Lansangang-bayang MacArthur

Lansangang-bayang MacArthur
*MacArthur Highway*
Lansangang-bayang MacArthur; MacArthur Highway
Manila North Road
	Lansangang-bayang MacArthur sa Barangay Lara, San Fernando, Pampanga.
Impormasyon sa ruta
Haba	500.0 km (310.7 mi)
Bahagi ng	R-9 R-9; N2 mula Guiguinto hanggang Laoag; N1 mula Caloocan hanggang Guiguinto;
Pangunahing daanan
Dulo sa timog	AH26 / N1 (EDSA) / N120 (Daang Samson) / N150 (Karugtong ng Abenida Rizal) sa Bantayog ni Bonifacio, Caloocan
	E5 (NLEX Karuhatan Link sa Valenzuela, Kalakhang Maynila); N1 (Daan ng Lambak ng Cagayan) malapit sa Malolos, Bulacan; N3 (Abenida Jose Abad Santos) sa San Fernando, Pampanga; E1 (Subic–Clark–Tarlac Expressway) sa Mabalacat; E1 (Tarlac–Pangasinan–La Union Expressway) sa Urdaneta, Pangasinan; N54 (Daang Kennon) sa Rosario, La Union; N208 (Lansangang-bayang Aspiras–Palispis) sa Agoo; N54 (Daang Naguilian) sa Bauang; N204 sa Narvacan, Ilocos Sur;
Dulo sa hilaga	N1 (Abenida Heneral Segundo) / AH26 sa Laoag, Ilocos Norte
Lokasyon
Mga pangunahing lungsod	Angeles; Batac; Caloocan (Timog); Candon; Laoag; Mabalacat; Malabon; Malolos; Meycauayan; San Fernando (La Union); San Fernando (Pampanga); Lungsod ng Tarlac; Urdaneta; Valenzuela;
Mga bayan	Agoo; Apalit; Aringay; Bacnotan; Badoc; Balagtas; Balaoan; Bamban; Bangar; Bantay; Bauang; Binalonan; Bocaue; Caba; Cabugao; Calumpit; Capas; Currimao; Gerona; Guiguinto; Luna; Magsingal; Marilao; Minalin; Moncada; Narvacan; Paniqui; Pinili; Pozorrubio; Rosales; Rosario; San Esteban; San Ildefonso; San Juan (Ilocos Sur); San Juan (La Union); San Manuel (Tarlac); San Nicolas; San Simon; Santa; Santa Cruz; Santa Lucia; Santa Maria; Santiago; Santo Domingo; Santo Tomas (La Union); Santo Tomas (Pampanga); Sinait; Sison; Sudipen; Tagudin; Villasis;
Sistema ng mga daan
	Mga daanan sa Pilipinas Mga lansangan; Mga mabilisang daanan Talaan; ;

Ang Lansangang-bayang MacArthur (Ingles: MacArthur Highway), na kilala dati bilang Manila North Road (o MaNor) at Highway 3 (o Route 3), ay isang pangunahing lansangan sa hilaga-silangang bahagi ng Luzon, Pilipinas. Ito ang pangunahing lansangan na papunta sa mga rehiyon ng Gitnang Luzon at Ilocos.

Kasaysayan

Magkahiwalay na itinayo ang mga bahagi ng Lansangang-bayang MacArthur simula noong 1928 noong panahon ng mga Amerikano.^[1] Sinusundan nito ang kalakihan ng ruta ng lumang linya ng Manila Railroad mula Maynila hanggang Dagupan. Pinangalanan itong Highway 3 at tinawag rin itong Route 3 sa mga unang ulat ng militar ng Estados Unidos.^[2] Di-kalaunan, naabot ng lansangan ang mga lalawigan ng Ilocos sa hilaga at naging kilala bilang Manila North Road na may haba ng higit sa 500 kilometro (310.7 milya).^[3]

Noong Hunyo 17, 1961, binigyan ng bagong pangalan ang buong lansangan, na mula kay Heneral Douglas MacArthur, ang Tagapaglaya ng Pilipinas noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig.^[2]^[4]

Alinsunod sa panibagong sistema ng lansangang bayan sa Pilipinas na inilunsad ng Kagawaran ng Pagawaing Bayan at Lansangan (DPWH) noong 2014, ang buong Lansangang-bayang MacArthur ay napaloob sa dalawang pambansang ruta: N1 para sa bahaging Caloocan - Guiguinto at N2 para sa bahaging Guiguinto - Laoag.

Paglalarawan ng ruta

Isang pandalawahan hanggang pang-apatan na lansangan ang Lansangang-bayang MacArthur at may habang 500 kilometro (310.7 milya) mula sa Monumento ni Bonifacio sa Caloocan hanggang sa Laoag, Ilocos Norte. Dumadaan ito sa mga tatlong lungsod sa Kalakhang Maynila (Caloocan, Malabon, at Valenzuela), tatlong lalawigan ng Gitnang Luzon (Bulacan, Pampanga, at Tarlac), at apat na lalawigan ng Rehiyon ng Ilokos (Pangasinan, La Union, Ilocos Sur, at Ilocos Norte).^[3]

Kalinya ng lansangan ang North Luzon Expressway mula Abenida Epifanio de los Santos (EDSA) hanggang Mabalacat, ang Subic–Clark–Tarlac Expressway mula Mabalacat hanggang Lungsod ng Tarlac, at ang Tarlac–Pangasinan–La Union Expressway mula Lungsod ng Tarlac hanggang Rosario. Bahagi ito ng Daang Radyal Blg. 9 (R-9) ng sistemang daang arteryal ng Kamaynilaan at ng mga sumusunod na ruta ng sistema ng lansangang bayan sa Pilipinas: N1 (mula Caloocan hanggang Guguinto) at N2 (natitirang bahagi mula Guiguinto hanggang Laoag).

Ang mga pangkuryente na linyang transmisyon, sub-transmisyon at pamamahagi ay dumadaan nang kalinya sa o tumatawid sa lansangan, bahagi man o kabuuan, at pinapatakbo ng National Grid Corporation of the Philippines (NGCP) at ng iba't-ibang mga kompanyang pamamahagi. Ilan sa mga ito ay tinanggal at nilipat sa labas ng lansangan dahil sa pagpapalawak nito, tulad ng bahaging San Simon-Calumpit ng linyang transmisyon ng Hermosa-Balintawak ng NGCP, na inilipat sa bahaging Pulilan-Apalit ng NLEX (kasama ang Candaba Viaduct) noong 2011. Nililinyahan din ang Lansangang-bayang MacArthur ng mga puno sa mga nakatakdang bahagi nito.

Mga sangandaan

Kalakhang Maynila

EDSA (N1) at Daang C-4 (N120) sa Monumento, Caloocan
NLEX Karuhatan Link (E5) sa Karuhatan, Valenzuela
Daang Maysan (N118) sa Valenzuela

Gitnang Luzon

Bulacan

Abenida Fortunato Halili sa Bocaue
Tabang Spur Road (E2) at Maharlika Highway/Cagayan Valley Road/Don Remedios Trinidad Highway (N1) sa Tabang, Guiguinto
Kalye Mabini (N116) sa Malolos
Daang Panrehiyon ng Pulilan (N115) sa Calumpit

Pampanga

Abenida Jose Abad Santos/Daang Olongapo–Gapan (N3) sa Lungsod San Fernando
Daang Pandan sa Angeles
Lansangang-bayang Manuel Roxas sa Angeles
Dau Access Road sa Mabalacat
Clark Spur Road (E1) sa Mabalacat
Daang Mabalacat–Magalang sa Mabalacat
Subic-Clark-Tarlac Expressway sa Mabalacat

Tarlac

Daang Concepcion–Magalang (Concepcion) – kumokonekta sa SCTEx-Concepcion Interchange. Babagtas ang Daang Concepcion–Magalang sa Daang Mabalacat–Magalang sa Magalang, Pampanga.
Luisita Access Road at Lansangang-bayang Romulo (Lungsod ng Tarlac) – Luisita Access Road ay matatagpuan sa Hacienda Luisita at kumokonekta sa SCTEx-Hacienda Luisita Interchange. Ang Lansangang-bayang Romulo ay tutungo sa kanlurang bahagi ng Tarlac at Pangasinan.
Daang Santa Rosa–Tarlac (Lungsod ng Tarlac) – ang kasalukuyang hilagang dulo ng SCTEx at katimugang dulo ng Tarlac–Pangasinan–La Union Expressway. Daang Santa Rosa-Tarlac ay tutungo sa bayan ng La Paz, lalawigan ng Nueva Ecija at Rehiyon ng Lambak ng Cagayan.
Daang Tarlac–Victoria (Lungsod ng Tarlac) – kumokonekta sa TPLEx-Victoria Interchange
Daang Gerona–Guimba (Gerona) – kumokonekta sa TPLEx-Gerona Interchange. Matatagpuan ang silangang dulo sa Guimba, Nueva Ecija sa may Daang Pangasinan–Nueva Ecija.
Daang Paniqui–Ramos (Paniqui) – kumokonekta sa TPLEx-Paniqui Interchange
Daang Moncada–Anao (Moncada) – kumokonekta sa TPLEx-Anao Interchange. Pasilangang direksyon ay tutungo sa Nampicuan at Cuyapo, Nueva Ecija.

Rehiyon ng Ilocos

Pangasinan

Daang Umingan–Rosales (Rosales) - papuntang Umingan, Pangasinan at Lungsod ng San Jose, Nueva Ecija.
Daang Calasiao–Urdaneta (Urdaneta) - papuntang Alaminos, Lingayen, Calasiao, at Dagupan.
TPLEx - Urdaneta Interchange (Urdaneta) - direktang koneksyon sa Urdaneta Exit ng Tarlac–Pangasinan–La Union Expressway
Lansangang-bayang Binalonan–Dagupan (Urdaneta) - papuntang Manaoag at TPLEx-Binalonan Exit

La Union

Daang Kennon (Rosario) - papuntang Tuba at Baguio sa Benguet
Daang Pugo–Rosario (Rosario) - alternatibong pasukan sa mga sasakyang mula Maynila papuntang Baguio sa pamamagitan ng Lansangang-bayang Aspiras–Palispis (Lansangang-bayang Marcos). Papunta rin ito sa Pugo.
Daang Pangasinan–La Union (Santo Tomas) - papuntang Dagupan at San Fabian, Pangasinan
Lansangang-bayang Aspiras–Palispis (Lansangang-bayang Marcos / Daang Agoo–Baguio) (Agoo) - pangunahing pasukan para sa mga sasakyang papuntang Baguio sa pamamagitan ng Lansangang-bayang Aspiras–Palispis.
Daang Bauang–Baguio (Bauang) - alternatibong daan para sa mga sasakyang papuntang Baguio. Dumadaan din ito sa Naguilian, Burgos, at Sablan, Benguet
San Fernando–San Juan Bypass Road (Lungsod ng San Fernando) - nagbibigay ito sa mga motorista ng daan upang makaiwas sa mabigat na trapiko sa kabayanan ng San Fernando. Ang hilagang dulo ay malapit sa hangganang San Fernando - San Juan; ang katimugang dulo ay sa Barangay Sevilla, San Fernando.
Abenida Joaquin Ortega (San Fernando) - papuntang Poro Point, ang daugnan nito, at Paliparan ng San Fernando
Lansangang-bayang Francisco Ortega (San Fernando) - kanlurang dulo ay sa City Plaza ng San Fernando, at silangang dulo ay sa Bagulin. Papuntang Bacsil Ridge, La Union Botanical Garden, La Union City Jail, at La Union Provincial Jail.
Daang Bacnotan–Luna–Balaoan (Bacnotan)
Daang Luna–Bangar (Bangar)

Ilocos Sur

Daang Tagudin–Cervantes–Sabangan (Tagudin) - papuntang Pasong Bessang at Lalawigang Bulubundukin
Daang Narvacan–Bangued (Narvacan) - papuntang lalawigan ng Abra
Abenida Quezon (Bantay) - pangunahing pasukan sa Vigan

Ilocos Norte

Daang Pinili–Nueva Era (Pinili) - papuntang Pinili, Nueva Era, at Banna
Currimao Seaport Access Road (Currimao)
Abenida Marcos (Batac) - papuntang kabayanan ng Batac at Paoay
Daang Ilocos Norte–Apayao (Doña Josefa Llanes Escoda National Highway) (San Nicolas) - papuntang Sarrat, Dingras, Solsona, at lalawigan ng Apayao
Daang Laoag–Paoay (Airport Road) (Laoag) - papuntang Paliparang Pandaigdig ng Laoag at bayan ng Paoay
Daang Laoag–Sarrat–Piddig–Solsona (Kalye J. P. Rizal) / Abenida Heneral Segundo) (Laoag) - hilagang dulo ng Lansangang-bayang MacArthur. Nasa harap ng Kapitolyo ng Ilocos Norte. Ang Liwasang Aurora ay matatagpuan sa gitna malapit sa Tulay ng Gilbert.

Mga sanggunian

↑ "A window into Valenzuela City's past". BusinessMirror. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 Agosto 2014. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ ^2.0 ^2.1 The MacArthur Highway and Other Relics of American Empire in the Philippines. Joseph P. McCallus. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ ^3.0 ^3.1 "Jica, World Bank to maintain 500-km MacArthur Highway". BusinessMirror. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 Agosto 2014. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "Republic Act No. 3080". Chan Robles. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Mga ugnay panlabas

15°33′09″N 120°20′43″E / 15.5525°N 120.3452°E / 15.5525; 120.3452

[valenzuela-1] "A window into Valenzuela City's past". BusinessMirror. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 Agosto 2014. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[douglas-2] 2.0 ^2.1 The MacArthur Highway and Other Relics of American Empire in the Philippines. Joseph P. McCallus. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[mcahwy-3] 3.0 ^3.1 "Jica, World Bank to maintain 500-km MacArthur Highway". BusinessMirror. Inarkibo mula sa orihinal noong 14 Agosto 2014. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[4] "Republic Act No. 3080". Chan Robles. Nakuha noong 14 Agosto 2014.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]