechten unter den Völkern aus. Nach Sławik sind in mehreren Städten Straßen und Plätze benannt: Budapest (Henryk Sławik rakpart), Ciechanów (ul. Henryka Sławika), Jastrzębie-Zdrój (ul. Henryka Sławika), Kattowitz (rondo Henryka Sławika und plac Sławika i Antalla), Ruda Śląska (ul. Henryka Sławika) und Warschau (pasaż Henryka Sławika). (de)
- Henryk SŁAWIK (n. 1894 en Szeroka ĉe Jastrzębie-Zdrój (germane: Königsdorff-Jastrzemb, silezie: Jastrzymbje–Zdrůj), Supra Silezio; m. 23-an de aŭgusto 1944 en la koncentrejo Mauthausen-Gusen) estis pola politikisto, diplomato kaj sociala laboristo, kiu dum la dua mondmilito plenigis falsajn polajn pasportojn por savi ĉ. 5.000 hungarajn kaj polajn judojn. Henryk Sławik naskiĝis kiel kvina filo de malriĉa familio de etkamparanoj. Post la abiturientiĝo, Sławik memvole ekservis en la pola armeo. Post tio, li laboris (ĝis 1939) kiel policisto en Silezio. Tiutempe li membris en dekstra sekcio de la pola, socialista partio. Dum la germana atako de Pollando en 1939, Sławik batalis en polica taĉmento de la Krakova armeo kaj fine defendis la montarajn itinerojn en Slovakion. Li fuĝis la 17-an de septembro en Hungarion, kie li estis internigita kiel militkaptito. Lin helpis József Antall – patro de la pli poste hungara ĉefministro József Antall -, kiu respondecis pri la civilaj rifuĝintoj en la hungara internafera ministerio. Antall malkovris Sławik en iu kaptejo kaj danke al lia elstara germana lingvokono, li kunportis Sławik al Budapeŝto kaj permesis al li fondi la "Civilan komitaton por helpo de la polaj rifuĝintoj " (Komitet Obywatelski ds. Opieki nad Polskimi Uchodźcami). Li organizis kun József Antall laboron por la ekzilitoj, fondis lernejojn kaj orfejojn. Li konstruis sekrete eĉ organizon, kiu celis vojaĝ-helpon de la elmigrantaj poloj al Francio aŭ en Proksiman Orienton. Sławik estis ankaŭ membro de la ekzila parlamento. Post kiam la hungara registaro enkondukis rasismajn leĝojn kontraŭ la judoj, Słavik komencis plenigi falsajn dokumentojn, kiuj pruvis la polan devenon aŭ kristanan kredon. Krom tio li sukcesis venigi plurcent judojn al la jugoslavaj partizanoj. Li fondis orfejojn en Vác por judaj orfoj (oficiala nomo: Orfejo por infanoj de polaj oficiroj). Por plu kaŝi la veron, la infanojn ofte vizitis katolikaj ekleziaj gvidantoj, el kiuj la plej grava estis . Post kiam la germanoj okupis Hungarion en marto de 1944, Sławik aliris kaŝlokojn kaj petis la rifuĝintojn forlasi Hungarion. La rifuĝintoj sukcese eskapis, orfoj estis evakuitaj, dum la nazioj arestis Sławik la 19-an de marto 1944. Spite al la turmentoj, li ne perfidis la kunlaborantojn, li estis liverita al koncentrejo Mauthausen-Gusen, kie oni murdis lin en 23 aŭgusto de 1944. Lia edzino travivis la koncentrejon de Ravensbrück kaj trovis la filinojn, kiuj estis kaŝitaj ĉe familio Antall. Laŭ kalkuloj, Henryk Sławik helpis ĉ. 30.000 polajn rifuĝintojn en Hungarion. El ili ĉ. 5.000 estis judoj. Post 1948, la komunista pola kaj hungara reĝimo malpermesis ĉiun rememoron de liaj heroaj agadoj. La instituto Jad Vaŝem en 1990 akceptis Sławik kun la titolo "Justuloj inter la popoloj". (eo)
- Henryk Sławik (16 de julio de 1894 - 23 de agosto de 1944) fue un político polaco durante el periodo de entreguerras, trabajador social, activista, y diplomático. En plena Segunda Guerra Mundial llegó a salvar la vida de 30 000 refugiados polacos, incluyendo 5000 judíos en Budapest (Hungría), dándoles pasaportes polacos falsos con la designación de que eran católicos. Fue ejecutado junto con varios de sus amigos y activistas polacos por orden del Reichsführer SS en el campo de concentración de Gusen el 23 de agosto de 1944. (es)
- Henryk Sławik (16 July 1894 – 23 August 1944) was a Polish politician in the interwar period, social worker, activist, and diplomat, who during World War II helped save over 30,000 Polish refugees, including 5,000 Polish Jews in Budapest, Hungary, by giving them false Polish passports with Catholic designation. He was executed with some of his fellow Polish activists on order of Reichsführer SS in concentration camp Gusen on 23 August 1944. (en)
- Henryk Sławik, né le 16 juillet 1894 à Jastrzębie Zdrój et mort le 23 aout 1944 au camp de concentration de Gusen, est un homme politique, diplomate et assistant de service social polonais qui aida environ 5 000 Juifs hongrois et polonais en leur donnant de faux passeport polonais pendant la Seconde Guerre mondiale. Il est parfois vu comme un « Raoul Wallenberg polonais ». (fr)
- Henryk Sławik (16 Juli 1894 – 23 Agustus 1944) adalah seorang politikus Polandia pada periode antar perang, , aktivis dand diplomat, yang pada Perang Dunia II membantu menyelamatkan lebih dari 30.000 pengungsi Polandia, yermasuk 5.000 Yahudi Polandia di Budapest, Hongaria dengan memberikan paspor-paspor Polandia palsu. Ia dieksekusi dengan bebeapa aktivis Polandia seperjuangannya atas perintah Reichsführer SS di kamp konsentrasi Gusen pada 23 Agustus 1944. (in)
- Henryk Sławik (Jastrzębie-Zdrój, 16 luglio 1894 – Mauthausen-Gusen, 23 agosto 1944) è stato un politico polacco nel periodo tra le due guerre, assistente sociale, attivista e diplomatico, che durante la seconda guerra mondiale ha contribuito a salvare oltre 30.000 rifugiati polacchi, tra cui 5.000 ebrei polacchi a Budapest, in Ungheria, donando falsi passaporti polacchi con designazione cattolica. Fu giustiziato con alcuni dei suoi compagni attivisti polacchi su ordine del Reichsführer SS nel campo di concentramento di Mauthausen-Gusen il 23 agosto 1944.. (it)
- Henryk Sławik (ur. 16 lipca 1894 w Szerokiej, zm. 23 sierpnia 1944 w KL Gusen I (Mauthausen)) – polski dziennikarz, powstaniec śląski, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej. W czasie II wojny światowej jeden z organizatorów pomocy polskim uchodźcom (w tym Żydom), którzy znaleźli się na Węgrzech. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego. (pl)
- Генрик Славик, польск. Henryk Sławik (1894—1944) — польский праведник мира, который помог тысячам польских и еврейских беженцев во время Второй мировой войны. Иногда его называют польским Валленбергом. В межвоенный период был журналистом, социальным работником, политиком и дипломатом. Помощь заключалась в выдаче этим людям фальшивых паспортов и способствовании их перемещению на относительно безопасные территории. Действовал в основном в Венгрии, не делая различия между польскими и еврейскими беженцами. Когда Венгрия ужесточила политику в отношении евреев попытался спасти как можно большее их число. Помог нескольким сотням евреев присоединиться к действовавшим в Югославии партизанам. Способствовал также спасению и эвакуации еврейских детей. Создал подпольную организацию, которая занималась устройством побегов поляков из лагерей для интернированных лиц во Францию или на Ближний Восток, после чего они должны были вступать в продолжавшие сражаться польские части за границей. Являлся социалистом. Имел отношение к польскому правительству в изгнании. В деятельности Славика участвовала группа помощников. В марте 1944 он был схвачен немцами и подвергнут жестоким пыткам, но никого не выдал. Был повешен в концлагере Гусен (Маутхаузен). (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Henryk Sławik va ser un polític, activista social i diplomàtic polonès. Durant la Segona Guerra Mundial va salvar la vida de 30.000 refugiats polonesos a Budapest, incloent 5.000 jueus, donant-los passaports falsos polonesos amb la designació que eren catòlics. El 23 d'agost de 1944 va ser executat al camp de concentració de Gusen amb diversos dels seus compatriotes per ordre del Reichsführer-SS Heinrich Himmler. (ca)
- Henryk Sławik (16 de julio de 1894 - 23 de agosto de 1944) fue un político polaco durante el periodo de entreguerras, trabajador social, activista, y diplomático. En plena Segunda Guerra Mundial llegó a salvar la vida de 30 000 refugiados polacos, incluyendo 5000 judíos en Budapest (Hungría), dándoles pasaportes polacos falsos con la designación de que eran católicos. Fue ejecutado junto con varios de sus amigos y activistas polacos por orden del Reichsführer SS en el campo de concentración de Gusen el 23 de agosto de 1944. (es)
- Henryk Sławik (16 July 1894 – 23 August 1944) was a Polish politician in the interwar period, social worker, activist, and diplomat, who during World War II helped save over 30,000 Polish refugees, including 5,000 Polish Jews in Budapest, Hungary, by giving them false Polish passports with Catholic designation. He was executed with some of his fellow Polish activists on order of Reichsführer SS in concentration camp Gusen on 23 August 1944. (en)
- Henryk Sławik, né le 16 juillet 1894 à Jastrzębie Zdrój et mort le 23 aout 1944 au camp de concentration de Gusen, est un homme politique, diplomate et assistant de service social polonais qui aida environ 5 000 Juifs hongrois et polonais en leur donnant de faux passeport polonais pendant la Seconde Guerre mondiale. Il est parfois vu comme un « Raoul Wallenberg polonais ». (fr)
- Henryk Sławik (16 Juli 1894 – 23 Agustus 1944) adalah seorang politikus Polandia pada periode antar perang, , aktivis dand diplomat, yang pada Perang Dunia II membantu menyelamatkan lebih dari 30.000 pengungsi Polandia, yermasuk 5.000 Yahudi Polandia di Budapest, Hongaria dengan memberikan paspor-paspor Polandia palsu. Ia dieksekusi dengan bebeapa aktivis Polandia seperjuangannya atas perintah Reichsführer SS di kamp konsentrasi Gusen pada 23 Agustus 1944. (in)
- Henryk Sławik (Jastrzębie-Zdrój, 16 luglio 1894 – Mauthausen-Gusen, 23 agosto 1944) è stato un politico polacco nel periodo tra le due guerre, assistente sociale, attivista e diplomatico, che durante la seconda guerra mondiale ha contribuito a salvare oltre 30.000 rifugiati polacchi, tra cui 5.000 ebrei polacchi a Budapest, in Ungheria, donando falsi passaporti polacchi con designazione cattolica. Fu giustiziato con alcuni dei suoi compagni attivisti polacchi su ordine del Reichsführer SS nel campo di concentramento di Mauthausen-Gusen il 23 agosto 1944.. (it)
- Henryk Sławik (ur. 16 lipca 1894 w Szerokiej, zm. 23 sierpnia 1944 w KL Gusen I (Mauthausen)) – polski dziennikarz, powstaniec śląski, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej. W czasie II wojny światowej jeden z organizatorów pomocy polskim uchodźcom (w tym Żydom), którzy znaleźli się na Węgrzech. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego. (pl)
- Henryk SŁAWIK (n. 1894 en Szeroka ĉe Jastrzębie-Zdrój (germane: Königsdorff-Jastrzemb, silezie: Jastrzymbje–Zdrůj), Supra Silezio; m. 23-an de aŭgusto 1944 en la koncentrejo Mauthausen-Gusen) estis pola politikisto, diplomato kaj sociala laboristo, kiu dum la dua mondmilito plenigis falsajn polajn pasportojn por savi ĉ. 5.000 hungarajn kaj polajn judojn. Dum la germana atako de Pollando en 1939, Sławik batalis en polica taĉmento de la Krakova armeo kaj fine defendis la montarajn itinerojn en Slovakion. (eo)
- Henryk Sławik (* 1894 in Bad Königsdorff-Jastrzemb, Oberschlesien; † 23. oder 24. August 1944 im KZ Gusen I) war ein polnischer Politiker, Diplomat und Sozialarbeiter, der während des Zweiten Weltkriegs durch Ausstellen falscher polnischer Pässe 5000 ungarische und polnische Juden aus Budapest vor dem Holocaust bewahrte. (de)
- Генрик Славик, польск. Henryk Sławik (1894—1944) — польский праведник мира, который помог тысячам польских и еврейских беженцев во время Второй мировой войны. Иногда его называют польским Валленбергом. В деятельности Славика участвовала группа помощников. В марте 1944 он был схвачен немцами и подвергнут жестоким пыткам, но никого не выдал. Был повешен в концлагере Гусен (Маутхаузен). (ru)
|
