Grusze wschodnie

Owoce Shinseiki azjatyckiej odmiany gruszy

Grusze wschodnie, grusze azjatyckie, grusze wschodnioazjatyckie – grupa odmian uprawnych grusz wyselekcjonowanych głównie z gatunków występujących w Azji. Podstawowym gatunkiem wyjściowym była grusza chińska (Pyrus pyrifolia Bem.), lecz w hodowli brały udział jeszcze takie gatunki jak: grusza brzozolistna (Pyrus betulaefolia Bunge), grusza ussuryjska (Pyrus ussuriensis Max.), grusza drobnoowocowa (Pyrus calleryana Desc), grusza wierzbolistna (Pyrus salicifolia Pallas) i grusza oliwnikowa (Pyrus eleagnifolia Pall.). Odmiany grusz wschodnich uprawia się przede wszystkim w Azji.

Największym producentem na świecie są Chiny, a dominująca uprawa ma miejsce także w Japonii, Korei, Indiach i Iranie. Znacząca uprawa tych odmian ma miejsce w USA, Australii, Nowej Zelandii, Południowej Afryki i niektórych krajach Ameryki Południowej. W Europie, w tym w Polsce ma znaczenie marginalne, głównie amatorskie, a nieliczne sady produkcyjne spotyka się tylko w rejonie basenu Morza Śródziemnego. W Europie znaczenie gospodarcze ma druga grupa odmian – grusze zachodnie, zwane także europejskimi.

Morfologia

Liście

Liście są większe niż u grusz zachodnich. Najczęściej są eliptyczne, ostro zakończone, całobrzegie, ostro piłkowane lub z brzegiem szczeciniasto orzęsionym. Wierzchnia część blaszki liściowej jest błyszcząca, a spodnia powierzchnia zwykle pokryta jest kutnerem.

Owoce

Odmiany należące do tej grupy mają kształt prawie zawsze okrągły, często lekko spłaszczony a tylko nieliczne odmiany mają lekko gruszkowaty kształt. Kielich jest nietrwały i odpada przed dojrzeniem owocu. Szypułka często jest tej samej barwy co owoc i jest mięsista. Owoce nie posiadają rumieńca. Barwa owoców na ogół jest żółta, jasnobrązowa a powierzchnia jest ordzawiona. Zalążnia składa się z 6–8 zalążków (na ogół 7). Miąższ, nawet po dojrzeniu jest zwięzły, lecz soczysty i słodki oraz zawiera dość dużo komórek kamiennych. Owoce są mniej aromatyczne niż owoce grusz europejskich.

Uprawa

Wymagania

Drzewa grusz azjatyckich są wrażliwsze na mróz niż drzewa grusz europejskich, które także nie należą do bardzo tolerancyjnych na niskie temperatury. Są jednak prawie całkowicie odporne na zarazę ogniową i rzadko też ulegają parchowi gruszy. Grusze wschodnie nie mają czerwcowego opadu zawiązków, stąd też konieczne jest przerzedzanie owoców dla uzyskania ich odpowiedniej wielkości.

Odmiany

Na świecie w uprawie można spotkać kilkaset odmian uprawnych. W Polsce w uprawie amatorskiej spotyka się najczęściej:

'Chojuro' – stara odmiana pochodząca z Japonii, o szarych, ordzawionych owocach.

'Shinseiki' – nowsza odmiana, także japońska, o żółtych owocach i gładkiej skórce.

'Hosui' – o lekko wydłużonych owocach (jak u grusz zachodnich) i silnym ordzawieniu na powierzchni.

'Zili' – pochodzi z Chin, gdzie uprawiana jest już od starożytności, owoce lekko wydłużone, niesymetryczne i szorstkie.

Bibliografia

• Grzegorz Łysiak: Uprawa i odmiany gruszy. Warszawa: Hortpress, 2006, s. 156. ISBN 83-89211-18-1.
• Aleksander Rejman (red.): Pomologia odmianoznawstwo roślin sadowniczych. Warszawa: PWRiL, 1994, s. 679. ISBN 83-09-01612-3.