Edelweiss Harekâtı
Edelweiss Harekâtı (Almanca: Edelweiß), Kafkasya'da kontrolün Alman güçlerine geçmesini hedefleyen harekâttır. Adolf Hitler tarafından 23 Temmuz 1942 tarihinde planlanmıştır. Plandaki ana orduya A Ordular Grubu (Wilhelm List tarafından komuta ediliyordu), 1. Panzer Ordusu (Ewald von Kleist komutasında), 4. Panzer Ordusu (Hermann Hoth komutasında), 17. Ordu (Richard Ruoff komutasında), Luftflotte 4 (Wolfram Freiherr von Richthofen komutasında) ve Rumen 3. Ordusu dahil edilmişti. Bu ana ordu, doğuda Fedor von Bock komutasındaki B Ordular Grubu tarafından desteklenmiştir. 1.000 savaş uçağı, 15.000 petrol işçisi, 167.000 birim, 4.540 top ve 1.150 tank bulunuyordu. Harekât sonunda Bakü'deki petrol kaynaklarına ulaşılması umuluyordu.
Hazırlıklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Almanya'da "Kafkas Alman Petrolü" anlamında "Ost-Öl" ve "Karpaten-Öl" adında birkaç firma açıldı. Ordunun gerisinde rafineri için çalışmayı bekleyen işçilerle beraber, büyük çapta petrol boruları da bulunuyordu. Taarruzun başarıya ulaşacağı düşünülüyordu ve bölgedeki petrolün çıkarılması için her şey hazırdı. Ekonomik müfettişler bu hazırlıklar için "A" seviyesini uygun görmüştü, rafineri ve yakınlarını bombalamak yasaklandı. Sovyet tarafı ise bir mühendis olan Nikolai Baibakov'u, bu rafinerileri imha etmekle görevlendirdi. Daha sonra bölgede isyan çıkacak, hayal kırıklığına uğramış Alman güçleri bölgeden gitmek zorunda kalacaktı.
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sovyet karşı taarruzunun durdurulmasının ardından B Ordular Grubu süratle Kafkasya'da taarruza geçti. Rostov-na-Donu bölgesi, Nazi güçlerince "Kafkasya'nın Kapısı" olarak adlandırılmıştı. 23 Temmuz 1942 tarihinde Ewald von Kleist komutasındaki panzer ordusu tarafından bu bölge ele geçirildi. İlerlemeden şüpheli olan Hubert Lanz, Kuban Nehri'ne doğru birliklerini hareket ettirdi. Marukhskiy Geçidini kullanmışlardır. Alman birliklerinin hızlı manevraları ile ilerleme sağlandı, Kutais ve Tiflis ele geçirildi. Bakü ile Kuban Nehri arasındaki bölgeler kontrol altına alındı. Rostov, Krasnodar, Novorossisk şehirleri de Alman hakimiyetine geçmişti.
Yararlı bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Rusça) Ясен Дьяченко. История альпинизма. Война на Кавказе 18 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
