punt

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  punt    (hulp, bestand)
• IPA: / pʏnt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• punt

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Iers, in de betekenis van ‘munteenheid van Ierland’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1990
• In de betekenis van ‘spits’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1534
• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘stip’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1284

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	punt	punten
verkleinwoord	puntje	puntjes

Zelfstandig naamwoord

de punt m

1. een spits toelopend uiteinde

   ▸ Ik had veel enge verhalen gehoord over deze bergpas, die met 4.009 m het hoogste punt van de hele trail is (aangezien Mount Whitney niet officieel bij de trail hoort).

2. een klein deel van een oppervlak met een afwijkende kleur
3. (taalkunde) een leesteken (in de vorm van een stip) dat een zin afsluit
4. (taalkunde) een diakritisch teken dat doorgaans boven of onder lettertekens van het Latijnse alfabet wordt geplaatst

   • Voorbeeld van een punt is de ż. 

5. (muziek) een teken (in de vorm van een stip) achter een muzieknoot dat aangeeft dat deze anderhalf keer zo lang dient te duren
6. (wiskunde) positie in een ruimte
7. (typografie) maateenheid voor letters; Didot-punt

Synoniemen

• [2] stip, spikkel

Hyponiemen

   

WK-punt aandachtpunt aandachtspunt aangrijpingspunt aanhechtingspunt aanknoopingspunt aanknooppunt aanknopingspunt aanlandingspunt aanleuningspunt aanlooppunt aanmeldingspunt aanrakingspunt aansluitingspunt aansluitpunt aanspeelpunt aanspreekpunt aansprekingspunt aanvalspunt aanvangspunt actiepunt acupunctuurpunt afbreekpunt afhaalpunt afkappunt afrekenpunt afschrijfpunt aftappunt afzetpunt agendapunt ankerpunt articulatiepunt aspergepunt aspunt attentiepunt bagagepunt basispunt beeldpunt beginpunt beleidspunt beslispunt bevestigingspunt blikpunt bonuspunt braamspunt brandpunt break-evenpunt breekpunt breukpunt buigpunt centerpunt compensatiepunt concentratiepunt conflictpunt contactpunt contrapunt controlepunt coördinatiepunt culminatiepunt dauwpunt deelpunt dekpunt detailpunt didotpunt dieptepunt discussiepunt distributiepunt documentatiepunt doelpunt doorvoerpunt draaipunt drielandenpunt driepunter drukkingspunt drukpunt dubbele punt dubbelepunt dubbelpunt eindpunt elopunt erepunt fietspoolpunt fietspunt fixatiepunt focuspunt geldpunt geloofspunt geschilpunt gesprekspunt gezichtspunt glanspunt glaspunt grenspunt groeipunt grondpunt haarpunt handhavingspunt hangpunt hartpunt herfstpunt herkenningspunt hoekpunt hoofdpunt hoogtepunt ijkpunt inbelpunt inbrengpunt infopunt informatiepunt inlaatpunt inslagpunt interconnectiepunt interventiepunt inzamelpunt jurypunt kantelpunt kassapunt keerpunt kernpunt knelpunt knooppunt koffiepunt kommapunt kookpunt kristallisatiepunt kritiekpunt kruispunt laadpunt laagtepunt lagrangepunt lambdapunt landpunt laschpunt leerpunt lentepunt lespunt levenspunt lichtpunt lozingspunt maalpunt machtpunt markeerpunt markeringspunt matchpunt meetpunt meldingspunt meldpunt mespunt middelpunt middenpunt mikpunt minpunt mispunt mobiliteitspunt mokkapunt nabijheidspunt nachteveningspunt natuurpunt negenpunt neuspunt noordoostpunt noordpunt nulpunt omegapunt omslagpunt onderhandelingspunt ondersteuningspunt ontmoetingspunt ontwikkelpunt oogpunt oostpunt oplaadpunt oppikpunt oppuntstelling orgelpunt oriëntatiepunt overgangspunt overpunt overstappunt pandapunt perspunt pijlpunt pijnpunt pizzapunt plaspunt pluspunt postpunt potloodpunt probleempunt procentpunt programmapunt programpunt raakpunt radiatiepunt ratingpunt rechtspunt referentiepunt registratiepunt richtpunt rondpunt rookpunt roosterpunt rotspunt rustpunt saturatiepunt schakelpunt scharnierpunt schoenpunt servicepunt setpunt slagroompunt smeltpunt snavelpunt snijpunt spaarpunt speerpunt speldenpunt spiegelbeeldpunt spilpunt standpunt startpunt sterpunt steunpunt stolpunt strafpunt streefpunt strijdpunt struikelpunt studiepunt sublimatiepunt taartpunt tappunt tegenpunt tijgerpunt tongpunt toppunt transferpunt trefpunt tripelpunt tusschenpunt twistpunt uitgangspunt uitgiftepunt uitkijkpunt uitzichtpunt uitzichtspunt urgentiepunt variapunt verbeteringspunt verbeterpunt verbindingspunt verdeelpunt verdwijnpunt vereenigingspunt verenigingspunt vergelijkingspunt verkeerspunt verkooppunt verliespunt verschilpunt vertakkingspunt vertepunt vertragingspunt vertrekpunt verzadigingspunt verzamelpunt vestigingspunt vierlandenpunt vlampunt vleugelpunt vluchtpunt voetpunt voorpunt voorwerpspunt vraagpunt vriespunt vulpunt waardepunt waterpunt wedstrijdpunt weerstandspunt werkingspunt werkpunt westpunt winstpunt winterpunt wisselpunt wrijvingspunt zadelpunt zeilpunt zichtpunt zomerpunt zonnenkeerpunt zorgpunt zuidpunt zuidwestpunt zwaartepunt zwartpunt

Afgeleide begrippen

   

10-puntsschaal driepuntsgordel lanspuntslang op punt stellen oppuntstelling punt-streeplijn puntachtig puntagaat puntbaard puntbeitel puntbeschermer puntbijvlieg puntbol puntboog puntbron puntbrood puntbroodje puntbuik puntcirkel puntcontrole puntdak puntdam puntdeur puntdiagram puntdicht puntdichter puntdoek puntdraad puntelijk punteloos punten puntenaantal puntenberekening puntenboek puntendeling puntengemiddelde puntengrens puntenklassement puntenkoers puntenlijst puntenmaat puntenrijbewijs puntenruimte puntenschaal puntenslijper puntenstelsel puntensysteem puntental puntentelling puntentotaal puntentrui puntenveld puntenverdeling puntenverlies puntenwaarde puntenwaardering puntenwinst puntenwolk puntgaaf puntgevel puntgewelf puntglanspriemkever puntgroep puntgrootte punthaak punthals punthamer punthelm punthoed punthoofd puntig puntijzer puntkaart puntkap puntkei puntkokkel puntkomma puntkopje puntkous puntkroos puntlaars puntlading puntlassen puntlijn puntlood puntloos puntmassa puntmotief puntmutatie puntmuts puntneus puntoog puntoor puntpaprika puntschaaf puntschoen puntschop puntschrijver puntschubmier puntsgewijs puntslag puntslijper puntspeler puntstelsel puntstempel puntstijl puntstok puntstoot puntstuk punttang punttest punttoren puntverlies puntverwarming puntverzameling puntvijl puntvormig puntwederik puntzak puntzeef tienpuntenplan

Uitdrukkingen en gezegden

[1] spits toelopend uiteinde

• Een punt (of: een puntje) aan iets kunnen zuigen

Ergens een voorbeeld aan kunnen nemen

• Als puntje bij paaltje komt

Als het erop aankomt

•  Albert twijfelde daar een beetje aan, maar Cécile leek als puntje bij paaltje kwam wel wat op mevrouw Maillard, ze had vrij vaststaande ideeën.  

[3] een leesteken (in de vorm van een stip) dat een zin afsluit

• Er een punt achter zetten

Een bepaalde kwestie als afgesloten beschouwen

[4] een diakritisch teken dat doorgaans boven of onder lettertekens van het Latijnse alfabet wordt geplaatst

• De punten ( of puntjes) op de i ( of i's) zetten

Iets zodanig afmaken dat het eindresultaat perfect is

∗ Maar evengoed hoestte ik toen ik probeerde te inhaleren en uiteindelijk werd het eerder een rookles dan dat we de puntjes op de i zetten.

Vertalingen

    1. een spits toelopend uiteinde   

Engels: point (en), dot (en), period (en) Fins: piste (fi) Hebreeuws: נקודה (he) v Iers: pointe (ga)

Japans: 点 (ja) (てん, ten) Spaans: punto (es) Zweeds: spets (sv)

Zelfstandig naamwoord

het punt o

1. een positie in de ruimte

   • Naar een punt kijken. 

2. een moment in de tijd

   • We zijn op een punt aangekomen dat er meer dan 1 miljard websites bestaan. 

3. een mening of onderwerp in een discussie of betoog

   • Jongens, hou je waffel even, Piet heeft nog wat puntjes 

4. een symbool om een waardering te noteren
5. een aanduiding van een waarde of score

   • ik heb nog wat Douwe-Egbertspunten, misschien kan ik daar nog wat mee doen 

6. (wiskunde), (natuurkunde) een dimensieloos stuk ruimte

   • Evenwijdige lichtstralen convergeren naar één punt: het brandpunt. 

7. (natuurkunde), (techniek), (meteorologie), (scheikunde) een temperatuur

   • dauwpunt, kookpunt, nulpunt, smeltpunt en vlampunt zijn alle zeer specifieke temperaturen waarbij iets bijzonders gebeurt 

8. (muziek) zie contrapunt en orgelpunt

Synoniemen

• [1] locatie, plek, plaats
• [2] ogenblik
• [3] issue
• [4] cijfer

Hyponiemen

• [1] articulatiepunt, beginpunt, bevestigingspunt, brandpunt, contactpunt, hoogtepunt, inslagpunt, knelpunt, knooppunt, kruispunt, massamiddelpunt, middelpunt, mikpunt, referentiepunt, trefpunt, vertrekpunt, verzamelpunt, voetpunt, zwaartepunt, steunpunt, zuidwestpunt
• [2] beginpunt, omegapunt, referentiepunt
• [3] aandachtspunt, aanknopingspunt, beginpunt, contrapunt, gezichtspunt, hoofdpunt, hoogtepunt, knelpunt, knooppunt, kruispunt, middelpunt, mikpunt, standpunt, toppunt, twistpunt, uitgangspunt, vertrekpunt, vraagpunt, zwaartepunt
• [4,5] doelpunt, velddoelpunt, wedstrijdpunt
• [6] beginpunt, dekpunt, massamiddelpunt, middelpunt, nulpunt, referentiepunt, voetpunt, zadelpunt, zwaartepunt
• [7] dauwpunt, kookpunt, nulpunt, smeltpunt, vlampunt
• [8] contrapunt, orgelpunt

Afgeleide begrippen

• [1,6] puntenwolk, dekpuntstelling, puntdiagram, puntlading
• [1] puntlassen
• [3] puntdicht
• [4,5] puntenkaart, puntentelling

Uitdrukkingen en gezegden

[2] moment in de tijd

• Op het punt staan [om]

Het is vlak voordat er iets gaat gebeuren of gedaan gaat worden

• Ik sta op het punt om te vertrekken 

[3] mening of onderwerp in een discussie of betoog

• Een punt [willen] maken

De eigen mening over iets kracht bijzetten, op een overredende manier brengen

Vertalingen

    1. een positie in de ruimte   

Duits: Punkt (de) m Engels: point (en), mark (en) Fins: piste (fi) Frans: pointe (fr) m Hebreeuws: נקודה (he) v

Iers: pointe (ga) Interlingua: puncto (ia) Japans: 点 (ja) (てん, ten) Spaans: punto (es) Zweeds: punkt (sv), poäng (sv) o

Werkwoord

vervoeging van
punten

punt

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van punten
2. gebiedende wijs van punten

Gangbaarheid

• Het woord punt staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "punt" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.