χαλκός

Από Βικιλεξικό
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Η εκτυπώσιμη έκδοση δεν υποστηρίζεται πλέον και μπορεί να έχει σφάλματα μορφοποίησης. Παρακαλούμε ενημερώστε τους σελιδοδείκτες του περιηγητή σας και παρακαλούμε χρησιμοποιήστε εναλλακτικά την προεπιλεγμένη λειτουργία εκτύπωσης του περιηγητή σας.

Νέα ελληνικά (el)

  • Χημικό στοιχείο: Cu
  • Ατομικός αριθμός : 29
  • Προηγούμενο = Ni
  • Επόμενο = Zn

Δείτε επίσης: Περιοδικός πίνακας των στοιχείων

Δείγμα καθαρού χαλκού.
↓ πτώσεις       ενικός      
ονομαστική ο χαλκός
      γενική του χαλκού
    αιτιατική τον χαλκό
     κλητική χαλκέ
Κατηγορία όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

χαλκός < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική χαλκός < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική bronze[1] ή από την αγγλική bronze[2])

Προφορά

ΔΦΑ : /xalˈkos/
τυπογραφικός συλλαβισμός : χαλ‐κός

Ουσιαστικό

χαλκός αρσενικό

Συνώνυμα

Συγγενικά

 ετυμολογικό πεδίο 
χαλκ- 
  • για θέμα με χαλκω- → δείτε τη λέξη χάλκωμα

Σύνθετα

χαλκο- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα χαλκο- στο Βικιλεξικό όπως ενδεικτικά

Δείτε επίσης

Δείτε επίσης

Μεταφράσεις

    χαλκός

Αναφορές

  1. ↑ χαλκός - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
  2. ↑ χαλκός - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας


Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)


Συγγενικά

Πηγές


Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις       ενικός      
ονομαστική ὁ χαλκός
      γενική τοῦ χαλκοῦ
      δοτική τῷ χαλκῷ
    αιτιατική τὸν χαλκόν
     κλητική ὦ! χαλκέ
2η κλίση, Κατηγορία 'ναός' όπως «ναός» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

χαλκός (τεχνικός όρος), ήδη στη μυκηναϊκή 𐀏𐀒 (ka-ko) < επιβεβαιωμένο δάνειο, πιθανόν δάνειο προέλευσης από γλώσσες της Ανατολίας χωρίς να έχει διευκρινιστεί ποια ακριβώς γλώσσα. Αν ο δανεισμός έγινε μέσω Κύπρου (γνωστής για τα ορυχεία της χαλκού) οι εξής θεωρίες έχουνε προταθεί.[1]
1) σύνδεση με όρους για τον σίδηρο < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *ǵʰelh₃- με συγγενή όπως η αρχαία ελληνική χλωρός, η αγγλική yellow, η πρωτοσλαβική γλώσσα *zelenъ[2]
2) με βάση την υπόθεση ότι αρχική σημασία ήταν «το κόκκινο χρώμα» ... • Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;  
(Χρειάζεται πηγή Beekes)

Ουσιαστικό

χαλκός, -οῦ αρσενικό

  1. (μεταλλουργία) χαλκός
    ※  4ος/3ος πκε αιώνας ⌘ Θεόφραστος, De lapidibus, Fragment 2 Chapter 2 (2.2), @scaife.perseus
    Κατὰ δὴ τὴν πύρωσιν οἱ μὲν τήκονται καὶ ῥέουσιν ὥσπερ οἱ μεταλλευτοί. ῥεῖ γὰρ ἅμα τῷ ἀργύρῳ καὶ τῷ χαλκῷ καὶ σιδήρῳ καὶ ἡ λίθος ἡ ἐκ τούτων, εἴτʼ οὖν διὰ τὴν ὑγρότητα τῶν ἐνυπαρχόντων εἴτε καὶ διʼ αὐτούς. ὡσαύτως δὲ καὶ οἱ πυρομάχοι καὶ οἱ μυλίαι ῥέουσιν οἷς ἐπιτιθέασιν οἱ καίοντες.
  2. ορείχαλκος, μπρούντζος
  3. (συνεκδοχικά) οτιδήποτε κατασκευασμένο από χαλκό ([[όπλο], εργαλείο, σκεύος)

Άλλες μορφές

Συγγενικά

 ετυμολογικό πεδίο 
χαλκ- 
  • για θέμα με χαλκω- → δείτε τη λέξη χάλκωμα

Σύνθετα

όπως

Αναφορές

  1. ↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. 
  2. ↑ Ετυμολογικές προτάσεις - ο σίδηρος @smerdaleos
    Σημειώνει τα συγγενή.

Πηγές

Ανακτήθηκε από "https://el.wiktionary.org/w/index.php?title=χαλκός&oldid=6947558"