Louis-Ferdinand Céline

Louis-Ferdinand Céline
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Louis-Ferdinand Destouches
Jaiotza	Courbevoie, 1894ko maiatzaren 27a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Meudon, 1961eko uztailaren 1a (67 urte)
Hobiratze lekua	Longs-Réages cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: burezur barneko aneurisma
Familia
Aita	Fernand Destouches
Ezkontidea(k)	Edith Follet (en)  (1919ko abuztuaren 10a -  1926ko ekainaren 21a) Elizabeth Craig (en)  (1926 -  1933) Lucette Destouches  (1935 -  1961eko uztailaren 1a)
Bikotekidea(k)	ikusi Lucienne Delforge (en)
Hezkuntza
Heziketa	Rennesko Unibertsitatea
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	mediku idazlea, eleberrigilea, idazlea eta militarra
Parte-hartzailea kolaborazionismo Frantzian
Enplegatzailea(k)	Nazioen Liga
Lan nabarmenak	ikusi Gauaren muturrerainoko bidaia Death on Credit (en) Castle to Castle (en) Trifles for a Massacre (en) Normance (en) North (en) Rigadoon (en) Fable for Another Time (en) Guignol's Band (en) Cannon-Fodder (en) Conversations with Professor Y (en) Mea Culpa (en) School for Corpses (en) Q3230976 Q3213660 Q21426767 Q21426771 Q21426750 Q3576699 Q21426770 Q21426731 Q21426745 Q21426729 Q21426764 Q21124999
Jasotako sariak	ikusi Renaudot saria  (1932) : Gauaren muturrerainoko bidaia Croix de guerre 1914–1918 Médaille militaire
Mugimendua	modernismoa espresionismoa errealismoa
Izengoitia(k)	Louis-Ferdinand Céline
Genero artistikoa	saiakera panfletoa antzezlana libretoa
Zerbitzu militarra
Adar militarra	cuirassier (en)
Gradua	non-commissioned officer (en)
Parte hartutako gatazkak	Lehen Mundu Gerra

Louis Ferdinand Auguste Destouches (Courbevoie, 1894ko maiatzaren 27 – Paris, 1961eko uztailaren 1a), Louis-Ferdinand Céline edo Céline izengoitiaz ezagutua, idazle eta mediku frantziarra izan zen. Céline bere amonaren izena eta bere amaren izenetako bat zen.

Biografia

Ferdinand-Auguste Destouches eta Marguerite-Louise-Céline Guilloux senar-emazteen semea zen. Aita aseguru-konpainia bateko enplegatua zen eta ama, jostuna. Amona bordatuen denda txiki bat zuen. Horren herentziari esker, Louis-Ferdinand eskola pribatu batera joan ahal izan zen. Certificat d'études diploma lortu eta gero, ikastun eta mezulari lan egiten hasi zen enpresa batzuetan. Halaber, Ingalaterrara eta Alemaniara bidali zuten hizkuntzak ikasteko.

Hemezortzi urte zituenean armadan sartu zen, zalditeriako unitate batean. Lehen Mundu Gerran parte hartu zuen eta larri zauritu zuten. Horren kariaz, beso bat minduta geratu zitzaion eta belarriko burrunbak zein buruko minak izan zituen bizitza osoan. Domina bat eskuratu zuen boluntario joan baitzen zauritu zuten misiora.

Londresko Frantziaren kontsuletxera bidali zuten. Han taberna bateko zerbitzari frantziar Suzanne Neboutekin ezkondu zen, nahiz eta ezkontza ez erregistratu kontsuletxean.

1916an Afrikako baso-ustiategi bateko arduradun izateko izena eman zuen eta Afrikan bizi zen urte batean, non malariak harrapatu zuen. Parisera itzuli zen eta Eureka izeneko zientzia-aldizkarian lan egin zuen. Han Athanase Follet medikua ezagutu zuen. Horrek bultzatu zuen medikuntza ikastera. Gainera, 1919an Athanase Folleten alabarekin, Edith Folletekin, ezkondu zen.

20ko hamarkadaren erdialdean, Nazioen Ligan lan egin zuen, higienearen arloan aditu gisa. Genevan aritu zen, baina bidaia ugari egin zuen; hala nola AEBra, Kubara, Kanadara eta Ingalaterrara. Halaber, Nigerian eta Senegalen bizi zen denboraldi batzuetan. Bidaia horien kariaz, Edith Folletekiko ezkontzak porrot egin zuen.

1926an, Elizabeth Craig ezagutu zuen Genevan. Hori estatubatuarra zen eta berarekin bizi zen Parisen 1933 arte. 1927an kontsulta pribatu bat ireki zuen baina ez zuen arrakastarik izan eta laguntzaile lan egin behar izan zuen Clichyko anbulatoarioan.

1936an, bere hirugarren emaztea izango zena, Lucette, ezagutu zuen. Berarekin bizi zen hil arte.

Okupazioaren garaian Céline Alemaniaren alde agertu zen. Egunkari kolaborazionistetan idatzi zituen artikuluak, nahiz eta batzuk ez argitaratu, gehiegizkoak izateagatik.

1944an, aliatuak Frantzian irabaztear zeudenean, bere jarrera kolaborazionistaren ondorioei beldur izaten dielarik, Frantziatik alde egin zuen emaztearekin. Lehen, Alemaniara joan ziren, eta 1945ean Danimarkara heldu ziren. Han atxilotu zuten, Frantziako gobernuak hala eskatuta, eta urtebete baino gehiago egon zen espetxean.

1950ean, Frantzian urtebeteko gartzelaldiko zigorra ezarri zioten, in absentia. 1951n amnistia eman zioten eta Frantziara itzuli ahal izan zen.

Pariseko aldiri batean, Meudonen, kokatu zen eta idazten jarraitu zuen, baita lagun eta artista batzuk bere etxean hartu ere. Behartsuen medikua izaten ere jarraitu zuen, hil arte. 1961ean hil zen, buruko aneurisma batek jota .

Bibliografia

Eleberriak

• Gauaren muturrerainoko bidaia (Voyage au bout de la nuit) 1932
• Mort à crédit 1936
• Guignol's band 1944
• Casse-pipe 1949
• Féerie pour une autre fois 1952
• Normance: Féerie pour une autre fois II 1954
• D'un château l'autre 1957
• Nord 1960
• Le Pont de Londres 1964
• Rigodon 1969

Panfletoak

• Mea Culpa 1936
• Bagatelles pour un massacre 1937
• L'École des cadavres 1938
• Les Beaux Draps 1941

Bestelakoak

• La Vie et l'Œuvre de Philippe Ignace Semmelweis 1924
• La Quinine en Thérapeutique 1925
• L'Église 1933
• Foudres et flèches 1948
• Scandale aux abysses 1950
• Entretiens avec le professeur Y 1955
• Ballets sans musique, sans personne, sans rien 1959
• Progrès 1978
• Arletty, jeune fille dauphinoise 1983
• Préfaces et dédicaces 1987

Euskaraz

• Gauaren muturrerainoko bidaia (Voyage au bout de la nuit) (1992). Igela argitaletxea. Itzultzailea: Matías Múgica.

Kanpo estekak

• Datuak: Q151820
• Multimedia: Louis-Ferdinand Céline / Q151820