Vol'ter

Vol'ter
franc.: Voltaire
Vol'teran portret läz 1724−1725, pirdi Nikola de Laržil'jer (1656−1746)
nimi sündundan jäl'ghe:	franc.: François-Marie Arouet
radmižen toižend:	filosof, runokirjutai, istorik, esseist, näitekirjanik, autobiograaf, päevikupidaja, poet lawyer, ulmekirjanik, Encyclopédie kaastööline, correspondent, politoloog, kirjutai
sündundan dat:
sündundan sijaduz:	Pariž, Prantsusmaa kuningriik[d]
valdkund:	Francii
kolendan dat:
kolendan sijaduz:	Pariž, Prantsusmaa kuningriik[d]
tat:	François d'Arouet[d]
mam:	Marguerite d'Aumard[d]
avtograf:
Vol'ter VikiAitas
Om sädusid VikiPurtkiš

Vol'ter (franc.: Voltaire [vɔltɛːʁ]), todesine nimi oli Fransua Mari Arue (franc.: François Marie Arouet [fʁɑ̃swa maʁi aʁwɛ]; sünd. 21. kül'mku 1694, Pariž, Francii — kol. 30. semendku 1778, sigä-žo) oli francijalaine prozan, poemiden i p'jesid-tragedijoiden kirjutai, istorik i filosof, publicist.

Filosof kritikui religijad i tahtoi sekulärizacijad, no oli paginan i uskondan joudjaližen oiktusen polenpidajan. Sen tagut sauptihe händast Bastilii-türmas kaks' kerdad, eli pagoiš, verhiš maiš läz Francijad. Vol'ter kirjuti enamba 20 tuhad kirjeižid i enamba 2 tuhad kirjoid. Jekaterina II osti filosofan kirjištod, nügüd' kaičese Piteriš.

Valitud sädused

Filosofii

• «Traktat tolerantižuses» (franc.: Traité sur la tolérance, 1763)
• «Mi om mel'he emändoile» (Ce qui plaît aux dames, 1764)
• «Filosofijan vajehnik» (Dictionnaire philosophiques, 1764)
• «Tazovaldkundan polenpidajiden idejad» (Idées républicaines, 1765)
• «Kirjeižed čudoiš» (Lettres sur les Miracles, 1765)

Filosofižed romanad

• «Zadig» (Zadig ou la Destinée, 1747)
• «Mikromegas» (Micromégas, 1752)
• «Kandid» (Candide, ou l’Optimisme, 1759)
• «Koveritoi heng» (L’Ingénu, 1767)
• «Vavilonan princess» (La Princesse de Babylon, 1768)

Istorii

• «Karl XII:n istorii» (Histoire de Charles XII, 1731)
• «Lui XIV:n aig» (Le Siècle de Louis XIV, 1751)

P'jesad

• «Edip» (Œdipe, 1718)
• «Artemira» (Artémire, 1720)
• «Irod i Mariamna» (Hérode et Mariamne, 1724)
• «Brut» (Brutus, 1730)
• «Erifila» (Ériphyle, 1732)
• «Irena» (Irène, 1778)
• «Agatokl» (Agathocle, 1779)

Irdkosketused

• Sirei-zamk — Vol'teran rezidencii francižes Ülämarn-departamentas (visitvoltaire.com). (angl.) (fr.) (saks.)
• Vol'teran sebr (societe-voltaire.org). (fr.)

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.