غۇلجا ناھىيىسى

غۇلجا ناھىيىسى 伊宁县.Ghulja County
غۇلجا ناھىيىسى خەرىتىدىكى ئورنى
ئومۇمىي ئەھۋال
مەمۇرىي رايون شەكلى	ناھىيە
ئوبلاست	ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى
مىللەتلەر	ئۇيغۇرقازاق
تىللار	ئۇيغۇرچەقازاقچە
كوچا باشقارمىسى سانى	0 دانە
بازارلىق سانى	6 دانە
يېزا سانى	12 دانە
نوپۇس (2015-يىل)	439,179
يەر مەيدانى	4,486.05 كۋادرات كىلومېتىر
باشقىلار
ۋاقىت رايونى	UTC+6 (ئۈرۈمچى ۋاقتى)
تېلېفون رايون نومۇرى	999 (0)86+
ماشىنا تاختا نومۇرى	新F

غۇلجا ناھىيىسى (ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى: Ghulja Nahiyisi) شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى دائىرىسى ئىچىدىكى بىر شەھىر بۇلۇپ مەمۇرى جەھەتتىن ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى تىگە قارايدۇ. غۇلجا ناھىيىسى ئىلى دەرياسى ۋادىسىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىغا جايلاشقان. شەرق تەرىپى نىلقا ناھىيىسى بىلەن، غەربىي تەرىپى غۇلجا شەھىرى ۋە قورغاس ناھىيىسى بىلەن تۇتىشىدۇ، جەنۇبىي تەرىپى چاپچال شىبە ئاپتونوم ناھىيىسى ۋە توققۇزتارا ناھىيىسى بىلەن دەريا ئارقىلىق ئايرىلىپ تۇرىدۇ، شىمال تەرىپى جىڭ ناھىيىسى ۋە بورتالا شەھىرى بىلەن تۇتىشىدۇ. شەرقىدىن غەربىگىچە بولغان ئۇزۇنلۇقى 116 كىلومېتىر، جەنۇبىدىن شىمالغىچە بولغان كەڭلىكى 95 كىلومېتىر، ئومۇمىي يەر كۆلىمى 4587 كۋادرات كىلومېتىر، ناھىيىگە 6 بازارلىق، 12 يېزا، 159 كەنت ئاھالە كومىتېتى قارايدۇ. ناھىيە مەركىزى بىلەن ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ ئارىلىقى 715 كىلومېتىر.

مەمۇرىي رايون

غۇلجا شەھىرى قارمىقىدا 6 دانەبازارلىق بار بولۇپ، ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

نومۇرى	ئىسمى	ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى دا يېزىلىشى	ئىنگلىزچە ئىسمى	خەنزۇچە ئىسمى	مەھەللە سانى	نوپۇسى(مىڭ)	يەر مەيدانى(km2)
1	جېلىليۈزى بازىرى	Jélilyüzi Baziri	Jelilyuzi Town	吉里于孜镇	11	37.2	27.27
2	خۇدىياريۈزى بازىرى	Xudiyaryüzi Baziri	Xudiyaryuzi Town	胡地亚于孜镇	10	18.5	55.97
3	دۆڭمازار بازىرى	Döngmazar Baziri	Dongmazar Town	墩麻扎镇	4	15	27.5
4	ئارائۆستەڭ بازىرى	Araösteng Baziri	Araosteng Town	阿热吾斯塘镇	12	20	87.15
5	يېڭىتام بازىرى	Yéngitam Baziri	Yengitam Town	英塔木镇	9	24.7	122
6	بايتوقاي بازىرى	Baytoqay Baziri	Baytoqay Town	巴依托海镇	12	19.2	141.34

ئىزاھات:

• 1. 2015-يىلى 7-ئاينىڭ 24-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى خۇدىياريۈزى يېزىسى خۇدىياريۈزى بازىرى قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن.
• 2. 2016-يىلى 11-ئاينىڭ 20-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى ئارائۆستەڭ يېزىسى ئارائۆستەڭ بازىرى قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن.
• 3. 2014-يىلى 10-ئاينىڭ 21-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى يېڭىتام يېزىسى يېڭىتام بازىرى قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن.
• 4. 2016-يىلى 1-ئاينىڭ 9-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى بايتوقاي يېزىسى بايتوقاي بازىرى قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن.

غۇلجا ناھىيىسى قارمىقىدا 12 دانە يېزا بار بولۇپ، ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

نومۇرى	ئىسمى	ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى دا يېزىلىشى	ئىنگلىزچە ئىسمى	خەنزۇچە ئىسمى	مەھەللە/كەنت سانى	نوپۇسى(مىڭ)	يەر مەيدانى(km2)
1	تۇرپانيۈزى يېزىسى	Turpanyüzi Yézisi	Turpanyuzi Township	吐鲁番于孜乡	4	13.5	68.3
2	قاراياغاچ يېزىسى	Qarayaghach Yézisi	Qarayaghach Township	喀拉亚尕奇乡	6	11.7	468.64
3	موللاتوختايۈزى يېزىسى	Mollatoxtayüzi Yézisi	Mollatoxtayuzi Township	莫洛托乎提于孜乡	4	8.1	25.5
4	سادىقيۈزى يېزىسى	Sadiqyüzi Yézisi	Sadiqyuzi Township	萨地克于孜乡	2	5.2	13.09
5	ئۈچئون خۇيزۇ يېزىسى	Üchon Xuyzu Yézisi	Uchon Hui Township	愉群翁回族乡	15	46.7	155.2
6	چۇلۇقاي يېزىسى	Chuluqay Yézisi	Chuluqay Township	曲鲁海乡	6	10.4	93.36
7	ئەۋلىيا يېزىسى	Ewliya Yézisi	Ewliya Township	阿乌利亚乡	5	15.4	498.83
8	ئونيار يېزىسى	Onyar Yézisi	Onyar Township	温亚尔乡	7	13	143.79
9	مازار يېزىسى	Mazar Yézisi	Mazar Township	麻扎乡	6	13.7	197.17
10	ئۇيغۇر ئۈچئون يېزىسى	Uyghur Üchon Yézisi	Uyghur Uchon Township	维吾尔玉其温乡	7	13.2	731
11	سامىيۈزى يېزىسى	Samyüzi Yézisi	Samyuzi Township	萨木于孜乡	8	15.7	126.5
12	قاش يېزىسى	Qash Yézisi	Qash Township	喀什乡	8	24.3	365.32

يەر تۈزۈلۈشى

يەر شەكلى شىمالىي ئېگىز، جەنۇبىي پەس بولۇپ، شىمالدىن غەربكە قاراپ پەسىيىپ بارىدۇ. تاغلىق چايلار 64.15% نى، ئېدىرلىق 11.9% نى، تۈزلەڭلىك 23.95% نى ئىگىلەيدۇ. ناھىيە تەۋەسىدە قاش دەرياسى، بوربوسۇن دەرياسى، جىرغىلاڭ دەرياسى ۋە پىلىچى دەرياسى قاتارلىق دەريا - ئېقىنلار بولۇپ، يەر ئۈستى سۇ بايلىقى 470 مىليون كۇب مېتىر، تۈزلەڭلىك رايونلىرىدىكى يەر ئاستى سۈيىدىن پايدىلىنىش مىقدارى 1 مىليارد 142 مىليون كۇب مېتىر. تاغ ئۆچكىسى، قارا تايغان بۇغا، ئاق بوغۇز بۆكەن، بۆرە، قىزىل تۈلكە، ياۋا چوشقا، سۇغۇر قاتارلىق ياۋايى ھايۋانات بايلىقلىرى ۋە ئۇششاق يوپۇرماقلىق ئاق موم، ھىڭ، سۇغىگۈل، قىرىق بوغۇم، چۈچۈك بۇيا، قانتېپەر قاتارلىق ياۋا ئۆسۈملۈك بايلىقلىرى بار. ھازىرغىچە بايقالغان كان مەھسۇلاتلىرى بايلىقلىرىدىن كۆمۈر، ئالتۇن، كۈمۈش، مىس، تۆمۈر، ھاك تېشى، كۋارتس، چىرىمتال، بارىت، گاۋلىڭ توپىسى، پار - پۇر قاچا ۋە ساپال بۇيۇملارنى ياساشقا ئىشلىتىلىدىغان توپ قاتارلىقلار بار.

يېزا ئىگىلىكى

بۇ ناھىيە يېزا ئىگىلىك بىلەن چارۋىچىلىقنى ئاساس قىلىدۇ. ھازىر 67 مىڭ 600 گېكتار (1 مىليون 13 مىڭ 900 مو) تېرىلغۇ يەر، 31 مىڭ 600 گېكتار (474 مىڭ مو) ئورمانلىق، 322 مىڭ 300 گېكتار (4 مىليون 834 مىڭ مو) يايلاق بار. بۇغداي، كۆممىقوناق، شال، زىغىر، قىچا، كۆك تاماكا، قىزىلچا، ئۇزۇن تالالىق زىغىر، پۇرچاق تىپىدىكى زىرائەتلەر قاتارلىق يېزا ئىگىلىك مەھسۇلاتلىرى بار. ئاساسلىقى كالا، قوي قاتارلىق چارۋىلار بېقىلىدۇ. ھاراق ئېچىتىش، يېمەكلىك، يېنىك سانائەت، قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى، قان ئېچىش، ئاشلىق، ماي پىششىقلاپ ئىشلەش، تېرە پىششىقلاپ ئىشلەش قاتارلىق سانائەت تۈرلىرى بار.

ئىقلىمى

غۇلجا ناھىيىسىنىڭ ئىقلىمى مۆتىدىل قۇرغاق كىلمات ئىقلىمىغا كىرىدۇ. يىللىق ئوتتۇرىچە تېمپېراتۇرىسى 8.4℃، ئەڭ يۇقىرى تېمپېراتۇرا 37.9℃، ئەڭ تۆۋەن تېمپېراتۇرا - 40.4℃. قۇياشنىڭ يىللىق ئوتتۇرىچە يورۇتۇش ۋاقتى 2802.4 سائەت، 10℃ يىغىندا تېمپېراتۇرا 3310.6℃، قىروسىز مەزگىلى 154 كۈن. يىللىق ئوتتۇرىچە ھۆل - يېغىن مىقدارى 257.5 مىللىمېتىر، سۇنىڭ يىللىق ئوتتۇرىچە پارغا ئايلىنىش مىقدارى 1613.6 مىللىمېتىر.

ساياھەتچىلىكى

ئاساسلىق مەدەنىي يادىكارلىقلىرىدىن كۈنەس قەلئەسى، توغلۇق تۆمۈر مازىرى بار. ئاقئۆزەن ئورمانلىقى باغچىسى، ئۇششاق يوپۇرماقلىق ئاق موم قوغداش رايونى قاتارلىق داڭلىق مەنزىرىلىك جايلار بار.