Leo Baekeland
Leo Hendrik Baekeland ( Gent, 14 november 1863 - Beacon, New York State, 23 februoari 1944) was een Belgischen scheikundigen die 't Velox fotografisch papier (1893) en bakeliet (1907) uutgevoendn êt.
Loopboane
[bewerkn | brontekst bewerken]Geboorn in Gent, Leo Baekeland was de zeune van een schoemaker en een moarte. Je studeerde êest an de Technische Gemêenteschole in Gent en derachter met een beurze etje scheikunde an d'universiteit van Gent gestudeerd. An de leeftyd van 21 joar etje een doctoroat voltôoid mê grôotste ounderscheidienge en in 1889 istje toet geassocieerd professor in scheikunde benoemd gewordn. In 't zelste joar istje ook mê Céline Swarts, de dochter van 't departementshoofd, getrouwd.
Up zyn trouwreize in New York istje Richard Anthony, van 't fotografisch bedryf E. and H.T. Anthony teegngekommn. Baekeland haad ol een proces uutgevoendn vô fotografische ploatn mê woater in plekke van mê chemicoaliëen 't ountwikkeln. Anthony zaag 't potentieel in den joungen scheikundigen en gaafd hem een job.
Baekeland werkte vôr 't bedryf van Anthony vô twê joar en zette hem in 1891 zelve up as een scheikundige consultant. Achter twê joar etje toun een fotografisch papier ountwikkeld da goeie foto's gaaf ounder artificeel licht, dat je Velox noemde. In 1899 ontmoete tjie George Eastman, die em drect $1.000.000 anbood vô zyn Velox-proces. Baekeland anvêrde drect en met 't geld etje een wel ingericht laboratorium in New York upgezet.
De ontdekkienge van bakeliet
[bewerkn | brontekst bewerken]Zyn êeste doel was om een vervangienge vô "shellac" te viendn. Teegn dienn tyd woarn de scheikundigen derachter gekommn dan nateurlikke harsn en vezels polymeern woarn en Baekeland hê beginn de reaksjies tussn fenol en formaldehyde t'ounderzoekn. Achter een poar kêern up een dôod spôor te kommn, etjie uutendelik, deur den druk en de temperateure te controleern, een hard en goed vormboar plastiek gemakt, dat je bakeliet noemde. D'officiêle scheikundige name is polyoxybenzylmethylenglycolanhydride.
D'uutviendienge van bakeliet is 't begin van 't tydperk van 't plastiek. Bakeliet was 't êeste plastiek da zyn vorm hield achter dat 't upgewarmd wierd. Deur zyn hittebestendigheid en zyn isolerende eigenschappn vound bakeliet rap toepassiengn in radios, telefongs, lichtschakeloars en elektrische isoleerders.
Levensende
[bewerkn | brontekst bewerken]Od Baekeland ouder wierd, wierd je mêer excentriek en je kwaam dikwyls in ruzie mê zyn zeune. In 1939 etje zyn firma, de General Bakelite Company, an Union Carbide verkocht en derachter êtje zyn zelven ofgepensioneerd. Je stierf van een hessenbloedienge in een sanatorium in Beacon, New York, in 1944.
