| dbo:abstract
|
- Amadeu I d'Espanya (Torí, Piemont, 30 de maig de 1845 - Torí, Itàlia, 18 de gener de 1890) va ser duc d'Aosta, escollit com a rei d'Espanya de 1870 a 1873, durant el Sexenni Revolucionari, per les Corts espanyoles després de la Revolució Gloriosa de 1868 que va expulsar del país a la dinastia Borbó. La brevetat del seu regnat, de poc més de dos anys, va ser a causa de la inestabilitat política que vivia Espanya, el rebrot carlí, la guerra a Cuba i, sobretot, la mort del seu principal valedor, Joan Prim. (ca)
- Amadeus I. Španělský (italsky Amedeo Ferdinando Maria di Savoia, 30. květen 1845, Turín, Itálie – 18. leden 1890, tamtéž) byl v letech 1870–1873 španělským králem z dynastie Savojských. Od narození byl dědičným , čímž založil mladší větev rodu Savojských. (cs)
- أماديو الأول (Amadeo I؛ تورينو، 30 مايو 1845 - تورينو، 18 يناير 1890) الملك الإسباني الوحيد من عائلة سفويا. وهو النجل الثاني لفيتوريو إمانويلي الثاني ملك إيطاليا، عـُرف معظم حياته بدوق أوستا، ولكن حكم لفترة وجيزة إسبانيا من عام 1870 حتى 1873. مـُنح لقب دوق أوستا الوراثي في سنة ولادته، أسس فرع أوستا من عائلة سفويا الملكية في إيطاليا، وهو صغير في النسب الأبوي إلى الفرع المنحدر من الملك هومبرت الأول الذي حكم حتى عام 1946، ولكنه كبير إلى فرع دوقات جنوى. (ar)
- Ο Αμεδαίος (Amadeo I de España, 30 Μαΐου 1845 - 18 Ιανουαρίου 1890) ήταν βασιλιάς της Ισπανίας (1870-1873) από τον Οίκο της Σαβοΐας. Έγινε ο 1ος δούκας της Αόστα. (el)
- Amadeo (Italian: Amedeo, sometimes latinized as Amadeus; full name: Amedeo Ferdinando Maria di Savoia; 30 May 1845 – 18 January 1890) was an Italian prince who reigned as King of Spain from 1870 to 1873. The first and only King of Spain to come from the House of Savoy, he was the second son of Victor Emmanuel II of Italy and was known for most of his life as the Duke of Aosta, the usual title for a second son in the Savoyard dynasty. He was elected by the Cortes Generales as Spain's monarch in 1870, following the deposition of Isabel II, and was sworn in the following year. Amadeo's reign was fraught with growing republicanism, Carlist rebellions in the north, and the Cuban independence movement. After three tumultuous years in the throne, he abdicated and returned to Italy in 1873, and the First Spanish Republic was declared as a result. He founded the Aosta branch of Italy's royal House of Savoy, which is junior in agnatic descent to the branch descended from King Umberto I that reigned in Italy until 1900, but senior to the branch of the dukes of Genoa. (en)
- Amadeo la 1-a de Hispanio aŭ Amadeo de Savojo (Torino, Italio, 30-a de majo 1845 - 18-a de januaro 1890) estis reĝo de Hispanio de la 16-a de novembro 1870 ĝis la 11-a de februaro 1873. Li estis elektita reĝo de Hispanio de la Hispania Parlamento, post la kiu finis la reĝadon de Izabela la 2-a. Li estis la tria filo de Viktoro Emanuelo la 2-a, reĝo de Italio, kaj apartenis al la Savoja dinastio. Post lia abdiko, komenciĝis la Unua Hispana Respubliko. (eo)
- Amadeo I de España, llamado «el Rey Caballero» o «el Electo» (Turín, 30 de mayo de 1845-Turín, 18 de enero de 1890), fue rey de España desde el 2 de enero de 1871 hasta el 11 de febrero de 1873. Fue, además, el primer duque de Aosta y cabeza de la rama Saboya-Aosta. Fue elegido rey de España por las Cortes Generales en 1870 tras el destronamiento de Isabel II en 1868. Su reinado en España, de poco más de dos años de duración, estuvo marcado por la inestabilidad política. Los seis gabinetes que se sucedieron durante este período no fueron capaces de solucionar la crisis, agravada por el conflicto independentista en Cuba, que había comenzado en 1868, y una nueva guerra carlista, iniciada en 1872. Su abdicación y su regreso a Italia en 1873 condujeron a la declaración de la Primera República Española. (es)
- Amadeus Ferdinand Maria von Savoyen (span. Amadeo Fernando María; it. Amedeo Ferdinando Maria) (* 30. Mai 1845 in Turin; † 18. Januar 1890 ebenda) war Herzog von Aosta und von 1871 bis 1873 König von Spanien. (de)
- Amadeo I.a Savoiakoa, izen osoa Amedeo Ferdinando Maria di Savoia (Turin, Sardiniako Erresuma, 1845eko maiatzaren 30a - Turin, Italia, 1890eko urtarrilaren 18a) Aostako lehen dukea eta, 1870-1873 bitartean, Espainiako erregea izan zen. Urte pare bat iraun zuen haren erregealdiak eta ezegonkortasun politiko handia izan zen garai horretan. Ezin konponduriko krisia larriagotu egin zen Kubaren independentzia nahiarekin eta 1872an hasi zen karlistaldi berriarekin. (eu)
- Bhí Amadeo I (30 Bealtaine 1845 – 18 Eanáir 1890) ina rí ar an Spáinn. (ga)
- Amadeo I (dalam bahasa Italia disebut Amedeo, atau kadang dilatinkan menjadi Amadeus) (30 Mei 1845 – 18 Januari 1890) adalah Raja Spanyol satu-satunya yang berasal dari Wangsa Savoy. Ia adalah anak kedua dari Raja Vittorio Emanuele II dari Italia dan lebih dikenal sebagai Adipati Aosta, karena dalam pemerintahannya sebagai raja hanya berjalan tiga tahun yakni dari 1870 hingga 1873. Ia dipilih oleh Cortes sebagai Raja Spanyol pada 1870, menyusul penggulingan Ratu Isabella II, dan diambil sumpahnya pada tahun yang sama. Pemerintahan Amadeo berada dalam ancaman penggulingan oleh pendukung republik seperti Pemberontakan dari utara dan juga gerakan kemerdekaan Cuba. Ia turun takhta dan kembali ke Italia pada tahun 1873, dan Republik Spanyol Pertama dideklarasikan setelahnya. Mendapat gelar sejak lahir, Amadeo mendirikan cabang Aosta di Kerajaan Italia yakni Wangsa Savoy, yang merupakan cabang wangsa junior secara jalur ayah yang diturunkan melalui Raja Umberto I yang memerintah Italia sejak 1900, namun cabang ini merupakan cabang wangsa senior dari cabang . (in)
- Amédée Ier (en espagnol : Amadeo I), né le 30 mai 1845 à Turin et mort dans cette même ville le 18 janvier 1890, est le second fils du roi d'Italie Victor-Emmanuel II. Titré à sa naissance duc d'Aoste par son grand-père le roi Charles-Albert de Sardaigne, il est roi d'Espagne du 16 novembre 1870 au 11 février 1873. (fr)
- 아마데오 1세(Amadeo I, 1845년 5월 30일 ~ 1890년 1월 18일)는 스페인의 국왕이다. 본명은 아메데오 페르디난도 마리아 디 사보이아(Amedeo Ferdinando Maria di Savoia). 이탈리아 국왕 비토리오 에마누엘레 2세의 차남이다. 그의 생애는 아오스타 공작으로 알려져 있었다. (ko)
- Amedeo I di Spagna (Amedeo Ferdinando Maria di Savoia; Torino, 30 maggio 1845 – Torino, 18 gennaio 1890) era figlio del primo re d'Italia Vittorio Emanuele II. Membro della Casa Savoia, fu re di Spagna dal 2 gennaio 1871 all'11 febbraio 1873 e primo duca d'Aosta, capostipite del ramo Savoia-Aosta. Noto anche coi soprannomi di el Rey Caballero (il re cavaliere) o el Electo (l'eletto), il suo regno in Spagna, durato poco più di due anni, fu marcato da una profonda instabilità politica. I sei gabinetti che si succedettero durante questo periodo non furono capaci di risolvere la crisi creatasi, aggravata inoltre dal conflitto indipendentista a Cuba, iniziato nel 1868, oltre ad una nuova Guerra carlista, iniziata nel 1872. La sua abdicazione ed il suo rientro in Italia nel 1873 portarono alla dichiarazione della Prima Repubblica spagnola. (it)
- アマデオ1世（Amadeo I de España, 1845年5月30日 - 1890年1月18日）は、サヴォイア（サボヤ）朝のスペイン王、及びアオスタ公。イタリア語名アメデーオ1世・ディ・スパーニャ（Amedeo I di Spagna）、あるいはアメデーオ・フェルディナンド・マリーア・ディ・サヴォイア＝アオスタ（Amedeo Ferdinando Maria di Savoia-Aosta）。 (ja)
- Amadeus Ferdinand Maria van Savoye (Italiaans: Amedeo; Spaans: Amadeo) (Turijn, 30 mei 1845 - aldaar, 18 januari 1890), hertog van Aosta, was van 1870 tot 1873 koning van Spanje. Hij was de tweede zoon van koning Victor Emanuel II van Italië en Adelheid van Oostenrijk en dus een broer van de latere Italiaanse koning Umberto I. Hij ging in 1859 als kapitein het leger in en streed in 1866 evenals zijn broer Umberto als generaal-majoor mee in de Slag bij Custoza. In mei 1867 trad hij in het huwelijk met Maria dal Pozzo della Cisterna. Spanje had sinds het verdrijven van koningin Isabella II in 1868 geen monarch meer. Daarom werd in 1870 de Duitse prins Leopold van Hohenzollern-Sigmaringen de kroon aangeboden. Dit lag politiek echter uiterst gevoelig (zijn kandidatuur was zelfs de directe aanleiding voor de Frans-Duitse Oorlog) en Leopold moest zijn kandidatuur intrekken. De Spanjaarden kozen vervolgens Amadeus tot koning. Zelf had hij er weinig zin in maar het Italiaanse kabinet dwong hem de uitnodiging te aanvaarden. Op 16 november 1870 werd hij tot koning gekroond en op 2 januari 1871 zwoer hij te Madrid de constitutie te handhaven. Voordat hij in Madrid was aangekomen was echter Juan Prim vermoord, de man die zijn kandidatuur het meest had gesteund. Amadeus' koningschap begon dus slecht en het zou ook niet veel beter worden. Hij kreeg te maken met een zeer onstabiele politiek, republikeinse tegenstand, Carlistische opstanden in Baskenland en Catalonië, separatisme in Cuba, verschillende opstanden door het gehele land, regeringen in ballingschap en een moordaanslag (zijn koets werd op 18 augustus 1872 beschoten). Alleen de monarchistische vleugel van de progressieve partij steunde hem. Hij weigerde echter de absolute macht te grijpen en zijn vader Victor Emanuel steunde hem hierin. In 1873 was hij vrijwel alle steun kwijt en hij besloot af te treden. Hij proclameerde zijn aftreden op 11 februari 1873 en nog om tien uur diezelfde avond werd in Spanje de Eerste Spaanse Republiek uitgeroepen. Amadeus verscheen hierbij en verklaarde het Spaanse volk onregeerbaar. Hij keerde terug naar Italië alwaar hij zijn oude functie van hertog van Aosta weer op zich nam. De Spaanse republiek zou overigens slechts twee jaar standhouden want in 1875 kwam Isabella's zoon Alfons XII op de troon. Amadeus' vrouw Maria Victoria had door de spanning aan het Spaanse hof gezondheidsklachten gekregen en stierf op 3 november 1876. In september 1888 hertrouwde Amadeus met zijn nicht , dochter van zijn zus Clothilde en Napoleon Jozef Karel Paul Bonaparte. Amadeus stierf op 18 januari 1890 in de armen van zijn broer Umberto. Hij liet drie kinderen na uit zijn eerste huwelijk:
* Emanuel Filibert (1869-1939), hertog van Aosta (vader van Tomislav II van Kroatië)
* (1870-1946)
* Lodewijk Amadeus (1873-1933), hertog van Abruzzi en één zoon uit zijn tweede huwelijk:
* (1889-1918)Koningen van Spanje (nl)
- Amadeu I (Turim, 30 de maio de 1845 – Turim, 18 de janeiro de 1890) foi o Rei da Espanha de sua eleição em 1870 até sua abdicação em 1873. Era o segundo filho do rei Vítor Emanuel II da Itália e sua esposa Adelaide da Áustria, sendo conhecido durante quase toda sua vida como Duque de Aosta. Foi eleito monarca espanhol pelas Cortes Gerais depois da deposição de Isabel II. Seu reinado foi marcado pelo crescimento do sentimento republicano, rebeliões carlistas no norte e o movimento de independência cubana. Voltou para a Itália depois de abdicar, com a Primeira República Espanhola sendo declarada como resultado. (pt)
- Amadeusz I Sabaudzki, właśc. Amadeusz Ferdynand Maria Sabaudzki, wł. Amedeo Ferdinando Maria di Savoia, hiszp. Amadeo Fernando María, Amadeo I (ur. 30 maja 1845 w Turynie, zm. 18 stycznia 1890 w Turynie) – książę Aosty, od listopada 1870 do lutego 1873 król Hiszpanii z dynastii sabaudzkiej. (pl)
- Amadeus I av Spanien (spanska: Amedeo I di Spagna), född 30 maj 1845 i Turin i Sardinien, död 18 januari 1890 i Turin i Italien, var italiensk prins, hertig av Aosta och även kung av Spanien från 1870 till 1873. Amadeus valdes av Cortes till spansk kung 1870. Han kom till Spanien, men lyckades inte vinna fotfäste där och abdikerade 1873. (sv)
- Амаде́й I (исп. Amadeo I, известный как Амадей (Амедео) Саво́йский, итал. Amedeo, 30 мая 1845—18 января 1890) — король Испании с 1870 по 1873. (ru)
- 阿玛迪奥一世（Amadeo I，1845年5月30日－1890年1月18日），原名阿梅迪奥·斐迪南多·玛利亚（Amedeo Ferdinando Maria，Amedeo为Amadeo的意大利拼法），西班牙萨伏伊王朝国王（1870年11月16日-1873年2月11日在位）。即位前是意大利第一任奥斯塔公爵，意大利国王维托里奥·埃马努埃莱二世之子。 (zh)
- Амадей I (ісп. Amadeo I; 30 травня 1845, Турин, П'ємонт, Королівство Італія — 18 січня 1890, Турин, П'ємонт, Королівство Італія) — італійський принц, король Іспанії з Савойської династії. Обрано королем 16 листопада 1870, зрікся трону 11 лютого 1873. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Amadeu I d'Espanya (Torí, Piemont, 30 de maig de 1845 - Torí, Itàlia, 18 de gener de 1890) va ser duc d'Aosta, escollit com a rei d'Espanya de 1870 a 1873, durant el Sexenni Revolucionari, per les Corts espanyoles després de la Revolució Gloriosa de 1868 que va expulsar del país a la dinastia Borbó. La brevetat del seu regnat, de poc més de dos anys, va ser a causa de la inestabilitat política que vivia Espanya, el rebrot carlí, la guerra a Cuba i, sobretot, la mort del seu principal valedor, Joan Prim. (ca)
- Amadeus I. Španělský (italsky Amedeo Ferdinando Maria di Savoia, 30. květen 1845, Turín, Itálie – 18. leden 1890, tamtéž) byl v letech 1870–1873 španělským králem z dynastie Savojských. Od narození byl dědičným , čímž založil mladší větev rodu Savojských. (cs)
- أماديو الأول (Amadeo I؛ تورينو، 30 مايو 1845 - تورينو، 18 يناير 1890) الملك الإسباني الوحيد من عائلة سفويا. وهو النجل الثاني لفيتوريو إمانويلي الثاني ملك إيطاليا، عـُرف معظم حياته بدوق أوستا، ولكن حكم لفترة وجيزة إسبانيا من عام 1870 حتى 1873. مـُنح لقب دوق أوستا الوراثي في سنة ولادته، أسس فرع أوستا من عائلة سفويا الملكية في إيطاليا، وهو صغير في النسب الأبوي إلى الفرع المنحدر من الملك هومبرت الأول الذي حكم حتى عام 1946، ولكنه كبير إلى فرع دوقات جنوى. (ar)
- Ο Αμεδαίος (Amadeo I de España, 30 Μαΐου 1845 - 18 Ιανουαρίου 1890) ήταν βασιλιάς της Ισπανίας (1870-1873) από τον Οίκο της Σαβοΐας. Έγινε ο 1ος δούκας της Αόστα. (el)
- Amadeo la 1-a de Hispanio aŭ Amadeo de Savojo (Torino, Italio, 30-a de majo 1845 - 18-a de januaro 1890) estis reĝo de Hispanio de la 16-a de novembro 1870 ĝis la 11-a de februaro 1873. Li estis elektita reĝo de Hispanio de la Hispania Parlamento, post la kiu finis la reĝadon de Izabela la 2-a. Li estis la tria filo de Viktoro Emanuelo la 2-a, reĝo de Italio, kaj apartenis al la Savoja dinastio. Post lia abdiko, komenciĝis la Unua Hispana Respubliko. (eo)
- Amadeus Ferdinand Maria von Savoyen (span. Amadeo Fernando María; it. Amedeo Ferdinando Maria) (* 30. Mai 1845 in Turin; † 18. Januar 1890 ebenda) war Herzog von Aosta und von 1871 bis 1873 König von Spanien. (de)
- Amadeo I.a Savoiakoa, izen osoa Amedeo Ferdinando Maria di Savoia (Turin, Sardiniako Erresuma, 1845eko maiatzaren 30a - Turin, Italia, 1890eko urtarrilaren 18a) Aostako lehen dukea eta, 1870-1873 bitartean, Espainiako erregea izan zen. Urte pare bat iraun zuen haren erregealdiak eta ezegonkortasun politiko handia izan zen garai horretan. Ezin konponduriko krisia larriagotu egin zen Kubaren independentzia nahiarekin eta 1872an hasi zen karlistaldi berriarekin. (eu)
- Bhí Amadeo I (30 Bealtaine 1845 – 18 Eanáir 1890) ina rí ar an Spáinn. (ga)
- Amédée Ier (en espagnol : Amadeo I), né le 30 mai 1845 à Turin et mort dans cette même ville le 18 janvier 1890, est le second fils du roi d'Italie Victor-Emmanuel II. Titré à sa naissance duc d'Aoste par son grand-père le roi Charles-Albert de Sardaigne, il est roi d'Espagne du 16 novembre 1870 au 11 février 1873. (fr)
- 아마데오 1세(Amadeo I, 1845년 5월 30일 ~ 1890년 1월 18일)는 스페인의 국왕이다. 본명은 아메데오 페르디난도 마리아 디 사보이아(Amedeo Ferdinando Maria di Savoia). 이탈리아 국왕 비토리오 에마누엘레 2세의 차남이다. 그의 생애는 아오스타 공작으로 알려져 있었다. (ko)
- アマデオ1世（Amadeo I de España, 1845年5月30日 - 1890年1月18日）は、サヴォイア（サボヤ）朝のスペイン王、及びアオスタ公。イタリア語名アメデーオ1世・ディ・スパーニャ（Amedeo I di Spagna）、あるいはアメデーオ・フェルディナンド・マリーア・ディ・サヴォイア＝アオスタ（Amedeo Ferdinando Maria di Savoia-Aosta）。 (ja)
- Amadeusz I Sabaudzki, właśc. Amadeusz Ferdynand Maria Sabaudzki, wł. Amedeo Ferdinando Maria di Savoia, hiszp. Amadeo Fernando María, Amadeo I (ur. 30 maja 1845 w Turynie, zm. 18 stycznia 1890 w Turynie) – książę Aosty, od listopada 1870 do lutego 1873 król Hiszpanii z dynastii sabaudzkiej. (pl)
- Amadeus I av Spanien (spanska: Amedeo I di Spagna), född 30 maj 1845 i Turin i Sardinien, död 18 januari 1890 i Turin i Italien, var italiensk prins, hertig av Aosta och även kung av Spanien från 1870 till 1873. Amadeus valdes av Cortes till spansk kung 1870. Han kom till Spanien, men lyckades inte vinna fotfäste där och abdikerade 1873. (sv)
- Амаде́й I (исп. Amadeo I, известный как Амадей (Амедео) Саво́йский, итал. Amedeo, 30 мая 1845—18 января 1890) — король Испании с 1870 по 1873. (ru)
- 阿玛迪奥一世（Amadeo I，1845年5月30日－1890年1月18日），原名阿梅迪奥·斐迪南多·玛利亚（Amedeo Ferdinando Maria，Amedeo为Amadeo的意大利拼法），西班牙萨伏伊王朝国王（1870年11月16日-1873年2月11日在位）。即位前是意大利第一任奥斯塔公爵，意大利国王维托里奥·埃马努埃莱二世之子。 (zh)
- Амадей I (ісп. Amadeo I; 30 травня 1845, Турин, П'ємонт, Королівство Італія — 18 січня 1890, Турин, П'ємонт, Королівство Італія) — італійський принц, король Іспанії з Савойської династії. Обрано королем 16 листопада 1870, зрікся трону 11 лютого 1873. (uk)
- Amadeo (Italian: Amedeo, sometimes latinized as Amadeus; full name: Amedeo Ferdinando Maria di Savoia; 30 May 1845 – 18 January 1890) was an Italian prince who reigned as King of Spain from 1870 to 1873. The first and only King of Spain to come from the House of Savoy, he was the second son of Victor Emmanuel II of Italy and was known for most of his life as the Duke of Aosta, the usual title for a second son in the Savoyard dynasty. (en)
- Amadeo I de España, llamado «el Rey Caballero» o «el Electo» (Turín, 30 de mayo de 1845-Turín, 18 de enero de 1890), fue rey de España desde el 2 de enero de 1871 hasta el 11 de febrero de 1873. Fue, además, el primer duque de Aosta y cabeza de la rama Saboya-Aosta. (es)
- Amadeo I (dalam bahasa Italia disebut Amedeo, atau kadang dilatinkan menjadi Amadeus) (30 Mei 1845 – 18 Januari 1890) adalah Raja Spanyol satu-satunya yang berasal dari Wangsa Savoy. Ia adalah anak kedua dari Raja Vittorio Emanuele II dari Italia dan lebih dikenal sebagai Adipati Aosta, karena dalam pemerintahannya sebagai raja hanya berjalan tiga tahun yakni dari 1870 hingga 1873. (in)
- Amedeo I di Spagna (Amedeo Ferdinando Maria di Savoia; Torino, 30 maggio 1845 – Torino, 18 gennaio 1890) era figlio del primo re d'Italia Vittorio Emanuele II. Membro della Casa Savoia, fu re di Spagna dal 2 gennaio 1871 all'11 febbraio 1873 e primo duca d'Aosta, capostipite del ramo Savoia-Aosta. (it)
- Amadeus Ferdinand Maria van Savoye (Italiaans: Amedeo; Spaans: Amadeo) (Turijn, 30 mei 1845 - aldaar, 18 januari 1890), hertog van Aosta, was van 1870 tot 1873 koning van Spanje. Hij was de tweede zoon van koning Victor Emanuel II van Italië en Adelheid van Oostenrijk en dus een broer van de latere Italiaanse koning Umberto I. Hij ging in 1859 als kapitein het leger in en streed in 1866 evenals zijn broer Umberto als generaal-majoor mee in de Slag bij Custoza. In mei 1867 trad hij in het huwelijk met Maria dal Pozzo della Cisterna. en één zoon uit zijn tweede huwelijk: (nl)
- Amadeu I (Turim, 30 de maio de 1845 – Turim, 18 de janeiro de 1890) foi o Rei da Espanha de sua eleição em 1870 até sua abdicação em 1873. Era o segundo filho do rei Vítor Emanuel II da Itália e sua esposa Adelaide da Áustria, sendo conhecido durante quase toda sua vida como Duque de Aosta. (pt)
|
.svg){kind=link}
.svg){kind=link}
.svg){kind=link}
