Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2019-08

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2019-08-01

Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych – oddział Armii Krajowej do zadań specjalnych, istniejący od maja 1942 roku do lipca 1943 roku.„Osa” była głęboko zakonspirowanym oddziałem dyspozycyjnym Komendanta Głównego AK i przeprowadzała akcje bojowe na jego bezpośredni rozkaz. Początkowo zasięg jej działania obejmował Generalne Gubernatorstwo. W grudniu 1942 roku został rozszerzony na terytorium III Rzeszy. Do zadań oddziału należały likwidacja wysokich rangą dygnitarzy nazistowskich oraz prowadzenie „wielkiej dywersji”. W lutym 1943 roku „Osa” została włączona do struktur Kierownictwa Dywersji, a jej nazwę zmieniono na „Kosa 30”. Zachowała jednak strukturę, niemal niezmieniony skład osobowy oraz duży stopień autonomii. Żołnierze „Osy”-„Kosy 30” przeprowadzili szereg akcji bojowych m.in. nieudaną próbę likwidacji Wyższego Dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie Friedricha Wilhelma Krügera oraz zamachy bombowe w Berlinie i we Wrocławiu. Oddział został rozbity po aresztowaniu 5 czerwca 1943 roku przez Gestapo jego kilkudziesięciu żołnierzy, którzy byli obecni na ślubie kolegi w warszawskim kościele św. Aleksandra. Czytaj więcej…

2019-08-02

Zwężenia krtaniowo-tchawicze – grupa chorób o różnej etiologii, cechujących się zaburzeniem drożności krtani oraz tchawicy. Zwężenia mogą przyjmować różną lokalizację, kształt i długość, a w zależności od miejsca i stopnia ograniczenia światła dróg oddechowych powodować różny stopień nasilenia duszności i zaburzeń głosu. Najczęściej są wynikiem powikłań po intubacji i tracheotomii, przyczynami mogą być także urazy krtani i tchawicy o innej etiologii, refluks krtaniowo-gardłowy, nowotwory, wady wrodzone, infekcje i choroby układowe. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie wywiadu, spirometrii, laryngoskopii, wideostroboskopii, badań endoskopowych i obrazowych. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny, umiejscowienia i stopnia zwężenia, najczęściej ma zastosowanie leczenie chirurgiczne, obejmujące endoskopowe poszerzanie mechaniczne lub laserowe, założenie stentu albo chirurgię otwartą – rozszczepienie chrząstki pierścieniowatej, laryngotracheoplastykę lub resekcję zwężenia. W zwężeniach ciężkiego stopnia, zagrażających życiu, konieczne bywa wykonanie tracheotomii. Czytaj więcej…

2019-08-03

Gallimim – rodzaj wymarłego dinozaura, teropoda z grupy ornitomimozaury i rodziny ornitomimów, żyjącego na terenach współczesnej Mongolii w epoce kredy późnej, około 70 milionów lat temu. Jest to największy przedstawiciel ornitomimów, osobnik dorosły osiągał 6 m długości, 1,9 m wysokości i ważył około 440 kg. Mógł być pokryty piórami, co potwierdzono u jego bliskich krewnych. Niewielka, lekka głowa nosiła duże, skierowane na boki oczy. Długi w porównaniu z innymi ornitomimami pysk był szerszy i bardziej zaokrąglony na czubku, niż u innych gatunków. Zęby nie występowały, ich brak zastępował keratynowy dziób. Żuchwa była delikatna. Wiele kręgów nosiło otwory wskazujące na przestrzenie powietrzne w środku. Szyja względem tułowia była długa. Ręce względnie najkrótsze spośród ornitomimozaurów, kończyły się trzema palcami o zakrzywionych szponach. Przednie kończyny wydawały się słabe w porównaniu z długimi tylnymi. Czytaj więcej…

2019-08-04

Klasyfikacja medalowa Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896 – zestawienie państw według liczby zdobytych medali podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896, znanych także jako I Letnie Igrzyska Olimpijskie. To międzynarodowe wydarzenie sportowe odbywało się od 6 do 15 kwietnia 1896 w Atenach. Zawody te rozegrano na wzór starożytnych igrzysk greckich organizowanych w Olimpii do roku 393 n.e. W igrzyskach w sumie wzięło udział 241 zawodników z 14 reprezentacji uczestniczących w 9 dyscyplinach sportowych. Najwięcej medali wywalczyli reprezentanci gospodarzy igrzysk, zdobywając 10 złotych, 17 srebrnych i 10 brązowych medali. Najwięcej złotych medali (11) zdobyli reprezentanci Stanów Zjednoczonych. Najwięcej medali indywidualnie osiągnął Niemiec Hermann Weingärtner, zdobywając sześć medali w gimnastyce. Medale olimpijskie zostały zaprojektowane przez Jules'a Chaplaina oraz Nikiforosa Litrasa, a dyplom zaprojektował grecki malarz Nikolaos Jizis. Czytaj więcej…

2019-08-05

Lista zamieszkanych wysp Chorwacji – w chorwackiej części Morza Adriatyckiego znajduje się 698 wysp, 389 wysepek oraz 78 raf, co sprawia, że chorwacki archipelag jest najliczebniejszym na Morzu Adriatyckim oraz drugim co do liczebności na Morzu Śródziemnym. Spośród 698 wysp w 2001 roku tylko 47 było zamieszkiwanych co najmniej przez jedną osobę. Starsze źródła podają, że Chorwacja posiadała 66 zamieszkanych wysp, lecz dane te są już nieaktualne, gdyż 19 z nich stało się niezamieszkanych wskutek depopulacji. Według spisu z 2001 roku na chorwackich wyspach mieszkało 121 606 osób. Głównymi gałęziami przemysłu na wyspach jest rolnictwo - zwłaszcza uprawa winorośli oraz oliwek - rybactwo oraz turystyka. Lokalna gospodarka jest stosunkowo słabo rozwinięta, podczas gdy koszty życia od 10 do 30% wyższe niż na kontynencie, przez co chorwacki rząd w różnoraki sposób wspiera i ochrania wyspy poprzez program Zakon o otocima. Zakłada on m.in. pobieranie opłat na mostach oraz zapewnia tańsze bądź darmowe bilety promowe dla wyspiarzy. Czytaj więcej…

2019-08-06

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Środowiskiem gatunku są pierwotne lasy deszczowe i lasy innego rodzaju, między innymi namorzyny i lasy galeriowe, oraz zapuszczone plantacje i podmiejskie ogrody. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Zniesienie liczy 2 jaja, które wysiadywane są przez 14–16 dni. Młode są w pełni opierzone po 12–16 dniach życia, zdolność lotu w niewoli uzyskują w wieku około 21 dni. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski. Czytaj więcej…

2019-08-07

FIS Sommer Ladies Tournee 2005 – piąta edycja FIS Sommer Ladies Tournee, przeprowadzona w sezonie 2005/2006 na skoczniach narciarskich w Austrii oraz Niemczech. Turniej rozpoczął się 7 sierpnia 2005 roku zawodami na skoczni w Bischofshofen. Dwa dni później odbył się drugi konkurs na skoczni w Klingenthal, a 11 sierpnia rozegrano trzecie zmagania na skoczni w Pöhli. Wszystkie te zawody były zmaganiami indywidualnymi. 13 sierpnia odbył się konkurs drużynowy w Meinerzhagen, a dzień później turniej został zakończony konkursem indywidualnym. Pierwszy konkurs wygrała Line Jahr, a następny Katie Willis. Trzecie zmagania wygrała Anette Sagen. Czwarty konkurs – drużynowy wygrała reprezentacja Stanów Zjednoczonych w składzie: Lindsey Van, Jessica Jerome, Brenna Ellis oraz Abby Hughes. Ostatni konkurs wygrała Anette Sagen, która po raz drugi została zwyciężczynią w piątej edycji turnieju, a także zdobyła najwięcej punktów w klasyfikacji łącznej FIS Sommer Ladies Tournee. Na drugim stopniu podium w generalnej klasyfikacji turnieju stanęła Jessica Jerome, a na trzecim – Line Jahr. W cyklu wystartowało łącznie 41 zawodniczek z dziewięciu narodowych reprezentacji. Czytaj więcej…

2019-08-08

Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych – oddział Armii Krajowej do zadań specjalnych, istniejący od maja 1942 roku do lipca 1943 roku.„Osa” była głęboko zakonspirowanym oddziałem dyspozycyjnym Komendanta Głównego AK i przeprowadzała akcje bojowe na jego bezpośredni rozkaz. Początkowo zasięg jej działania obejmował Generalne Gubernatorstwo. W grudniu 1942 roku został rozszerzony na terytorium III Rzeszy. Do zadań oddziału należały likwidacja wysokich rangą dygnitarzy nazistowskich oraz prowadzenie „wielkiej dywersji”. W lutym 1943 roku „Osa” została włączona do struktur Kierownictwa Dywersji, a jej nazwę zmieniono na „Kosa 30”. Zachowała jednak strukturę, niemal niezmieniony skład osobowy oraz duży stopień autonomii. Żołnierze „Osy”-„Kosy 30” przeprowadzili szereg akcji bojowych m.in. nieudaną próbę likwidacji Wyższego Dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie Friedricha Wilhelma Krügera oraz zamachy bombowe w Berlinie i we Wrocławiu. Oddział został rozbity po aresztowaniu 5 czerwca 1943 roku przez Gestapo jego kilkudziesięciu żołnierzy, którzy byli obecni na ślubie kolegi w warszawskim kościele św. Aleksandra. Czytaj więcej…

2019-08-09

Zwężenia krtaniowo-tchawicze – grupa chorób o różnej etiologii, cechujących się zaburzeniem drożności krtani oraz tchawicy. Zwężenia mogą przyjmować różną lokalizację, kształt i długość, a w zależności od miejsca i stopnia ograniczenia światła dróg oddechowych powodować różny stopień nasilenia duszności i zaburzeń głosu. Najczęściej są wynikiem powikłań po intubacji i tracheotomii, przyczynami mogą być także urazy krtani i tchawicy o innej etiologii, refluks krtaniowo-gardłowy, nowotwory, wady wrodzone, infekcje i choroby układowe. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie wywiadu, spirometrii, laryngoskopii, wideostroboskopii, badań endoskopowych i obrazowych. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny, umiejscowienia i stopnia zwężenia, najczęściej ma zastosowanie leczenie chirurgiczne, obejmujące endoskopowe poszerzanie mechaniczne lub laserowe, założenie stentu albo chirurgię otwartą – rozszczepienie chrząstki pierścieniowatej, laryngotracheoplastykę lub resekcję zwężenia. W zwężeniach ciężkiego stopnia, zagrażających życiu, konieczne bywa wykonanie tracheotomii. Czytaj więcej…

2019-08-10

Gallimim – rodzaj wymarłego dinozaura, teropoda z grupy ornitomimozaury i rodziny ornitomimów, żyjącego na terenach współczesnej Mongolii w epoce kredy późnej, około 70 milionów lat temu. Jest to największy przedstawiciel ornitomimów, osobnik dorosły osiągał 6 m długości, 1,9 m wysokości i ważył około 440 kg. Mógł być pokryty piórami, co potwierdzono u jego bliskich krewnych. Niewielka, lekka głowa nosiła duże, skierowane na boki oczy. Długi w porównaniu z innymi ornitomimami pysk był szerszy i bardziej zaokrąglony na czubku, niż u innych gatunków. Zęby nie występowały, ich brak zastępował keratynowy dziób. Żuchwa była delikatna. Wiele kręgów nosiło otwory wskazujące na przestrzenie powietrzne w środku. Szyja względem tułowia była długa. Ręce względnie najkrótsze spośród ornitomimozaurów, kończyły się trzema palcami o zakrzywionych szponach. Przednie kończyny wydawały się słabe w porównaniu z długimi tylnymi. Czytaj więcej…

2019-08-11

Klasyfikacja medalowa Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896 – zestawienie państw według liczby zdobytych medali podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896, znanych także jako I Letnie Igrzyska Olimpijskie. To międzynarodowe wydarzenie sportowe odbywało się od 6 do 15 kwietnia 1896 w Atenach. Zawody te rozegrano na wzór starożytnych igrzysk greckich organizowanych w Olimpii do roku 393 n.e. W igrzyskach w sumie wzięło udział 241 zawodników z 14 reprezentacji uczestniczących w 9 dyscyplinach sportowych. Najwięcej medali wywalczyli reprezentanci gospodarzy igrzysk, zdobywając 10 złotych, 17 srebrnych i 10 brązowych medali. Najwięcej złotych medali (11) zdobyli reprezentanci Stanów Zjednoczonych. Najwięcej medali indywidualnie osiągnął Niemiec Hermann Weingärtner, zdobywając sześć medali w gimnastyce. Medale olimpijskie zostały zaprojektowane przez Jules'a Chaplaina oraz Nikiforosa Litrasa, a dyplom zaprojektował grecki malarz Nikolaos Jizis. Czytaj więcej…

2019-08-12

Lista zamieszkanych wysp Chorwacji – w chorwackiej części Morza Adriatyckiego znajduje się 698 wysp, 389 wysepek oraz 78 raf, co sprawia, że chorwacki archipelag jest najliczebniejszym na Morzu Adriatyckim oraz drugim co do liczebności na Morzu Śródziemnym. Spośród 698 wysp w 2001 roku tylko 47 było zamieszkiwanych co najmniej przez jedną osobę. Starsze źródła podają, że Chorwacja posiadała 66 zamieszkanych wysp, lecz dane te są już nieaktualne, gdyż 19 z nich stało się niezamieszkanych wskutek depopulacji. Według spisu z 2001 roku na chorwackich wyspach mieszkało 121 606 osób. Głównymi gałęziami przemysłu na wyspach jest rolnictwo - zwłaszcza uprawa winorośli oraz oliwek - rybactwo oraz turystyka. Lokalna gospodarka jest stosunkowo słabo rozwinięta, podczas gdy koszty życia od 10 do 30% wyższe niż na kontynencie, przez co chorwacki rząd w różnoraki sposób wspiera i ochrania wyspy poprzez program Zakon o otocima. Zakłada on m.in. pobieranie opłat na mostach oraz zapewnia tańsze bądź darmowe bilety promowe dla wyspiarzy. Czytaj więcej…

2019-08-13

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Środowiskiem gatunku są pierwotne lasy deszczowe i lasy innego rodzaju, między innymi namorzyny i lasy galeriowe, oraz zapuszczone plantacje i podmiejskie ogrody. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Zniesienie liczy 2 jaja, które wysiadywane są przez 14–16 dni. Młode są w pełni opierzone po 12–16 dniach życia, zdolność lotu w niewoli uzyskują w wieku około 21 dni. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski. Czytaj więcej…

2019-08-14

Północ, północny zachód – amerykański sensacyjny dreszczowiec szpiegowski z 1959 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Ernesta Lehmana. Inspiracją dla fabuły filmu była autentyczna historia z okresu II wojny światowej. W rolach głównych wystąpili Cary Grant, Eva Marie Saint oraz James Mason. Akcja filmu koncentruje się na Rogerze O. Thornhillu, kierowniku agencji reklamowej, niewinnie ściganym przez grupę szpiegów, którzy omyłkowo biorą go za osobę z kręgu agencji rządowej. Po zaniechaniu pomysłu ekranizacji powieści Tajemnica „Mary Deare”, Hitchcock zgodził się wyreżyserować nowy film dla studia Metro-Goldwyn-Mayer, którego kierownictwu spodobał się pomysł na fabułę. Reżyser podpisał kontrakt, uzyskując pełną niezależność w działaniu. Po premierze film otrzymał w większości pozytywne recenzje ze strony krytyków, którzy podkreślali, że po ryzykownych eksperymentach w Zawrocie głowy Hitchcock powrócił do sprawdzonej konwencji napięcia, humoru i romansu. Północ, północny zachód nominowany był w trzech kategoriach do nagrody Akademii Filmowej i odniósł sukces komercyjny, przynosząc w samych tylko Stanach Zjednoczonych dochód w wysokości ponad 13 milionów dolarów. W 1995 roku został objęty konserwacją przez National Film Registry. Czytaj więcej…

2019-08-15

Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych – oddział Armii Krajowej do zadań specjalnych, istniejący od maja 1942 roku do lipca 1943 roku.„Osa” była głęboko zakonspirowanym oddziałem dyspozycyjnym Komendanta Głównego AK i przeprowadzała akcje bojowe na jego bezpośredni rozkaz. Początkowo zasięg jej działania obejmował Generalne Gubernatorstwo. W grudniu 1942 roku został rozszerzony na terytorium III Rzeszy. Do zadań oddziału należały likwidacja wysokich rangą dygnitarzy nazistowskich oraz prowadzenie „wielkiej dywersji”. W lutym 1943 roku „Osa” została włączona do struktur Kierownictwa Dywersji, a jej nazwę zmieniono na „Kosa 30”. Zachowała jednak strukturę, niemal niezmieniony skład osobowy oraz duży stopień autonomii. Żołnierze „Osy”-„Kosy 30” przeprowadzili szereg akcji bojowych m.in. nieudaną próbę likwidacji Wyższego Dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie Friedricha Wilhelma Krügera oraz zamachy bombowe w Berlinie i we Wrocławiu. Oddział został rozbity po aresztowaniu 5 czerwca 1943 roku przez Gestapo jego kilkudziesięciu żołnierzy, którzy byli obecni na ślubie kolegi w warszawskim kościele św. Aleksandra. Czytaj więcej…

2019-08-16

Zwężenia krtaniowo-tchawicze – grupa chorób o różnej etiologii, cechujących się zaburzeniem drożności krtani oraz tchawicy. Zwężenia mogą przyjmować różną lokalizację, kształt i długość, a w zależności od miejsca i stopnia ograniczenia światła dróg oddechowych powodować różny stopień nasilenia duszności i zaburzeń głosu. Najczęściej są wynikiem powikłań po intubacji i tracheotomii, przyczynami mogą być także urazy krtani i tchawicy o innej etiologii, refluks krtaniowo-gardłowy, nowotwory, wady wrodzone, infekcje i choroby układowe. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie wywiadu, spirometrii, laryngoskopii, wideostroboskopii, badań endoskopowych i obrazowych. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny, umiejscowienia i stopnia zwężenia, najczęściej ma zastosowanie leczenie chirurgiczne, obejmujące endoskopowe poszerzanie mechaniczne lub laserowe, założenie stentu albo chirurgię otwartą – rozszczepienie chrząstki pierścieniowatej, laryngotracheoplastykę lub resekcję zwężenia. W zwężeniach ciężkiego stopnia, zagrażających życiu, konieczne bywa wykonanie tracheotomii. Czytaj więcej…

2019-08-17

Gallimim – rodzaj wymarłego dinozaura, teropoda z grupy ornitomimozaury i rodziny ornitomimów, żyjącego na terenach współczesnej Mongolii w epoce kredy późnej, około 70 milionów lat temu. Jest to największy przedstawiciel ornitomimów, osobnik dorosły osiągał 6 m długości, 1,9 m wysokości i ważył około 440 kg. Mógł być pokryty piórami, co potwierdzono u jego bliskich krewnych. Niewielka, lekka głowa nosiła duże, skierowane na boki oczy. Długi w porównaniu z innymi ornitomimami pysk był szerszy i bardziej zaokrąglony na czubku, niż u innych gatunków. Zęby nie występowały, ich brak zastępował keratynowy dziób. Żuchwa była delikatna. Wiele kręgów nosiło otwory wskazujące na przestrzenie powietrzne w środku. Szyja względem tułowia była długa. Ręce względnie najkrótsze spośród ornitomimozaurów, kończyły się trzema palcami o zakrzywionych szponach. Przednie kończyny wydawały się słabe w porównaniu z długimi tylnymi. Czytaj więcej…

2019-08-18

Klasyfikacja medalowa Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896 – zestawienie państw według liczby zdobytych medali podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896, znanych także jako I Letnie Igrzyska Olimpijskie. To międzynarodowe wydarzenie sportowe odbywało się od 6 do 15 kwietnia 1896 w Atenach. Zawody te rozegrano na wzór starożytnych igrzysk greckich organizowanych w Olimpii do roku 393 n.e. W igrzyskach w sumie wzięło udział 241 zawodników z 14 reprezentacji uczestniczących w 9 dyscyplinach sportowych. Najwięcej medali wywalczyli reprezentanci gospodarzy igrzysk, zdobywając 10 złotych, 17 srebrnych i 10 brązowych medali. Najwięcej złotych medali (11) zdobyli reprezentanci Stanów Zjednoczonych. Najwięcej medali indywidualnie osiągnął Niemiec Hermann Weingärtner, zdobywając sześć medali w gimnastyce. Medale olimpijskie zostały zaprojektowane przez Jules'a Chaplaina oraz Nikiforosa Litrasa, a dyplom zaprojektował grecki malarz Nikolaos Jizis. Czytaj więcej…

2019-08-19

Lista zamieszkanych wysp Chorwacji – w chorwackiej części Morza Adriatyckiego znajduje się 698 wysp, 389 wysepek oraz 78 raf, co sprawia, że chorwacki archipelag jest najliczebniejszym na Morzu Adriatyckim oraz drugim co do liczebności na Morzu Śródziemnym. Spośród 698 wysp w 2001 roku tylko 47 było zamieszkiwanych co najmniej przez jedną osobę. Starsze źródła podają, że Chorwacja posiadała 66 zamieszkanych wysp, lecz dane te są już nieaktualne, gdyż 19 z nich stało się niezamieszkanych wskutek depopulacji. Według spisu z 2001 roku na chorwackich wyspach mieszkało 121 606 osób. Głównymi gałęziami przemysłu na wyspach jest rolnictwo - zwłaszcza uprawa winorośli oraz oliwek - rybactwo oraz turystyka. Lokalna gospodarka jest stosunkowo słabo rozwinięta, podczas gdy koszty życia od 10 do 30% wyższe niż na kontynencie, przez co chorwacki rząd w różnoraki sposób wspiera i ochrania wyspy poprzez program Zakon o otocima. Zakłada on m.in. pobieranie opłat na mostach oraz zapewnia tańsze bądź darmowe bilety promowe dla wyspiarzy. Czytaj więcej…

2019-08-20

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Środowiskiem gatunku są pierwotne lasy deszczowe i lasy innego rodzaju, między innymi namorzyny i lasy galeriowe, oraz zapuszczone plantacje i podmiejskie ogrody. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Zniesienie liczy 2 jaja, które wysiadywane są przez 14–16 dni. Młode są w pełni opierzone po 12–16 dniach życia, zdolność lotu w niewoli uzyskują w wieku około 21 dni. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski. Czytaj więcej…

2019-08-21

Północ, północny zachód – amerykański sensacyjny dreszczowiec szpiegowski z 1959 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Ernesta Lehmana. Inspiracją dla fabuły filmu była autentyczna historia z okresu II wojny światowej. W rolach głównych wystąpili Cary Grant, Eva Marie Saint oraz James Mason. Akcja filmu koncentruje się na Rogerze O. Thornhillu, kierowniku agencji reklamowej, niewinnie ściganym przez grupę szpiegów, którzy omyłkowo biorą go za osobę z kręgu agencji rządowej. Po zaniechaniu pomysłu ekranizacji powieści Tajemnica „Mary Deare”, Hitchcock zgodził się wyreżyserować nowy film dla studia Metro-Goldwyn-Mayer, którego kierownictwu spodobał się pomysł na fabułę. Reżyser podpisał kontrakt, uzyskując pełną niezależność w działaniu. Po premierze film otrzymał w większości pozytywne recenzje ze strony krytyków, którzy podkreślali, że po ryzykownych eksperymentach w Zawrocie głowy Hitchcock powrócił do sprawdzonej konwencji napięcia, humoru i romansu. Północ, północny zachód nominowany był w trzech kategoriach do nagrody Akademii Filmowej i odniósł sukces komercyjny, przynosząc w samych tylko Stanach Zjednoczonych dochód w wysokości ponad 13 milionów dolarów. W 1995 roku został objęty konserwacją przez National Film Registry. Czytaj więcej…

2019-08-22

Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych – oddział Armii Krajowej do zadań specjalnych, istniejący od maja 1942 roku do lipca 1943 roku.„Osa” była głęboko zakonspirowanym oddziałem dyspozycyjnym Komendanta Głównego AK i przeprowadzała akcje bojowe na jego bezpośredni rozkaz. Początkowo zasięg jej działania obejmował Generalne Gubernatorstwo. W grudniu 1942 roku został rozszerzony na terytorium III Rzeszy. Do zadań oddziału należały likwidacja wysokich rangą dygnitarzy nazistowskich oraz prowadzenie „wielkiej dywersji”. W lutym 1943 roku „Osa” została włączona do struktur Kierownictwa Dywersji, a jej nazwę zmieniono na „Kosa 30”. Zachowała jednak strukturę, niemal niezmieniony skład osobowy oraz duży stopień autonomii. Żołnierze „Osy”-„Kosy 30” przeprowadzili szereg akcji bojowych m.in. nieudaną próbę likwidacji Wyższego Dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie Friedricha Wilhelma Krügera oraz zamachy bombowe w Berlinie i we Wrocławiu. Oddział został rozbity po aresztowaniu 5 czerwca 1943 roku przez Gestapo jego kilkudziesięciu żołnierzy, którzy byli obecni na ślubie kolegi w warszawskim kościele św. Aleksandra. Czytaj więcej…

2019-08-23

Zwężenia krtaniowo-tchawicze – grupa chorób o różnej etiologii, cechujących się zaburzeniem drożności krtani oraz tchawicy. Zwężenia mogą przyjmować różną lokalizację, kształt i długość, a w zależności od miejsca i stopnia ograniczenia światła dróg oddechowych powodować różny stopień nasilenia duszności i zaburzeń głosu. Najczęściej są wynikiem powikłań po intubacji i tracheotomii, przyczynami mogą być także urazy krtani i tchawicy o innej etiologii, refluks krtaniowo-gardłowy, nowotwory, wady wrodzone, infekcje i choroby układowe. Rozpoznanie jest stawiane na podstawie wywiadu, spirometrii, laryngoskopii, wideostroboskopii, badań endoskopowych i obrazowych. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny, umiejscowienia i stopnia zwężenia, najczęściej ma zastosowanie leczenie chirurgiczne, obejmujące endoskopowe poszerzanie mechaniczne lub laserowe, założenie stentu albo chirurgię otwartą – rozszczepienie chrząstki pierścieniowatej, laryngotracheoplastykę lub resekcję zwężenia. W zwężeniach ciężkiego stopnia, zagrażających życiu, konieczne bywa wykonanie tracheotomii. Czytaj więcej…

2019-08-24

Gallimim – rodzaj wymarłego dinozaura, teropoda z grupy ornitomimozaury i rodziny ornitomimów, żyjącego na terenach współczesnej Mongolii w epoce kredy późnej, około 70 milionów lat temu. Jest to największy przedstawiciel ornitomimów, osobnik dorosły osiągał 6 m długości, 1,9 m wysokości i ważył około 440 kg. Mógł być pokryty piórami, co potwierdzono u jego bliskich krewnych. Niewielka, lekka głowa nosiła duże, skierowane na boki oczy. Długi w porównaniu z innymi ornitomimami pysk był szerszy i bardziej zaokrąglony na czubku, niż u innych gatunków. Zęby nie występowały, ich brak zastępował keratynowy dziób. Żuchwa była delikatna. Wiele kręgów nosiło otwory wskazujące na przestrzenie powietrzne w środku. Szyja względem tułowia była długa. Ręce względnie najkrótsze spośród ornitomimozaurów, kończyły się trzema palcami o zakrzywionych szponach. Przednie kończyny wydawały się słabe w porównaniu z długimi tylnymi. Czytaj więcej…

2019-08-25

Klasyfikacja medalowa Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896 – zestawienie państw według liczby zdobytych medali podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 1896, znanych także jako I Letnie Igrzyska Olimpijskie. To międzynarodowe wydarzenie sportowe odbywało się od 6 do 15 kwietnia 1896 w Atenach. Zawody te rozegrano na wzór starożytnych igrzysk greckich organizowanych w Olimpii do roku 393 n.e. W igrzyskach w sumie wzięło udział 241 zawodników z 14 reprezentacji uczestniczących w 9 dyscyplinach sportowych. Najwięcej medali wywalczyli reprezentanci gospodarzy igrzysk, zdobywając 10 złotych, 17 srebrnych i 10 brązowych medali. Najwięcej złotych medali (11) zdobyli reprezentanci Stanów Zjednoczonych. Najwięcej medali indywidualnie osiągnął Niemiec Hermann Weingärtner, zdobywając sześć medali w gimnastyce. Medale olimpijskie zostały zaprojektowane przez Jules'a Chaplaina oraz Nikiforosa Litrasa, a dyplom zaprojektował grecki malarz Nikolaos Jizis. Czytaj więcej…

2019-08-26

Dyskografia Dolores O’Riordan – irlandzkiej piosenkarki - składa się z dwóch albumów studyjnych, sześciu singli, jednego wydawnictwa specjalnego oraz czterech teledysków. W 2004 roku Dolores O’Riordan wydała debiutancki singel „Pure Love”, który nagrała w duecie z Zucchero, który zamieścił utwór na kompilacyjnym albumie Zu & Co.. Debiutancki album piosenkarki pt. Are You Listening? został wydany w 2007 roku nakładem wytwórni płytowej Sanctuary Records. Wydawnictwo dotarło do 18. miejsca na liście sprzedaży w Polsce, 77. w Stanach Zjednoczonych oraz 28. w Wielkiej Brytanii. Jeden z singli z płyty, „Ordinary Day”, zajął 50. pozycję w zestawieniu Singles Chart w Irlandii. Na drugi singel wydawnictwa wybrano utwór „When We Were Young”. W 2009 roku piosenkarka wydała drugi album studyjny pt. No Baggage, który dotarł do 80. pozycji na liście sprzedaży albumów w Irlandii. Wydawnictwo uzyskało srebrną płytę od Niezależnego Stowarzyszenia Wydawców Muzycznych i Oznaczeń za sprzedaż ponad 30 000 egzemplarzy na terenie Europy. Album No Baggage promowany był przez single: „The Journey” oraz „Switch Off the Moment”. Czytaj więcej…

2019-08-27

Miedzianka szmaragdowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych, podrodziny treronów. Występuje na subkontynencie indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej oraz Australii wraz z kilkoma wyspami Oceanii. Miedzianki szmaragdowe są stosunkowo niewielkimi gołębiami o zaokrąglonych kształtach ciała i dość krótkim ogonie. Upierzenie jest głównie fioletowawo-brązowe. Środowiskiem gatunku są pierwotne lasy deszczowe i lasy innego rodzaju, między innymi namorzyny i lasy galeriowe, oraz zapuszczone plantacje i podmiejskie ogrody. Pożywieniem tych gołębi są głównie owoce i nasiona. Pora lęgowa przypada na różne okresy w roku w zależności od miejsca występowania. Gniazdo jest luźną platformą z gałęzi. Zniesienie liczy 2 jaja, które wysiadywane są przez 14–16 dni. Młode są w pełni opierzone po 12–16 dniach życia, zdolność lotu w niewoli uzyskują w wieku około 21 dni. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody od 2014 roku klasyfikuje miedziankę szmaragdową jako gatunek najmniejszej troski. Czytaj więcej…

2019-08-28

Północ, północny zachód – amerykański sensacyjny dreszczowiec szpiegowski z 1959 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Ernesta Lehmana. Inspiracją dla fabuły filmu była autentyczna historia z okresu II wojny światowej. W rolach głównych wystąpili Cary Grant, Eva Marie Saint oraz James Mason. Akcja filmu koncentruje się na Rogerze O. Thornhillu, kierowniku agencji reklamowej, niewinnie ściganym przez grupę szpiegów, którzy omyłkowo biorą go za osobę z kręgu agencji rządowej. Po zaniechaniu pomysłu ekranizacji powieści Tajemnica „Mary Deare”, Hitchcock zgodził się wyreżyserować nowy film dla studia Metro-Goldwyn-Mayer, którego kierownictwu spodobał się pomysł na fabułę. Reżyser podpisał kontrakt, uzyskując pełną niezależność w działaniu. Po premierze film otrzymał w większości pozytywne recenzje ze strony krytyków, którzy podkreślali, że po ryzykownych eksperymentach w Zawrocie głowy Hitchcock powrócił do sprawdzonej konwencji napięcia, humoru i romansu. Północ, północny zachód nominowany był w trzech kategoriach do nagrody Akademii Filmowej i odniósł sukces komercyjny, przynosząc w samych tylko Stanach Zjednoczonych dochód w wysokości ponad 13 milionów dolarów. W 1995 roku został objęty konserwacją przez National Film Registry. Czytaj więcej…

2019-08-29

Organizacja Specjalnych Akcji Bojowych – oddział Armii Krajowej do zadań specjalnych, istniejący od maja 1942 roku do lipca 1943 roku.„Osa” była głęboko zakonspirowanym oddziałem dyspozycyjnym Komendanta Głównego AK i przeprowadzała akcje bojowe na jego bezpośredni rozkaz. Początkowo zasięg jej działania obejmował Generalne Gubernatorstwo. W grudniu 1942 roku został rozszerzony na terytorium III Rzeszy. Do zadań oddziału należały likwidacja wysokich rangą dygnitarzy nazistowskich oraz prowadzenie „wielkiej dywersji”. W lutym 1943 roku „Osa” została włączona do struktur Kierownictwa Dywersji, a jej nazwę zmieniono na „Kosa 30”. Zachowała jednak strukturę, niemal niezmieniony skład osobowy oraz duży stopień autonomii. Żołnierze „Osy”-„Kosy 30” przeprowadzili szereg akcji bojowych m.in. nieudaną próbę likwidacji Wyższego Dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie Friedricha Wilhelma Krügera oraz zamachy bombowe w Berlinie i we Wrocławiu. Oddział został rozbity po aresztowaniu 5 czerwca 1943 roku przez Gestapo jego kilkudziesięciu żołnierzy, którzy byli obecni na ślubie kolegi w warszawskim kościele św. Aleksandra. Czytaj więcej…

2019-08-30

Stanisław Moskal (ur. 4 marca 1935 w Krakowie, zm. 8 maja 2019 tamże) – polski naukowiec i pisarz, socjolog wsi, profesor nauk rolniczych, związany z Uniwersytetem Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Badał przemiany kulturowe i uwarunkowania rozwoju wsi polskiej a szczególnie świadomość ekologiczną jej mieszkańców. Miłośnik gór, etnolog oraz podróżnik. Przez wiele lat badacz uwarunkowań rozwoju rolnictwa w Algierii. Był autorem Wstępu do imagineskopii w formie prześmiewczego traktatu naukowego, którego fikcyjna metodologia i stylizacja były używane przez czytelników w różnych zastosowaniach praktycznych i teoretycznych. Stworzył postać Jeremiasza Apollona Hytza, któremu przypisał wiele tez związanych z imagineskopią. Książka, wydana po raz pierwszy w 1977 roku, stała się przedmiotem szeregu analiz literackich, naukoznawczych i filozoficznych. Imagineskopia okazała się inspiracją do nowatorskich eksperymentów artystycznych. Zainteresowanie nią rozwija się w XXI wieku. Doświadczenie profesjonalne autora jako naukowca i socjologa znalazło odbicie w humorystycznym tekście naukowym, który jest porównywany do dzieł czołowych przedstawicieli prozy podobnego gatunku. Autor pisał pod pseudonimem „Śledź Otrembus Podgrobelski”. Czytaj więcej…

2019-08-31

Gallimim – rodzaj wymarłego dinozaura, teropoda z grupy ornitomimozaury i rodziny ornitomimów, żyjącego na terenach współczesnej Mongolii w epoce kredy późnej, około 70 milionów lat temu. Jest to największy przedstawiciel ornitomimów, osobnik dorosły osiągał 6 m długości, 1,9 m wysokości i ważył około 440 kg. Mógł być pokryty piórami, co potwierdzono u jego bliskich krewnych. Niewielka, lekka głowa nosiła duże, skierowane na boki oczy. Długi w porównaniu z innymi ornitomimami pysk był szerszy i bardziej zaokrąglony na czubku, niż u innych gatunków. Zęby nie występowały, ich brak zastępował keratynowy dziób. Żuchwa była delikatna. Wiele kręgów nosiło otwory wskazujące na przestrzenie powietrzne w środku. Szyja względem tułowia była długa. Ręce względnie najkrótsze spośród ornitomimozaurów, kończyły się trzema palcami o zakrzywionych szponach. Przednie kończyny wydawały się słabe w porównaniu z długimi tylnymi. Czytaj więcej…