Партал:Беларусь
|
Беларусь
Беларусь — краіна ва Усходняй Еўропе, якая знаходзіцца на захадзе Усходне-Еўрапейскай раўніны. Мяжуе на паўночным захадзе з Літвой, на поўначы з Латвіяй, на паўночным усходзе і ўсходзе з Расіяй, на поўдні з Украінай, на захадзе з Польшчай (агульная даўжыня меж складае 2969 км). Працягласць з поўначы на поўдзень 560 км, з захаду на ўсход 650 км.
Населена беларусамі — народам са шматвекавой гісторыяй. Свой пачатак яна вядзе ад плямёнаў крывічоў, дрыгавічоў і радзімічаў ды традыцый Вялікага Княства Літоўскага.
Выдатны артыкул
Беларускі нацыянальны касцюм — комплексы адзення, абутку і аксесуараў, якія склаліся на працягу стагоддзяў для выкарыстання беларусамі ў штодзённым і святочным ужытку. Нацыянальны касцюм мае высокую культурную каштоўнасць і з’яўляецца адным з этнічных атрыбутаў беларускага народа.
Сялянскі беларускі касцюм мае глыбокія гістарычныя карані і захаваў шмат архаічных рыс. Спалучаючы ў сабе практычнасць і эстэтычнасць, нацыянальны касцюм сялян адлюстроўваў мясцовыя традыцыі і сацыяльны статус асобы, светапогляд майстроў, якія яго выраблялі, а ў дэкаратыўным арнаменце можна было прачытаць цэлыя гісторыі. Мяшчанскі і шляхецкі касцюмы ўпісваюцца ў агульнаеўрапейскія модныя тэндэнцыі, але пры гэтым маюць у сабе вялікую колькасць асаблівасцей, якія дазваляюць вызнаваць іх за разнавіднасці беларускага нацыянальнага касцюма (далей…).
Добры артыкул
Тэатр Вялікага Княства Літоўскага ― сінтэтычнае мастацтва XIV—XVIII стагоддзяў, якое спалучае ў сваіх творах выразныя сродкі драматургіі, акцёрскай гульні, рэжысуры, жывапісу, музыкі.
Тэатральнае мастацтва Вялікага Княства Літоўскага бярэ пачатак у народным тэатры, які ўзнік на аснове старажытных абрадаў, гульняў, карагодаў, паказаў вандроўных акцёраў-скамарохаў. З XVI стагоддзя бытаваў народны лялечны тэатр батлейка. У XVII стагоддзі ўзнікла народная драма. Характэрнай асаблівасцю школьнага тэатра XVI—XVII стагоддзяў была сатырычная накіраванасць яго інтэрмедый. З’явіліся прыгонныя, аматарскія і прафесійныя тэатры (далей…).
Выбраная выява
Кінуты палац Святаполк-Чацвярцінскіх, Жалудок, 2012 год.
Біяграфія
Францыск Скарына, Францішак Скарына (~1490 — ~1551) — беларускі і ўсходнеславянскі першадрукар, асветнік-гуманіст, пісьменнік, грамадскі дзеяч, прадпрымальнік, вучоны-медык. Перакладчык на беларускі ізвод царкоўнаславянскай мовы і выдавец кніг Бібліі. Лічыцца адным з найвыдатнейшых гістарычных дзеячаў Беларусі.
Нарадзіўся ў сям’і заможнага купца ў Полацку, буйным гандлёвым і вытворчым цэнтры Вялікага Княства Літоўскага, імаверна атрымаў там першапачатковую адукацыю. У 1504 годзе паступіў у Кракаўскую акадэмію, дзе атрымаў ступень бакалаўра, у 1512 годзе ў Падуанскім універсітэце стаў доктарам медыцыны. Пераехаў у Прагу, і там 6 жніўня 1517 года Францыск Скарына выдаў першую друкаваную беларускую кнігу — «Псалтыр» (далей…).
Гісторыя Беларусі
Радзімічы | Крывічы | Дрыгавічы | Полацкае княства | Тураўскае княства | Вялікае Княства Літоўскае | Грунвальдская бітва | Крэўская унія | Пагоня | Рэч Паспалітая | Брэсцкая унія | Бітва пад Оршай | Паўстанне 1794 года | Паўстанне 1863—1864 гадоў | БСГ | Наша Ніва | Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Літвы і Беларусі | Беларуская Народная Рэспубліка | Слуцкі збройны чын | Гісторыя БССР | Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка | Беларусізацыя | Рэпрэсіі ў БССР | Заходняя Беларусь | Вялікая Айчынная вайна | Чарнобыльская катастрофа
Культура і навука
Установы
Нацыянальная акадэмія навук Беларусі | Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт | Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета | Саюз беларускіх пісьменнікаў | Нацыянальны акадэмічны тэатр імя Янкі Купалы | Беларусьфільм | Рэлігія ў Беларусі
Народная культура
Абрады і звычаі беларусаў | Беларускі нацыянальны касцюм | Беларускі народны танец | Беларуская кухня | Святы Беларусі
Выдатныя беларусы
Рагвалод · Ізяслаў Уладзіміравіч · Усяслаў Чарадзей · Ефрасіння Полацкая · Кірыла Тураўскі · Францыск Скарына · Астафій Валовіч · Леў Сапега · Кіпрыян Жахоўскі · Тадэвуш Касцюшка · Кастусь Каліноўскі · Якуб Наркевіч-Ёдка · Францішак Багушэвіч · Яўхім Карскі · Ігнат Буйніцкі · Вітольд Бялыніцкі-Біруля · Эдвард Вайніловіч · Вацлаў Ластоўскі · Усевалад Ігнатоўскі · Браніслаў Тарашкевіч · Якуб Колас · Янка Купала · Сцяпан Некрашэвіч · Пётр Машэраў · Васіль Быкаў · Іван Якубоўскі · Андрэй Грамыка · Уладзімір Караткевіч · Рыгор Барадулін · Святлана Алексіевіч
Геаграфія Беларусі
Беларусь займае заходнюю ўскраіну Усходне-Еўрапейскай раўніны. Сярэдняя вышыня тэрыторыі складае 160 м над узроўнем мора. Абсалютныя вышыні розняцца ад 80 м (урэз вады р. Нёман каля мяжы з Літвой) да 345 м (г. Дзяржынская на паўднёвым захадзе Мінскага ўзвышша). Каля ¾ тэрыторыі Беларусі займаюць нізіны і раўніны з абсалютнымі вышынямі да 200 м. Тэрыторыя рэспублікі багатая на балоты, найбольшая колькасьць якіх знаходзіцца на Палессі.
Адміністрацыйны падзел
Мінск · Гомель · Віцебск · Гродна · Магілёў · Брэст · Бабруйск · Баранавічы · Барысаў · Пінск · Мазыр · Ліда · Орша
Дняпро · Заходняя Дзвіна · Нёман · Прыпяць · Сож · Заходні Буг · Бярэзіна · Вілія
Нарач · Асвейскае · Чырвонае · Лукомскае · Дрывяты · Доўгае
Геаграфічныя аб’екты
Белавежская пушча · Беларуская града · Беларускае Палессе · Бярэзінскі біясферны запаведнік · гара Дзяржынская
Ці ведаеце вы, што...
- Талочныя песні суправаджалі працу беларускага земляроба і на сяўбе, і на жніве.
- Апошні прысуд па справе аб знішчэнні Хатыні вынесены ў 2024 годзе.
- Пасля далучэння зямель Беларусі да Расійскай імперыі пачаліся масавыя падараванні сялян чыноўнікам.
- Лідскі аэрадром з’яўляецца адным з найстарэйшых у свеце.
- Беларускія спецслужбы дапамаглі літоўскім уладам затрымаць кіраўніка Камуністычнай партыі Літвы.
- Літара Ŭ была першы раз выкарыстана ў беларускамоўных дыялогах герояў кнігі Габрыэля Асоўскага.
Новыя артыкулы
- Халакост у Баранавіцкім раёне — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам DBatura
- Сяргей Пятровіч Юркевіч — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Rymchonak
- Сяргей Фёдаравіч Юркевіч — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Rymchonak
- Дзмітрый Вячаслававіч Давідовіч — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Арцём Курэнь — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Максім Брагінец — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Аба Лейбавіч Гордзін — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам DBatura
- Вуліца Вільямса (Мінск) — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам 1979A2024
- Уладзіслаў Валер’евіч Ноздрын — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Чаховіч Уладзіслаў
- Алег Уладзіміравіч Жукаў — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Aneuko
- Бакінская вуліца (Мінск) — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам 1979A2024
- Міхаіл Аляксандравіч Шавель — пачаты 1 лістапада 2024 удзельнікам Rymchonak
- Халакост у Астравецкім раёне — пачаты 31 кастрычніка 2024 удзельнікам DBatura
- Вуліца Артылерыстаў (Мінск) — пачаты 30 кастрычніка 2024 удзельнікам 1979A2024
- Дзмітрый Сцяпанавіч Голад — пачаты 29 кастрычніка 2024 удзельнікам Economico-geographer
- Тамара Паўлаўна Лісіца — пачаты 29 кастрычніка 2024 удзельнікам Rymchonak
Артыкулы да напісання
Гістарычныя раёны Гомеля: Верхняе Брылёва · Ніжняе Брылёва · Ляшчынец · Старая Мільча · Ціценкі · Якубоўка
Артыкулы да пашырэння
Беларуская мова · Астрамечаўскі ідал · Капыльскі замак · Маніфест 22 студзеня · Пінскае гета · Беларускі нацыянальны камітэт, Магілёў · Беларускі сялянскі саюз · Вайна Маскоўскай дзяржавы з Вялікім Княствам Літоўскім, 1492—1494