Dian Fossey

Dian Fossey
Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1932 ; San Francisco
Data i miejsce śmierci	26 grudnia 1985 ; Park Narodowy Wulkanów (Rwanda)
Przyczyna śmierci	zabójstwo
Zawód, zajęcie	prymatolog, etolog
Narodowość	amerykańska
Alma Mater	San Jose State University,; University of Cambridge
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Dian Fossey (ur. 16 stycznia 1932 w San Francisco, zm. 26 grudnia 1985 w Parku Narodowym Wulkanów w Rwandzie) – amerykańska zoolog-prymatolog, specjalistka w dziedzinie etologii, badaczka goryli górskich.

Podjęła wieloletnią pracę badawczą nad gorylami górskimi w lasach Rwandy, pod opieką światowej sławy angielskiego archeologa i paleontologa Louisa Leakeya (który był też promotorem badań Jane Goodall nad szympansami i Birute Galdikas nad orangutanami).

Edukacja i praca

Fossey zdobyła w 1954 dyplom w dziedzinie terapii zawodowej na San Jose State College (obecnie San Jose State University). Początkowo pracowała w szpitalu w Kentucky, ale w 1963 zdobyła fundusze na podróż do Afryki, gdzie spotkała dr. Leakeya i po raz pierwszy zobaczyła goryle górskie.

Po krótkim okresie pracy w Kongo, ze względu na niebezpieczną sytuację w kraju przeniosła się do Rwandy, gdzie w 1967 na obszarze Parku Narodowego Wulkanów utworzyła Karisoke Research Center – centrum badawcze zajmujące się gorylami. W 1974 uzyskała naukowy tytuł doktora zoologii na Uniwersytecie Cambridge, rozwijając przez lata obserwacji oryginalne techniki badawcze, nigdy przedtem nie stosowane przez zoologów-prymatologów. Przez kilkanaście lat walczyła o zapewnienie ochrony ginącemu gatunkowi goryli górskich, których liczbę na wolności ocenia się obecnie na kilkaset osobników.

Istotną rolę w pracy Fossey odegrał mieszkający w Kenii brytyjski filmowiec-dokumentalista, Bob Campbell, który przez trzy lata (1969-1972) współpracował z nią, filmując zachowanie zwierząt. To właśnie filmy i zdjęcia Campbella stały się dla badaczki przepustką na okładkę i łamy prestiżowego miesięcznika „National Geographic”, przysparzając jej pracy popularności i wsparcia ze strony świata nauki, i rozmaitych fundacji. Wkład Campbella nie został jednak uwzględniony w opublikowanej przez nią kilka lat później książce, co przypisuje się względom osobistym – pominięcie Campbella spotkało się z krytycznym odbiorem specjalistów. W 2004 kanał telewizyjny National Geographic wyemitował film zmontowany na podstawie odkrytych w archiwach, niepublikowanych wcześniej filmów Campbella, które przeleżały tam 30 lat, źle oznakowane przez archiwistów.

Śmierć

W 1985 Fossey została znaleziona martwa w swoim górskim domu w prowincji Ruhengeri – zlecenie morderstwa przypisuje się ówczesnemu gubernatorowi prowincji Ruhengeri, Protaisowi Zigiranyirazo, znanemu później z utworzenia szwadronów śmierci, które doprowadziły do zagłady ok. 800 tys. mieszkańców Rwandy.

Pamiętniki Fossey, Goryle we mgle (Gorillas in the Mist), stały się kanwą dla filmu o tym samym tytule, w którym rolę Dian Fossey zagrała amerykańska aktorka Sigourney Weaver.

Praca Fossey zaowocowała powstaniem fundacji The Dian Fossey Gorilla Fund International, która przyjęła na siebie zadanie ochrony zagrożonego gatunku.

Zobacz też

Aniołki Leakeya

Bibliografia

DianD. Fossey DianD., Gorillas in the Mist, Boston, Mass., ISBN 0-618-08360-X, OCLC 9132014 .
FarleyF. Mowat FarleyF., Wirunga. Pasja życia Dian Fossey, JerzyJ. Prószyński (tłum.), WitoldW. Prószyński (tłum.), Warszawa: Prószyński i S-ka, 1996, ISBN 83-86868-84-8, OCLC 750986941 .
FarleyF. Mowat FarleyF., Woman in the Mists: The Story of Dian Fossey and the Mountain Gorillas of Africa, New York, NY: Warner Books, 1987, ISBN 0-446-38720-7, OCLC 16227410 .
Wil Mara, Dian Fossey: Among the Gorillas, 2004, ISBN 0-446-38720-7

Linki zewnętrzne